Khó khăn bủa vây ông Yoon Suk Yeol

Lệnh thiết quân luật của Tổng thống Yoon Suk Yeol không chỉ gây chấn động nền dân chủ Hàn Quốc, mà còn đe dọa nghiêm trọng sự nghiệp chính trị của ông.

Người biểu tình phản đối lệnh thiết quân luật của Tổng thống Yoon ở Seoul ngày 4-12. Ảnh: AFP

Tối muộn ngày 3-12, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol tuyên bố thiết quân luật, với cáo buộc phe đối lập làm tê liệt chính phủ bằng “các hoạt động chống nhà nước, âm mưu đảo chính và mối liên hệ với Triều Tiên” của phe đối lập. Đây là lệnh thiết quân luật đầu tiên trong hơn 4 thập kỷ qua làm nhiều người lo lắng. Tuy nhiên, 6 giờ sau đó, ông Yoon đã rút lại quyết định này sau khi các nghị sĩ Quốc hội bỏ phiếu ngăn chặn động thái này.

Theo hãng thông tấn Yonhap, đảng Dân chủ đối lập chính và năm đảng đối lập nhỏ khác đã đệ trình kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol lên văn phòng xử lý dự luật của Quốc hội Hàn Quốc vào ngày 4-12. Kiến nghị luận tội có chữ ký của 190 nghị sĩ đối lập và một nghị sĩ độc lập, không có chữ ký của nghị sĩ nào thuộc đảng cầm quyền.

Phản ứng trước kiến nghị trên, ông Yoon nhấn mạnh bản thân đang hành động để “bảo vệ nền dân chủ tự do” của đất nước.

Ông Yoon giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2022 với số phiếu cao hơn đối thủ 0,7%, mức chênh lệch sít sao nhất trong lịch sử Hàn Quốc. Một số cử tri Hàn Quốc cho rằng, họ bầu cho ông Yoon vì “ghét các ứng viên khác nhiều hơn chứ chưa phải tín nhiệm ông”. Ông Yoon khi đó là người không có nhiều kinh nghiệm chính trị, xuất thân từ một công tố viên và gần như không được biết nhiều trên trường quốc tế.

Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) của ông Yoon đã hứng chịu thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử hồi tháng 4, khi đảng Dân chủ đối lập giành được 175 trong 300 ghế nghị sĩ và giành quyền kiểm soát Quốc hội. Điều này cho thấy, ông Yoon đã mất đi lợi thế chính trị trong Quốc hội Hàn Quốc. 

Giới quan sát nhận định, ông Yoon có thể muốn “đánh phủ đầu” phe đối lập bằng lệnh thiết quân luật, nhưng động thái của ông đã vượt qua giới hạn của hoạt động chính trị bình thường ở Hàn Quốc. Điều này có thể gây ra rủi ro cho sự nghiệp chính trị của ông và đẩy Hàn Quốc vào cuộc khủng hoảng sâu sắc.

Bà Jenny Town, nhà nghiên cứu của Trung tâm Stimson ở Mỹ, cho rằng thiết quân luật là động thái “tuyệt vọng và nguy hiểm”, có thể đánh dấu khởi đầu cho “hoàng hôn” nhiệm kỳ của ông Yoon. Bà Jenny Town nhấn mạnh: “Ông ấy không được lòng dân và đây có thể là giọt nước tràn ly để thúc đẩy quá trình luận tội”.

Ramon Pacheco Pardo, giáo sư tại Đại học Hoàng gia London, nhận định: “ Một người ngoại đạo về chính trị đã hạn chế đáng kể ảnh hưởng của ông Yoon ngay cả trong đảng Quyền lực Nhân dân của mình”. Đây được coi là lý do các nghị sĩ đảng Quyền lực Nhân dân đã lên tiếng phản đối lệnh thiết quân luật và bỏ phiếu thông qua nghị quyết bãi bỏ lệnh này. Tuy nhiên, PPP đã công bố kế hoạch bỏ phiếu chống lại động thái trên với quyết tâm bảo vệ ông Yoon.

Nếu Quốc hội Hàn Quốc bỏ phiếu luận tội ông Yoon, quyết định sau đó phải được ít nhất 6 trong 9 thẩm phán Tòa án Hiến pháp chấp thuận để tiến hành. Nếu bị cách chức, ông Yoon sẽ trở thành Tổng thống Hàn Quốc thứ hai rơi vào tình huống này kể từ khi đất nước trở thành nền dân chủ. Người đầu tiên là bà Park Geun-hye, bị phế truất năm 2017.

Trong một diễn biến liên quan, Bộ trưởng Quốc phòng Kim Yong-hyun, người được cho là đã đề xuất ban bố thiết quân luật với ông Yoon, đã tuyên bố từ chức. Các trợ lý cấp cao tại Văn phòng Tổng thống, bao gồm cả Chánh Văn phòng, đã đệ đơn từ chức.

Những động thái gần đây cho thấy, nguy cơ Tổng thống Yoon Suk Yeol bị cách chức nhiều khả năng sẽ xảy ra. Điều này sẽ khiến chính trường ở Hàn Quốc rơi vào khủng hoảng.

HN tổng hợp