Iran quyết tâm đạt được thỏa thuận hạt nhân

Iran khẳng định sẽ tiếp tục đàm phán hạt nhân với các quốc gia liên quan đến khi đạt mục tiêu cuối cùng vì lợi ích đất nước.

Quang cảnh bên ngoài cơ sở hạt nhân Bushehr ở Iran. Ảnh: AFP

Người phát ngôn Chính phủ Iran Ali Bahadori-Jahromi cho biết, đàm phán hạt nhân là một trong những ưu tiên hàng đầu của Iran và Tehran sẽ tiếp tục các nỗ lực trong khuôn khổ các cơ chế ngoại giao quốc tế cho tới khi bảo vệ được lợi ích kinh tế và lợi ích hạt nhân của mình. Tuyên bố trên diễn ra trong bối cảnh Mỹ có dấu hiệu sắp tuyên bố đàm phán hạt nhân tại Vienna thất bại.

Trước đó, Israel hôm 26-4 cho rằng Mỹ đang ở “gần hơn bao giờ hết” việc thừa nhận thất bại trong mục tiêu của Tổng thống Joe Biden trở lại thỏa thuận hạt nhân.

Năm 2015, Iran ký thỏa thuận hạt nhân với Nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) hay còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA). Tuy nhiên, tháng 5-2018, dưới thời Tổng thống Donald Trump, Washington đã rút khỏi thỏa thuận và tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tehran, khiến nước này từ bỏ một số cam kết trong thỏa thuận trên.

Trong gần một năm qua, Iran và các nước gồm Pháp, Đức, Anh, Nga và Trung Quốc đã tham gia đàm phán trực tiếp tại Vienna nhằm khôi phục thỏa thuận lịch sử. Mỹ tham gia gián tiếp thông qua vai trò điều phối của Liên minh châu Âu (EU).

Mục đích chính của các vòng đàm phán tại Vienna là để đưa Mỹ trở lại thỏa thuận, trong đó có việc thuyết phục Washington dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt Tehran và ngược lại, đưa Iran trở lại tuân thủ các cam kết. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán vẫn chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng khi Mỹ và Iran tiếp tục đổ lỗi cho nhau gây đình trệ.

Trong một động thái liên quan, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian nhấn mạnh nước này đang thúc giục phía Mỹ thực tế hơn và việc dỡ bở lệnh cấm vận ở tất cả lĩnh vực và bảo đảm kinh tế nằm trong số những ưu tiên hàng đầu của phái đoàn đàm phán Iran.

Ông Amir-Abdollahian cho biết các cuộc đàm phán hạt nhân vẫn chưa dừng lại và vẫn tiếp diễn bằng cách trao đổi văn bản với phía Mỹ qua đại diện của Liên minh châu Âu (EU). Ngoại trưởng Iran nhấn mạnh: “Chúng tôi thúc giục phía Mỹ thực tế hơn”, việc dỡ bỏ lệnh cấm vận ở tất cả lĩnh vực và bảo đảm kinh tế nằm trong số những ưu tiên hàng đầu của phái đoàn đàm phán Iran.

Mặt khác, Iran cho rằng, Mỹ phải chịu trách nhiệm về việc tạm dừng đàm phán giữa Tehran và các cường quốc thế giới ở Vienna (Áo) nhằm khôi phục JCPOA. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh nêu rõ: “Mỹ phải chịu trách nhiệm về việc đàm phán bị dừng lại... trong khi một thỏa thuận đang rất gần trong tầm tay”. Ông nhấn mạnh Washington nên đưa ra quyết định chính trị để hồi sinh thỏa thuận, đồng thời khẳng định Tehran sẽ “không chờ đợi mãi” để khôi phục thỏa thuận.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, “còn rất ít” vấn đề còn tồn tại trong các cuộc đàm phán tại Vienna, song Tehran có trách nhiệm đưa ra quyết định về những vấn đề này. Trong số các bất đồng hiện nay có việc Iran đang yêu cầu Mỹ đưa Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo (IRGC) - lực lượng quân sự tinh nhuệ của Iran chịu trách nhiệm bảo vệ đất nước Hồi giáo trước các mối đe dọa từ bên trong và bên ngoài - ra khỏi danh sách “các tổ chức khủng bố” của Washington. Mỹ phản đối yêu cầu này.

Iran cũng tìm kiếm một đảm bảo từ phía Mỹ rằng, các nhà lãnh đạo nước này trong tương lai sẽ không rút khỏi JCPOA. Ngoài ra, mức độ dỡ bỏ trừng phạt đối với Iran cũng là vấn đề chưa được các bên giải quyết.

Những vấn đề tồn tại giữa Mỹ và Iran không mới so với trước đây. Tuy nhiên để đạt được thỏa thuận hạt nhân mới điều kiện cần và đủ là thiện chí giữa hai bên. Đây cũng là cốt lõi của vấn đề nếu muốn khôi phục JCPOA.

HN tổng hợp