Khủng hoảng miền Đông Ukraine tiếp tục leo thang

Những ngày qua, chiến sự ở miền Đông Ukraine lại tiếp diễn  làm hơn 40 người thiệt mạng và gần 100 người bị thương, trong đó có nhiều dân thường. Nhằm đối phó với diễn biến trên, chính quyền Ukraine tuyên bố không loại trừ khả năng áp đặt tình trạng thiết quân luật tại một số tỉnh miền Đông nước này.

Một ngôi nhà bị phá tan hoang do giao tranh tại miền Đông Ukraine.   Ảnh: REUTERS

Quân đội chính phủ Ukraine cho biết, tình hình tại khu vực chiến tuyến phía Đông Ukraine, gần thị trấn Avdiyivka vẫn còn căng thẳng. Theo đó, có khoảng 4.000 vụ nổ tại khu vực Donetsk và Adiyivka trong mấy ngày qua làm nhiều dân thường thiệt mạng. Đặc biệt, nhiều vũ khí bị cấm đã được công khai sử dụng trong các cuộc giao tranh. Quân đội chính phủ và phe đối lập cáo buộc lẫn nhau vi phạm thỏa thuận ngừng bắn. Từ những diễn biến trên, quân đội chính phủ tái lập thiết quân luật ở quốc gia này. Ngoại trưởng Ukraine Pavel Klimkin cho biết: “Ukraine có thể ở trong tình trạng chiến tranh kể cả khi không áp dụng thiết quân luật”.

Theo đó, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cáo buộc Nga đứng phía sau các vụ xung đột trên khiến tình hình thêm căng thẳng: “Nga phải chịu trách nhiệm hoàn toàn cho tình hình tại khu vực công nghiệp Adiyivka. Các vụ nã pháo vào khu dân cư, dân thường thiệt mạng, nhà báo bị thương và binh lính Ukraine thiệt mạng đều do phía Nga và các lực lượng ủng hộ tiến hành”. Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin trước đó lại cho rằng, chính phủ Ukraine đã khơi mào cho những bất ổn gia tăng tại miền Đông, nhằm lôi kéo sự chú ý của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với cuộc khủng hoảng tại nước này. Ông Putin nói: “Các nhà lãnh đạo Ukraine đang cần tiền và cách tốt nhất để lấy tiền từ Liên minh châu Âu hay Mỹ cũng như các thể chế tài chính quốc tế đó là thể hiện cho họ thấy Ukraine đang là nạn nhân của một hành động xâm lược. Ngoài ra, chính quyền Ukraine cũng muốn thúc đẩy mối quan hệ với chính quyền hiện nay tại Mỹ”. Điều này đồng nghĩa với việc thỏa thuận hòa bình Minsk đạt được vào tháng 2-2015 đã giúp tình hình phía Đông Ukraine ổn định thời gian qua bị phá vỡ hoàn toàn.

Mặc dù vẫn có các vi phạm xảy ra nhưng đợt bùng phát này là nghiêm trọng nhất trong nhiều tháng qua, với hàng trăm người thương vong, khiến cộng đồng quốc tế lo ngại. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, sẵn sàng hợp tác với Nga và Ukraine để giải quyết cuộc xung đột tại miền Đông. Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Poroshenko, ông Trump cho biết sẽ hợp tác với các bên liên quan giúp khôi phục hòa bình dọc biên giới. Đây là cuộc điện đàm trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Ukraine kể từ khi ông Trump nhậm chức. Tuy nhiên, Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley mới đây tuyên bố, Mỹ sẽ không dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt áp đặt vào Nga liên quan đến việc sáp nhập bán đảo Crimea cho đến khi Nga trả lại quyền kiểm soát khu vực này.

Để bày tỏ thiện chí của mình, Phó Chủ tịch thứ nhất của Ủy ban Hội đồng Liên bang về Quốc phòng và An ninh Nga Franz Klintsevich cho biết, nước này sẵn sàng cung cấp cho Mỹ tất cả thông tin cần thiết về tình hình ở Ukraine, đồng thời khẳng định việc hợp tác giữa Matxcơva và Washington về vấn đề này đã bắt đầu.

Trong một diễn biến liên quan, lo ngại cuộc khủng hoảng chính trị ở Ukraine tiếp tục leo thang, Liên Hiệp Quốc, Pháp, Đức và Mỹ thời gian qua liên tiếp gửi đi những thông điệp và tín hiệu kêu gọi ngừng bắn để hướng đến một giải pháp hòa bình nhằm kết thúc xung đột ở miền Đông nước này. Tại cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Đức Angela Merkel hối thúc Nga sử dụng ảnh hưởng của mình giúp chấm dứt bạo lực và khôi phục lập tức lệnh ngừng bắn toàn diện. Lãnh đạo của Nga và Đức cùng nhất trí rằng cần phải có những nỗ lực cũng như sự hợp tác đa phương mới để bảo vệ lệnh ngừng bắn ở miền Đông Ukraine.

Giới quan sát cho rằng những bất đồng giữa chính phủ và phe đối lập ở miền Đông Ukraine đang gia tăng từng ngày. Điều này dự báo nhiều khả năng thỏa thuận hòa bình Minsk bị phá vỡ và kịch bản cũ sẽ tái diễn. Nếu chiến tranh ở miền Đông Ukraine tiếp tục xảy ra thì nhiều khả năng sẽ ác liệt hơn, nhiều người thương vong hơn, bởi lẽ các bên liên quan đã chuẩn bị khá đầy đủ vũ khí sau thời gian lệnh ngừng bắn có hiệu lực.

HN tổng hợp