Iran gia tăng thù địch với Mỹ

Iran vừa mở rộng danh sách nghi phạm nhằm trả đũa Mỹ trong những vụ ám sát các chính trị gia nước này gần đây.

Iran mở rộng danh sách nghi phạm người Mỹ liên quan đến vụ ám sát Tư lệnh cấp cao Qassem Soleimani hồi tháng 1.  Nguồn: AP

Ông Hossein Amir-Abdollahian, Cố vấn đặc biệt của Chủ tịch Quốc hội Iran về các vấn đề quốc tế cho biết: “Số lượng những kẻ chủ mưu bị cáo buộc ám sát Tướng Qassem Soleimani đã tăng từ 45 lên 48 nghi phạm”. Ông Abdollahian cho hay, Iran gửi lệnh truy nã các nghi phạm đến 6 quốc gia liên quan để mong muốn hợp tác bắt giữ. Ông Abdollahian bày tỏ hy vọng sẽ chứng kiến một phiên tòa xét xử “trong tương lai gần”.

Trước đó, Phó Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) Mohammad Hejazi xác nhận, kế hoạch trả thù cho vụ ám sát Tướng Soleimani vẫn nằm trong chương trình nghị sự của Tehran.

Còn nhớ vụ việc xảy ra vào ngày 3-1, Mỹ tiến hành không kích gần sân bay Baghdad của Iraq, sát hại ông Soleimani, chỉ huy Lực lượng đặc nhiệm Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran. Đây cũng là viên tướng có tầm ảnh hưởng lớn đứng hàng thứ 2 của Tehran, do vậy Iran không chỉ mất đi một viên tướng tài năng mà còn bị tổn hại về thể diện và tinh thần, khiến họ chịu áp lực nên phải có hành động đáp trả tương xứng.

Năm 2020, Iran gặp nhiều rủi ro cả đối nội lẫn đối ngoại. Liên tục bị Mỹ trừng phạt nên có những lúc hai nước Mỹ và Iran đứng bên bờ vực chiến tranh. Chưa hết, trong khi phải gồng mình ứng phó với Mỹ, lực lượng vũ trang Iran đã phạm sai lầm khi bắn nhầm vào một máy bay thương mại chở khách của Ukraine khiến nhiều công dân Iran và một số quốc gia khác thiệt mạng. Từ đó khiến Iran vấp phải sự phản đối của nhiều nước liên quan.

Tiếp sau đó là vào cuối tháng 11-2020, nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran - Mohsen Fakhrizadeh đã bị ám sát ở ngoại ô thủ đô Tehran. Fakhrizadeh từng là tướng trong Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, là giảng viên vật lý tại Đại học Imam Hossein và là một trong các nhà khoa học cao cấp có vai trò quan trọng hàng đầu trong chương trình hạt nhân đa lớp của Iran. Ông cũng được xem là cha đẻ của chương trình hạt nhân Iran. Nên cái chết của Fakhrizadeh là một tổn thất to lớn nữa cho phía Iran.

Đặc biệt, vụ ám sát Fakhrizadeh cũng rất táo tợn không kém vụ Mỹ không kích tiêu diệt Tướng Soleimani. Điểm khác biệt nằm ở chỗ trong vụ thứ 2 này, bên thủ ác không xuất đầu lộ diện và họ có thể đã áp dụng công nghệ ám sát tự động bằng vũ khí điều khiển từ xa. Hiện vẫn còn nhiều bí ẩn trong cách thức ám sát Fakhrizadeh. Tuy nhiên, phía Iran vẫn cáo buộc Mỹ đứng phía sau vụ ám sát nên quan hệ giữa hai nước càng gia tăng căng thẳng.

Về phía Mỹ, Washington cũng cáo buộc Iran tham gia vụ tấn công hồi tuần trước gần Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad khi Tehran chuẩn bị kỷ niệm một năm ngày Tướng Qasem Soleimani thiệt mạng trong một vụ tấn công bằng máy bay không người lái do Mỹ tiến hành.

Quan hệ Mỹ - Iran gia tăng căng thẳng từ năm 2018 sau khi Washington đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân mà Iran đã ký với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) hồi năm 2015. Kể từ đó đến nay giữa Iran và Mỹ liên tục gia tăng căng thẳng mang tính thù địch.

Mới đây, 146 Hạ nghị sĩ của đảng Dân chủ ủng hộ Tổng thống đắc cử Joe Biden tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân năm 2015, nếu Iran tuân thủ và quay trở lại thực hiện cam kết. Họ coi việc Mỹ trở lại là điểm khởi đầu cho các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Iran trong tương lai, nhằm thu hẹp các khác biệt và cải thiện mối quan hệ cũng như hạn chế được những động thái mà họ cho là “gây hấn” của Iran trong khu vực.

Tuy nhiên, giới phân tích vẫn hoài nghi liệu sau khi ông Joe Biden tiếp nhận chức vụ Tổng thống Mỹ, căng thẳng giữa hai nước có hạ nhiệt? Câu trả lời vẫn còn ở phía trước.

HN tổng hợp