Iran quyết tâm đạt được thỏa thuận hạt nhân

Quyết tâm theo đuổi để đạt được một thỏa thuận hạt nhân mới là khẳng định của Iran.

Toàn cảnh một cuộc đàm phán giữa đại diện Nga, Trung Quốc, Đức, Pháp, Anh và Iran về thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) tại Vienna, Áo. Ảnh: THX

Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao của Iran, ông Ali Shamkhani cho biết: “Tất cả các trụ cột của nhà nước Iran đều làm việc chăm chỉ để bảo vệ các lợi ích quốc gia. Chúng tôi sẽ tiếp tục tham gia các cuộc đàm phán tại Vienna (Áo) cho đến khi đạt được thỏa thuận, đáp ứng tất cả các yêu cầu hợp pháp và hợp lý”.

Trước đó, ông Shamkhani cho rằng việc thiếu quyết định chính trị từ phía Mỹ liên quan đến các cuộc đàm phán tại Vienna đã cản trở nỗ lực đạt được một thỏa thuận. Ông cho biết thêm: “Cách tiếp cận của Mỹ đối với các yêu cầu nguyên tắc của Iran, cùng với những đề nghị phi lý và việc gây sức ép phi lý của họ để vội vàng đạt được một thỏa thuận, cho thấy Mỹ không quan tâm nhiều đến thỏa thuận này để có thể làm hài lòng cả hai bên”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian đã bày tỏ lạc quan về khả năng đạt được một thỏa thuận hạt nhân “lâu dài” nếu Mỹ hành động “nhất quán”.

Còn Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei khẳng định nước này sẽ không khuất phục trước những áp lực buộc Tehran phải giảm sức mạnh quân sự, sự hiện diện trong khu vực và tiến bộ trong công nghệ hạt nhân. Ông cho biết, Tehran từ lâu đã bác những yêu cầu trên và nhờ đó đã giúp Iran tránh được nhiều mối đe dọa lớn. Nhà lãnh đạo tối cao Iran cho rằng sự hiện diện của Iran trong khu vực giúp quốc gia này có thêm quyền lực và chiều sâu chiến lược. Trong khi đó, những tiến bộ khoa học trong lĩnh vực hạt nhân liên quan tới các nhu cầu trong tương lai mà nếu từ bỏ Iran sẽ không thể mong chờ vào sự giúp đỡ nào khác.

Mới đây, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), ông Josep Borrell lý giải việc tạm dừng các cuộc đàm phán về thỏa thuận hạt nhân mà Iran đã ký với Nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) năm 2015, được gọi chính thức là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), là cần thiết do những yếu tố bên ngoài. Trong một thông báo đăng tải trên Twitter, ông Borrell nói thêm: “Dự thảo văn bản thỏa thuận cuối cùng về cơ bản đã được chuẩn bị sẵn sàng. Với tư cách là điều phối viên, tôi sẽ cùng với nhóm làm việc của mình tiếp tục liên lạc với tất cả bên tham gia JCPOA và Mỹ để khắc phục tình hình hiện nay và hoàn tất thỏa thuận”.

Về phần mình, Nhà Trắng khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục các cuộc đàm phán ngoại giao với Iran nhằm đạt được thỏa thuận về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Tehran với các cường quốc. Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nhấn mạnh quan điểm của Mỹ là các bên đã “gần” đạt được thỏa thuận. Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo: “Giai đoạn cuối của các cuộc đàm phán bao giờ cũng là những cuộc thảo luận khó khăn và thách thức nhất”.

Nếu như phải nhắc lại thì Mỹ là quốc gia phải có trách nhiệm đầu tiên trong khôi phục JCPOA. Bởi lẽ, tháng 5-2018, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump đã đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran. Điều này đã khiến Iran từ bỏ một số cam kết trong thỏa thuận trên và thúc đẩy các chương trình hạt nhân đã tạm dừng trước đó.

Kể từ đó đến nay, các quốc gia liên quan còn lại hay gọi là Nhóm P4+1 (Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) đã nỗ lực đàm phán tìm mọi cách để khôi phục JCPOA nhưng vẫn chưa đạt được kết quả khả quan.

Các bên đã tổ chức 8 vòng đàm phán từ tháng 4-2021 và đến nay đang tiến đến giai đoạn cuối nhưng vẫn chưa đạt thỏa thuận. Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức tham gia đàm phán trực tiếp trong khi Mỹ tham gia gián tiếp.

So với những lần đàm phán trước đây, lần đàm phán sau cùng của Nhóm P4+1 đã có nhiều tín hiệu khả quan, đặc biệt, Iran đã hạ quyết tâm đạt được thỏa thuận. Điều này đồng nghĩa nhiều khả năng JCPOA sẽ được khôi phục trong nay mai.

HN tổng hợp