Iran muốn sớm đạt thỏa thuận hạt nhân với Mỹ

Mới đây, Iran tuyên bố nước này đang tìm cách đạt được một thỏa thuận hạt nhân với Mỹ trong tương lai gần. 

Tên lửa Ghadr rời bệ phóng trong ảnh công bố ngày 1-10-2024. Ảnh: IRGC

Người phát ngôn Chính phủ Iran Fatemeh Mohajerani cho biết, các cuộc đàm phán hạt nhân giữa nước này với Mỹ đã diễn ra trong “không khí xây dựng” sau vòng nhóm họp thứ hai tại Rome (Italia) hôm 19-4. Theo kế hoạch, Tehran đang chuẩn bị cho vòng đàm phán gián tiếp thứ ba với Mỹ vào ngày 26-4 tại Oman. 

Bà Mohajerani nhấn mạnh, Iran không vội đạt được một thỏa thuận, nhưng tin tưởng khả năng đạt được một thỏa thuận tốt trong khi vẫn bảo vệ lợi ích quốc gia là có thể trong ngắn hạn.

Theo đánh giá của giới phân tích, tiến độ nhanh chóng của các cuộc đàm phán đã phát đi tín hiệu mới nữa cho thấy cả Iran và Mỹ đều muốn sớm đạt được một thỏa thuận hạt nhân. Đáng chú ý, phía Iran cho biết Mỹ đã không đặt ra các vấn đề ngoài chương trình hạt nhân trong các cuộc đàm phán vừa qua nên thỏa thuận hạt nhân giữa hai nước nhiều kỳ vọng sẽ sớm thành hiện thực.

Trong một diễn biến liên quan, mới đây Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố nước Cộng hòa Hồi giáo sẵn sàng đi đến thỏa thuận với Mỹ trong những cuộc đàm phán gián tiếp đang diễn ra, với điều kiện các lợi ích quốc gia của Tehran được đảm bảo.

Phát biểu tại một cuộc họp ở thủ đô Tehran, Tổng thống Pezeshkian nhấn mạnh: “Trong những cuộc đàm phán với Mỹ, chúng tôi sẵn sàng đi đến thỏa thuận trong khuôn khổ được xác định rõ, đồng thời vẫn đảm bảo được các lợi ích quốc gia của chúng tôi. Tuy nhiên, nếu phía Mỹ né tránh đàm phán về các điều khoản bình đẳng, chúng tôi sẽ tiếp tục theo đuổi con đường riêng của mình”.

Trong một diễn biến khác, tại buổi họp báo hàng tuần ở Tehran ngày 21-4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmail Baqaei đã nêu bật yêu cầu trước sau như một của Tehran về việc dỡ bỏ hoàn toàn các biện pháp trừng phạt bất hợp pháp như là nền tảng của những cuộc đàm phán hạt nhân gián tiếp với Mỹ.

Đại diện Bộ Ngoại giao Iran nêu rõ: “Yêu cầu chính của chúng tôi trong bất kỳ cuộc đàm phán nào là dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt bất hợp pháp và bất công đối với Iran”. Ông Baqaei cũng phản đối chính sách “tuân thủ có chọn lọc” của Mỹ đối với luật pháp quốc tế, khẳng định việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt phải “hữu hình và hiệu quả” để tạo điều kiện cho Iran nối lại các hoạt động kinh tế, thương mại và ngân hàng.

Trong khi ám chỉ việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân vào năm 2018 mà Iran đã ký với Nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) vào năm 2015, người phát ngôn Baqaei lưu ý: “Kinh nghiệm trong quá khứ đã dạy chúng tôi rằng những lời hứa suông là không đủ. Chúng tôi cần các biện pháp không thể đảo ngược”.

Trong tháng này, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi và Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff đã tham gia 2 vòng đàm phán gián tiếp về chương trình hạt nhân của Tehran và việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt của Washington.

Ông Baqaei cũng kêu gọi E3 (Anh, Pháp, Đức) khôi phục vai trò với tư cách là các bên ký kết thỏa thuận hạt nhân năm 2015, có tên chính thức là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) - thay vì lặp lại các chiến thuật gây áp lực của Mỹ.

Theo Tổng thống Pezeshkian, Iran vẫn “không lạc quan và cũng không bi quan” về những cuộc đàm phán với Mỹ. Ông cũng tái khẳng định Tehran không tìm kiếm xung đột, nhưng sẽ chống lại bất kỳ “âm mưu gây áp lực” nào.

Giới quan sát cho rằng, thái độ cầu thị trong đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran là tín hiệu khả quan nhằm cứu vãn JCPOA đã bị mai một từ năm 2018 đến nay.

HN tổng hợp