Khủng hoảng ở Afghanistan vẫn chưa có lời giải

Bất ổn chính trị ở Afghanistan sau khi Taliban lên nắm quyền là điều kiện tốt để lực lượng khủng bố phát triển, đồng thời cũng đẩy cuộc sống người dân nơi đây vào ngõ cụt.

Người dân Afghanistan nhận lương thực viện trợ từ Chương trình Lương thực thế giới, tại Kandahar. Ảnh: AFP

Mới đây, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (HĐBA) đã thông qua 2 nghị quyết liên quan tới hoạt động cứu trợ nhân đạo tại Afghanistan và tăng cường các biện pháp cấm vận vũ khí bất hợp pháp tại một số địa bàn nhằm tăng cường các giải pháp chống khủng bố. Nghị quyết mới được thông qua có thời hạn áp dụng một năm.

Theo đó, Nghị quyết 2615 nhấn mạnh sự cần thiết chống khủng bố tại Afghanistan, không để lãnh thổ Afghanistan trở thành nơi khủng bố ẩn náu, lên kế hoạch tấn công hoặc có các hoạt động tài trợ hay hỗ trợ cho khủng bố. Nghị quyết kêu gọi Taliban tuân thủ cam kết về chống khủng bố, bảo đảm các quyền con người, chống buôn bán ma túy, tuân thủ các nghĩa vụ theo luật nhân đạo quốc tế liên quan đến bảo vệ thường dân, bảo đảm tiếp cận nhân đạo an toàn và không bị cản trở.

Nghị quyết cũng nhấn mạnh việc chuyển giao bất hợp pháp, tích trữ quá mức gây mất ổn định và sử dụng súng nhỏ, vũ khí nhẹ sai mục đích đe dọa hòa bình, an ninh quốc tế, ảnh hưởng đến chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, gây tổn thất về sinh mạng thường dân, bạo lực xã hội và làm suy yếu nhiệm vụ của HĐBA.

Nghị quyết ghi nhận sự hợp tác và các sáng kiến của khu vực, quốc tế, cũng như các nghị quyết liên quan của HĐBA, đóng góp cho việc ngăn ngừa xung đột, tôn trọng pháp quyền, luật nhân đạo quốc tế, bảo vệ thường dân, chống lại các loại tội phạm, khủng bố có vũ trang.

Tùy từng tình hình và trường hợp cụ thể khi gia hạn nhiệm vụ các phái bộ liên quan, HĐBA sẽ xem xét cách thức hỗ trợ nước sở tại chống lại vũ khí bất hợp pháp và tăng cường năng lực quốc gia khi được yêu cầu. Nghị quyết cũng khuyến khích các nước có các biện pháp quản lý, kiểm soát hiệu quả về súng nhỏ, vũ khí nhẹ theo các khuôn khổ quốc tế đã tham gia và tăng cường hợp tác trong thực hiện các nghị quyết của HĐBA.

Đối với nghị quyết cứu trợ nhân đạo cho Afghanistan, HĐBA nêu rõ cho phép giải ngân các khoản hỗ trợ, các tài sản tài chính hoặc các nguồn lực kinh tế khác; cung cấp các loại hàng hóa và dịch vụ cần thiết để hỗ trợ trực tiếp hoặc đảm bảo những hoạt động hỗ trợ trên được thực hiện đúng lịch trình. Nghị quyết nêu rõ những hoạt động này phục vụ cho các nhu cầu cơ bản của người dân Afghanistan và không vi phạm các biện pháp trừng phạt nhằm vào các thực thể có liên quan lực lượng Taliban.

Kể từ khi Taliban lên nắm quyền, Afghanistanrơi vào khủng hoảng cả đối nội lẫn đối ngoại. Trong nước, khủng bố, bạo lực đẫm máu liên tục xảy ra làm cho cuộc sống của người dân lâm vào cảnh thiếu đói triền miên. Thêm vào đó, các quy định hà khắc được Taliban tái lập đã trói buộc người dân trong mọi sinh hoạt.

Về mặt đối ngoại, chính quyền Taliban dù đã nỗ lực kêu gọi nhưng cộng đồng quốc tế vẫn chưa thừa nhận nên gặp khó khi kêu gọi hợp tác, ủng hộ xây dựng lại đất nước.

Thời gian qua, cộng đồng quốc tế đã nỗ lực tìm cách ngăn chặn thảm họa nhân đạo xảy ra tại Afghanistan, tuy nhiên kết quả chưa mấy khả quan. Theo Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn (UNHCR), cho biết hơn một nửa trong số 38 triệu dân nước này đang phải đối mặt với tình trạng thiếu ăn trong mùa Đông. Hiện có 3,4 triệu người Afghanistan đang tị nạn tại Iran, trong đó gần 2 triệu người di cư không có giấy tờ tùy thân. Ngoài ra, khoảng 3,5 triệu người Afghanistan đang phải sơ tán trong nước.

Hơn 4 tháng Taliban lên nắm quyền, Afghanistan vốn dĩ đã khó khăn nay lại càng khốn khó hơn. Nếu không có giải pháp ngăn chặn lực lượng khủng bố và kịp thời cứu trợ nhân đạo, quốc gia này sẽ rơi vào cảnh khốn đốn không lối thoát.

HN tổng hợp