Khủng hoảng di cư ở Sudan

Giao tranh liên tục diễn ra đã khiến hơn 14 triệu người Sudan phản rời bỏ nhà cửa để tìm nơi nương náu. Điều này đã tạo nên cuộc khủng hoảng di cư lớn nhất thế giới cần cứu trợ nhân đạo khẩn cấp.

Người dân tại bang Al-Jazirah, Sudan phải di dời. Ảnh: REUTERS

Gần đây nhất, giao tranh dữ dội đã nổ ra ở khu vực Đông - Trung Sudan. Tại đây, 124 người đã thiệt mạng trong những cuộc tấn công của lực lượng RSF. Liên Hiệp Quốc (LHQ) hôm 26-10 cho biết, RSF đã bắn vào dân thường, lạm dụng tình dục phụ nữ và trẻ em gái, cướp bóc tài sản. Theo LHQ, tình trạng bạo lực leo thang gần đây ở tỉnh Gezeira đã khiến hơn 46.000 người phải sơ tán.

Theo Ủy ban kháng chiến Wad Madani, đây là một trong những cuộc tấn công chết chóc nhất trong cuộc chiến kéo dài hơn 18 tháng qua tại Sudan và là vụ việc lớn nhất trong một loạt các vụ tấn công tại bang Al-Jazirah. Ủy ban này cũng cáo buộc, RSF đang tiến hành các cuộc tấn công và thực hiện các vụ thảm sát trên diện rộng tại nhiều khu vực ở bang Al-Jazirah.

Nội chiến ở Sudan nổ ra vào tháng 4-2023 khi căng thẳng giữa Lực lượng vũ trang Sudan (SAF) và Lực lượng hỗ trợ nhanh bán quân sự (RSF) leo thang thành bạo lực ở thủ đô Khartoum và lan rộng trên khắp cả nước. SAF do Tướng Abdel Fattah Al-Burhan đứng đầu và RSF do cấp phó trước đây của ông Al-Burhan là Mohamed Hamdan Dagalo chỉ huy.

RSF đã giành quyền kiểm soát nhiều khu vực rộng lớn của Sudan, trong khi thời gian gần đây, quân đội Sudan đang cố gắng chiếm lại thủ đô Khartoum, cũng như các thành phố lớn khác ở miền Bắc và miền Trung.

Theo Dữ liệu về địa điểm và sự kiện xung đột vũ trang, một nhóm theo dõi cuộc chiến ở Sudan thì  hơn 24.000 người đã thiệt mạng. Đáng quan ngại là các hành động tàn bạo và tội ác chiến tranh đã diễn ra, bao gồm hiếp dâm hàng loạt và thanh trừng sắc tộc khác.

Hơn một năm diễn ra nội chiến, Sudan có trên 14 triệu người (tương đương khoảng 30% dân số nước này) phải rời bỏ nhà cửa để tìm nơi an toàn nương náu. Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) cho biết, đây là cuộc khủng hoảng di dời lớn nhất thế giới trong năm nay.

Bà Amy Pope, Tổng Giám đốc IOM, xác nhận trong số những người di cư, có 11 triệu người phải sơ tán trong nước và 3,1 triệu người đã chạy trốn sang các quốc gia láng giềng. Hơn một nửa số người phải di dời là phụ nữ và hơn 25% là trẻ em dưới 5 tuổi.

Bà Pope cho biết thêm: “Quy mô của tình trạng di dời và nhu cầu nhân đạo đang tăng lên mỗi ngày. Trên thực tế, có tới một nửa dân số Sudan hiện cần được trợ giúp. Đồng thời lưu ý rằng, họ không được tiếp cận với nơi trú ẩn an toàn, nước uống sạch hoặc dịch vụ chăm sóc sức khỏe”. Với thực trạng trên, dịch bệnh đang lây lan nhanh chóng và 50% dân số Sudan đang phải vật lộn để có được lượng thực phẩm tối thiểu để tồn tại.

Trong khi đó, Liên đoàn Bác sĩ Sudan cho biết, người dân tại bang Al-Jazirah đang phải đối mặt với nạn diệt chủng do các cuộc tấn công của RSF gây ra, những người bị thương đã không được điều trị hoặc thậm chí không thể sơ tán họ để điều trị.

Cả quân đội Sudan và RSF đều bị Mỹ và nhiều nước cáo buộc về tội ác chiến tranh. Ngoài ra RSF còn bị cáo buộc về tội ác chống lại loài người và thanh trừng sắc tộc và cản trở hoạt động cung cấp viện trợ nhân đạo.

Các quốc gia phương Tây, gồm Mỹ, Anh, Pháp và Ðức, kêu gọi các bên đối địch ở Sudan tạo điều kiện thuận lợi để cung cấp viện trợ khẩn cấp cho hàng triệu người đang rất cần cứu trợ ở quốc gia này.

Theo các chuyên gia, chưa bao giờ trong lịch sử hiện đại có nhiều người phải đối mặt nạn đói như ở Sudan. Các chuyên gia nhấn mạnh, để chấm dứt tình trạng này, RSF và SAF phải ngừng ngay lập tức việc cản trở cung cấp viện trợ, đồng thời tìm giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng nghiêm trọng ở Sudan.

Tuy nhiên, những động thái của các quốc gia liên quan vẫn chưa mang lại kết quả khả quan nào và xung đột ở Sudan vẫn tiếp tục leo thang.

HN tổng hợp