Kinh tế thế giới trong vòng xoáy suy thoái

Theo báo cáo hàng quý mới đây của cộng đồng các nhà kinh tế trưởng tại Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), cuộc suy thoái toàn cầu ngày càng có khả năng xảy ra khi chi phí sinh hoạt tăng cao và kỳ vọng tăng trưởng kinh tế giảm dần ở tất cả các khu vực.

Người dân địa phương xếp hàng chờ nhận bánh mì, nến và lương thực từ nhân viên cứu trợ tại thành phố Balakliia, tỉnh Kharkov, Ukraine ngày 21-9. Ảnh: REUTERS

Lặp lại quan điểm của Ngân hàng Thế giới (WB) tuần trước, gần 3/4 trong số 50 nhà kinh tế trong nhóm nói trên tin rằng có khả năng xảy ra suy thoái toàn cầu. Tăng trưởng ở châu Âu dự kiến suy yếu vào năm 2023 trong khi tăng trưởng kinh tế ở mức vừa phải tại Mỹ, khu vực Trung Đông, Bắc Phi, Nam Á và Mỹ Latinh.

Cũng theo báo cáo của WEF, bên cạnh việc gia tăng nghèo đói, mất an ninh lương thực và giá năng lượng cao, bất ổn xã hội có thể là hậu quả khó tránh khỏi, đặc biệt là ở các nước thu nhập thấp.

Các nhà kinh tế trưởng tại diễn đàn hầu hết nhất trí quan điểm về nguy cơ vỡ nợ ngày càng gia tăng ở các nước thu nhập thấp, tương tự như trường hợp của Sri Lanka.

Bất ổn địa chính trị cũng đóng vai trò quan trọng trong bối cảnh cuộc xung đột Ukraine - Nga tác động đến nguồn cung cấp lương thực và năng lượng, khiến kinh tế suy giảm mạnh ở châu Âu.

Trong cuộc khảo sát, gần 90% nhà kinh tế dự báo rủi ro địa chính trị gia tăng sẽ tác động đáng kể đến hoạt động kinh tế toàn cầu trong 3 năm tới. Cứ 10 nhà kinh tế được hỏi thì gần 7 người cho rằng căng thẳng địa chính trị cũng sẽ ảnh hưởng đến thị trường tài chính toàn cầu trong cùng kỳ.

Tại Mỹ, số liệu mới ngày 29-9 cho thấy nền kinh tế số 1 thế giới đã suy giảm 0,6% trong quý II/2022. Xét về mặt kỹ thuật, kinh tế Mỹ đã rơi vào suy thoái khi có 2 quý tăng trưởng âm liên tiếp.

Trong khi đó, Cơ quan Thống kê Liên bang Đức công bố số liệu cho thấy tỷ lệ lạm phát của nền kinh tế đầu tàu châu Âu tăng lên mức 10%, cao kỷ lục trong 70 năm qua. Các chuyên gia kinh tế Đức dự báo tỷ lệ lạm phát ở mức 2 con số sẽ còn tiếp diễn trong những tháng tới trong bối cảnh mùa Đông đến gần và giá năng lượng có thể tiếp tục tăng cao.

Tại Anh, số liệu của Văn phòng Thống kê quốc gia Anh (ONS) hôm 30-9 cho thấy nền kinh tế nước này đã tăng trưởng 0,2% trong quý II/2022, tăng so với mức giảm 0,1% được dự báo trước đó. Điều đó đồng nghĩa với việc nền kinh tế Anh vẫn chưa rơi vào suy thoái.

Tuy nhiên, ông Paul Dales, chuyên gia kinh tế tại Công ty Tư vấn tài chính Capital Economics (Mỹ), nhận định bức tranh tổng thể là nền kinh tế Anh vẫn đang trong tình trạng tồi tệ hơn mọi người nghĩ

Còn Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho biết, nghiên cứu mới của quỹ ước tính 48 quốc gia chịu tình trạng thiếu lương thực nặng nề nhất phải đối mặt với tổng các hóa đơn nhập khẩu tăng 9 tỉ USD trong năm 2022 và 2023, vì giá lương thực và phân bón tăng đột ngột do chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine.

Điều này sẽ làm suy giảm nguồn dự trữ ở nhiều quốc gia dễ bị tổn thương và đang bị ảnh hưởng bởi cuộc xung đột trong bối cảnh chính phủ các nước này đã phải chật vật trong suốt đại dịch Covid-19 vừa qua và vì giá năng lượng tăng.

Hiện có khoảng 345 triệu người trên thế giới đang đối mặt với tình trạng thiếu thốn gây đe dọa tính mạng, theo IMF. Quỹ này ước tính chỉ riêng năm 2022, 48 quốc gia nói trên cần đến 7 tỉ USD để giúp các hộ nghèo nhất đối phó với tình trạng thiếu lương thực.

Quỹ kêu gọi tăng thêm hỗ trợ nhân đạo thông qua Chương trình Lương thực thế giới và các tổ chức khác, cũng như các biện pháp khác ở các nước bị ảnh hưởng để giúp họ cứu trợ người nghèo. Tuy nhiên, IFM lưu ý chính phủ các nước này cần ưu tiên chống lạm phát.

NGUYỄN TẤN tổng hợp