Italia lại rơi vào khủng hoảng

Mới đây, Thủ tướng được chỉ định Giuseppe Conte đã từ chức do không có khả năng thành lập được một Chính phủ liên minh giữa đảng dân túy Phong trào 5 Sao và đảng cực hữu Liên đoàn. Việc nỗ lực thành lập Chính phủ mới bị thất bại đẩy Italia lại rơ vào khủng hoảng.

Giáo sư luật Giuseppe Conte cương quyết bỏ ghế Thủ tướng sau khi một đề cử của ông bị Tổng thống bác bỏ. Ảnh: REUTERS

Giáo sư luật Conte được Tổng thống Sergio Mattarella giao nhiệm vụ thành lập một Chính phủ mới vào hôm 23-5. Tuy nhiên nỗ lực của ông Conte trong những ngày qua đã bị thất bại do Tổng thống đã phủ quyết và không chấp thuận việc đề cử cựu Bộ trưởng Công nghiệp Paolo Savona, nhân vật được cho là có quan điểm hoài nghi châu Âu, làm Bộ trưởng Kinh tế và Tài chính.

Ông Conte muốn bổ nhiệm ông Paolo Savona, năm nay 81 tuổi và là một nhân vật nổi tiếng vì quan điểm bài châu Âu làm Bộ trưởng Kinh tế, nhưng Tổng thống Mattarella kiên quyết từ chối. Theo Hiến pháp Italia, Tổng thống nước này là người có quyền phê chuẩn hay từ chối danh sách nội các chính phủ do Thủ tướng trình lên. Sự phủ quyết của Tổng thống đã khiến giáo sư Conte quyết định từ bỏ nỗ lực thành lập một Chính phủ mới. Hiện ông Conte đã bàn giao trở lại trách nhiệm này cho Tổng thống Mattarella.

Phát biểu trước báo giới, Tổng thống Italia, ông Sergio Mattarella giải thích: “Tôi đã thông báo cho ông Conte rằng, tôi đặc biệt chú ý đến một vài vị trí Bộ trưởng. Tôi đã đồng ý với mọi đề cử Bộ trưởng, trừ người phụ trách kinh tế. Việc bổ nhiệm một bộ trưởng kinh tế sẽ ngay lập tức gửi đi một thông điệp hoặc một cảnh báo đến với thế giới tài chính. Với cương vị của mình, tôi không thể chấp nhận một lựa chọn có thể dẫn đến việc đưa Italia ra khỏi khu vực đồng tiền chung châu Âu và gây ra các lo ngại cho các nhà đầu tư Italia và nước ngoài. Nhiệm vụ của tôi là phải bảo vệ các tích lũy tài chính của Italia, chính là điều đảm bảo cho chủ quyền của Italia”.

Trước diễn biến trong chiều ngày 27-5, lãnh đạo hai đảng liên minh là Liên đoàn phương Bắc và Phong trào 5 Sao đã lên tiếng chỉ trích Tổng thống Italia Mattarella, đồng thời kêu gọi tổ chức một cuộc bầu cử sớm. Ông Matteo Salvini, thủ lĩnh đảng Liên đoàn phương Bắc, cho rằng bầu cử sớm là giải pháp duy nhất hiện nay và cuộc bầu cử này phải được tổ chức chậm nhất là vào mùa Thu năm nay.

Tổng thống Italia Mattarella cho biết, ông đã nhận được các yêu cầu bầu cử sớm từ các đảng và sẽ nhanh chóng đưa ra quyết định sau khi tham khảo ý kiến các nghị sĩ. Trước mắt, nhiều khả năng ông Mattarella sẽ chỉ định thành lập một “chính phủ kỹ thuật” tại Italia để điều hành công việc, trong đó có hai ưu tiên lớn nhất là chuẩn bị dự thảo ngân sách năm 2019 và đại diện cho Italia trên trường quốc tế.

Trước nguy cơ khủng hoảng chính trị lún sâu, Tổng thống Mattarella đã triệu tập ông Carlo Cottarelli - cựu Giám đốc điều hành của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), để bàn khả năng thay thế giáo sư Conte.

Ông Cottarelli nổi tiếng với việc cắt giảm chi tiêu công tại Italia nên sự lựa chọn này được xem là động thái cho thấy khả năng Tổng thống Mattarella sẽ đề nghị ông Cottarelli lãnh đạo một chính phủ kỹ trị.

Trong khi đó, hầu hết các chính đảng ở Italia đều khẳng định sẽ không ủng hộ một chính phủ kỹ trị khi bỏ phiếu tại Quốc hội, đồng thời sẽ thúc đẩy bầu cử sớm vào mùa Thu tới nếu không có một chính phủ liên minh.

LONG TẤN tổng hợp