Israel đứng trước nguy cơ nội chiến

Biểu tình với quy mô lớn đang nổ ra ở khắp đất nước Israel khiến quốc gia này đứng trước nguy cơ nội chiến.

Ảnh: Reuters

Theo hãng tin Reuters và tờ Jerusalem Post, hàng chục nghìn người biểu tình trên khắp Israel đã xuống đường. Đám đông tập trung bên ngoài nhà Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ở Jerusalem và có thời điểm còn phá vỡ hàng rào an ninh. Các cuộc biểu tình lớn và đụng độ bạo lực giữa cảnh sát và người biểu tình đã nổ ra sau khi ông Netanyahu hôm 26-3 sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant.

Ông Gallant là người đầu tiên trong Nội các của Thủ tướng Nentanyahu bất bình với người đứng đầu chính phủ về đề xuất nhằm giành quyền kiểm soát lớn hơn trong việc lựa chọn các thẩm phán của Tòa án Tối cao và hạn chế quyền lực của tòa án với Quốc hội. Kế hoạch này đã bị cả công chúng Israel lẫn quốc tế lên án, gây chia rẽ giữa Văn phòng Thủ tướng và quân đội.

Bộ trưởng Quốc phòng Gallant cảnh báo tình trạng bất ổn do kế hoạch thâu tóm quyền lực của Thủ tướng gây ra đang khiến an ninh của Israel bị đe dọa nên ông không thể ủng hộ. Ông Gallant cũng là người thường xuyên cảnh báo Thủ tướng rằng, có nhiều người trong Lực lượng Phòng vệ Israel đe dọa sẽ nghỉ việc tạm thời hoặc vĩnh viễn nếu đề xuất cải tổ hệ thống tư pháp trở thành luật. Hiện, quân đội xác nhận đã nhận được thư của khoảng 200 phi công dự bị thông báo sẽ không thực hiện nhiệm vụ trong hai tuần tới để phản đối kế hoạch của Thủ tướng.

Ba tháng sau khi nhậm chức, liên minh tôn giáo và chủ nghĩa dân tộc của ông Netanyahu đã rơi vào khủng hoảng do những chia rẽ gay gắt liên quan tới kế hoạch cải tổ hệ thống tư pháp.

Lãnh đạo phe đối lập Yair Lapid và Benny Gantz tuyên bố: “An ninh quốc gia không thể là quân bài trong trò chơi chính trị. Ông Netanyahu đã vượt qua ranh giới đỏ”. Họ kêu gọi thành viên đảng Likud của ông Netanyahu không tham gia vào việc “phá hoại an ninh quốc gia”.

Trong khi đó, Tổng thống Israel Isaac Herzog cũng đã lên tiếng cảnh báo nước này đối mặt nguy cơ nội chiến cận kề do bất đồng liên quan kế hoạch cải cách tư pháp của Thủ tướng Netanyahu. Ông Herzog nhận định, Israel đang ở “ngã ba đường”, chìm sâu trong khủng hoảng nhưng cũng đứng trước cơ hội lớn. Đồng thời cho rằng, “Một cuộc nội chiến chính là lằn ranh đỏ. Tôi sẽ không để chuyện đó xảy ra bằng mọi giá”. Tổng thống Herzog cũng đề xuất các lựa chọn cải cách thay thế, nhưng bị ông Netanyahu bác bỏ.

Hiện Chính phủ của Thủ tướng Netanyahu đang thúc đẩy kế hoạch cải cách sâu rộng với hệ thống tòa án nước này, trong đó điểm mấu chốt là thay đổi cách thức bổ nhiệm thẩm phán. Nếu kế hoạch được thông qua, chính phủ Israel sẽ có nhiều ảnh hưởng hơn trong chọn lựa thẩm phán và giới hạn quyền lực của Tòa án Tối cao.

Thủ tướng Israel cho biết đề xuất cải cách tư pháp nhằm cân bằng quyền lực giữa các nhánh trong chính quyền, trong khi người dân Israel và các quốc gia đồng minh phương Tây lo ngại về độc lập tư pháp của nước này.

Kết quả các cuộc thăm dò ý kiến gần đây cho thấy hầu hết người dân Israel muốn hủy bỏ kế hoạch cải cách hoặc có những điều chỉnh để tất cả các bên hài lòng.

Trước sức ép từ nhiều phía, mới đây ông Netanyahu đã tạm hoãn kế hoạch cải cách tư pháp để tiếp tục đối thoại rộng rãi trong nhân dân và tránh nguy cơ xảy ra một cuộc “nội chiến” vì tranh giành quyền lợi tại quốc gia này. Đây được xem là giải pháp tình thế nhằm hạ nhiệt căng thẳng, tuy nhiên về lâu dài mâu thuẫn các đảng phái vẫn âm ỉ và có nguy cơ dẫn đến nội chiến nếu như kế hoạch cải cách tư pháp tiếp tục triển khai.

HN tổng hợp