Khủng hoảng chính trị ở Venezuela tiếp tục leo thang

Mặc dù Tòa án Tối cao Venezuela đã rút lại tuyên bố giành quyền lập pháp của Quốc hội vốn do phe đối lập kiểm soát được công bố vào ngày 31-3, nhưng khủng hoảng chính trị, kinh tế tại quốc gia Nam Mỹ này vẫn tiếp tục leo thang.

Cảnh sát chống bạo động xịt hơi cay vào người biểu tình. Nguồn: NBC

Gần đây, các cuộc đụng độ giữa người biểu tình chống chính phủ với cảnh sát chống bạo động đã liên tục nổ ra trên đường phố Caracas, Venezuela, sau khi chính phủ nước này ban hành đạo luật cấm thủ lĩnh đối lập Henrique Capriles tham gia chạy đua vào ghế Tổng thống trong vòng 15 năm. Cảnh sát đã phong tỏa nhiều con phố dẫn đến những cuộc đụng độ giữa người biểu tình với lực lượng an ninh. Cảnh sát chống bạo động đã sử dụng hơi cay để giải tỏa đám đông. Mới đây, Thị trưởng thành phố El Hatillo David Smolansky cho rằng, Chính phủ Venezuela đã tiến hành một cuộc tấn công hóa học nhằm vào những người biểu tình gây hoang mang dư luân.

Trước thông tin trên, Bộ trưởng Giáo dục Venezuela Elías Jaua, lãnh đạo Đảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất Venezuela (PSUV) cầm quyền đã bác bỏ thông tin về việc chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro sử dụng vũ khí hóa học chống lại người biểu tình. Bộ trưởng Jaua khẳng định nước này thực hiện nghiêm túc thỏa thuận quốc tế về việc cấm sử dụng vũ khí hóa học và vũ khí hủy diệt hàng loạt. Theo ông Jaua, Mỹ là quốc gia duy nhất ở châu lục sở hữu vũ khí hóa học. Cũng theo Bộ trưởng Giáo dục Venezuela, PSUV sẽ yêu cầu cơ quan tư pháp điều tra ông Smolansky vì những tuyên bố vô trách nhiệm của ông này trên mạng xã hội.

Sở dĩ, các cuộc biểu tình quy mô lớn liên tục diễn ra là do trước đó, Tòa án Tối cao Venezuela (TSJ) đã tuyên bố giành quyền lập pháp của Quốc hội, nhưng chỉ 72 giờ sau đó, TSJ - mà phe đối lập tố cáo là người của chính phủ - đã buộc phải rút lại quyết định này trước sự phản đối của cộng đồng quốc tế. Tại một cuộc họp báo sau phiên họp khẩn của khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur), được triệu tập để bàn về cuộc khủng hoảng chính trị tại Venezuela, Ngoại trưởng Argentina Susana Malcorra cho rằng, hệ thống tam quyền phân lập (sự phân chia quyền lực giữa ba ngành lập pháp, tư pháp và hành pháp) tại Venezuela vẫn chưa hoạt động. Mercosur đã phát đi một tuyên bố kêu gọi Venezuela tiến hành ngay “các biện pháp cụ thể” để đảm bảo tam quyền phân lập và tuân thủ kế hoạch bầu cử.

Phản ứng trước tình hình chính trị ngày càng xấu thêm, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tố cáo những người biểu tình âm mưu kích động “gây đổ máu” và lật đổ người đứng đầu nhà nước. Theo ông Maduro, đứng đằng sau những kế hoạch này là Mỹ và Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS). Ông Maduro cũng kêu gọi phe đối lập tiếp tục tiến hành đối thoại nhằm giải quyết bất đồng, sau khi căng thẳng chính trị leo thang trong thời gian qua. Theo ông Maduro, phe cánh hữu trong nước đã phá vỡ mọi quy định hiến pháp, chính trị, không muốn đối thoại, hòa bình, không muốn độc lập và tôn trọng thể chế, mặc dù ông đã nhiều lần kêu gọi phe đối lập đối thoại công khai nhưng phe này chỉ muốn đối thoại bí mật.

Trong một diễn biến liên quan, Đô đốc Kurt Tidd, Chỉ huy Bộ Tư lệnh phương Nam của quân đội Mỹ, cho rằng tình hình Venezuela rất có thể sẽ cần tới một giải pháp tầm khu vực. Tuyên bố này không chỉ Venezuela phản đối và cực lực lên án mà dư luận quốc tế cũng không đồng tình. Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Venezuela trước đó cũng ra thông cáo bác bỏ tuyên bố của Đô đốc Tidd, cho rằng đây là chiến lược nhằm can thiệp và tìm cách gây bất ổn tại quốc gia Nam Mỹ này. Bộ Ngoại giao Bolivia tố cáo đây là hành vi can thiệp vào công việc nội bộ của một quốc gia có chủ quyền và gây chia rẽ, làm ảnh hưởng tới nền hòa bình Mỹ Latinh. La Paz kêu gọi cộng đồng quốc tế tố cáo những âm mưu gây bất ổn tình hình chính trị và xã hội khu vực. Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez Parrilla kêu gọi các nước Mỹ Latinh cần đoàn kết, sát cánh cùng Chính phủ Venezuela trước những diễn biến chính trị phức tạp do cánh hữu gây ra tại nước này.

Giới phân tích cho rằng, cuộc khủng hoảng toàn diện chính trị, kinh tế, xã hội ở Venezuela ngày càng tồi tệ giống như chiếc xe đã tụt dốc không phanh. Điều này đã biến một quốc gia được ví như thiên đường đã, đang và sẽ tiếp tục trở thành địa ngục nếu không có sự cải cách kịp thời. Tiến hành tổng tuyển cử tại Venezuela để “khôi phục lại chuẩn mực dân chủ” tại quốc gia Nam Mỹ này là vấn đề bức thiết hiện nay được Tổng Thư ký OAS Luis Almagro khẳng định.

HN tổng hợp