Kỷ lục phá hủy rừng Amazon trong năm thứ 4 liên tiếp

Số vụ và diện tích rừng Amazon bị tàn phá đã đạt kỷ lục trong tháng 5-2021, 1.180km2 rừng đã bị phá, tăng 41% so với cùng kỳ năm 2020.

Tình trạng tàn phá rừng gia tăng ở phần lớn khu vực Amazon. Ảnh: AP

Theo Viện Nghiên cứu không gian quốc gia Brazil (INPE), tổng cộng 1.180km2 rừng Amazon đã bị tàn phá trong tháng 5-2021, tăng 41% so với tháng 5-2020. Đây là con số cao nhất trong tháng 5 kể từ năm 2016.

Cảnh báo được đưa ra cùng thời điểm Bộ trưởng Bộ Môi trường Brazil Ricardo Salles bị điều tra vì hành vi “chống lưng” cho lâm tặc. Ngày 3-5, thẩm phán Tòa án tối cao Brazil Carmen Lucia đã ủy quyền mở cuộc điều tra đối với Bộ trưởng Salles với tội danh gây khó khăn cho việc thanh tra môi trường và cản trở việc điều tra tội phạm liên quan đến một tổ chức tội phạm.

Đây là lần đầu tiên diện tích rừng Amazon bị tàn phá vượt quá 1.000km2 trong tháng 5. Những cảnh báo này được thực hiện bởi INPE’s Deter, hệ thống phát hiện tình trạng phá rừng theo thời gian thực, theo dõi những thay đổi của rừng ở những khu vực rộng hơn 3ha (0,03km2).

INPE đã theo dõi tình hình phá rừng ở Brazil từ năm 2015 thông qua một hệ thống quan sát vệ tinh, tổ chức giám sát các khu vực rừng bị tàn phá hoàn toàn và đang trong quá trình suy thoái, địa điểm xảy ra tình trạng khai thác gỗ lậu, cháy rừng và những khu vực rừng khác. Việc giám sát được tiến hành theo chu kỳ bắt đầu từ tháng 8 năm trước đến tháng 7 năm sau.

Trong một tuyên bố, tổ chức phi chính phủ Đài quan sát khí hậu Observatório do Clima gồm 56 tổ chức môi trường - xã hội - dân sự cho biết, dữ liệu trong tháng 5 quả thực rất đáng lo ngại, bởi vì tháng 5 đánh dấu mùa khô bắt đầu, thời điểm tình trạng tàn phá rừng gia tăng ở phần lớn khu vực Amazon.

Nếu xu hướng này tiếp tục diễn ra trong 2 tháng tới, nạn phá rừng trong năm 2021 có thể lên tới mức cao chưa từng có, Observatório do Clima cho biết.

Khoảng 59% lãnh thổ Brazil hợp nhất với rừng Amazon và bao gồm khu vực của 8 bang Acre, Amapa, Amazonas, Mato Grosso, Para, Rondonia, Roraima và Tocantins và một phần của bang Maranhao. Diện tích rừng Amazon là hơn 5 triệu km2, lớn hơn cả Ấn Độ, quốc gia lớn thứ 8 trên thế giới.

Amazon, rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới, có vai trò vô cùng quan trọng trong việc hạn chế biến đổi khí hậu vì rừng hấp thụ carbon dioxide từ bầu khí quyển. Khoảng 60% rừng nhiệt đới là ở Brazil.

Tổng thống Brazil Bolsonaro lên nắm quyền vào năm 2019, đã khuyến khích khai thác thương mại rừng nhiệt đới. Tuy nhiên, vào tháng 4-2021, ông đã cam kết “loại bỏ nạn phá rừng bất hợp pháp ở Brazil trong năm 2030”, sớm hơn 10 năm so với kế hoạch ban đầu.

Một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Nature Climate Change vào tuần trước cho biết, trong 10 năm qua, rừng Amazon của Brazil đã thải ra khí quyển nhiều hơn gần 20% lượng carbon dioxide mà nó hấp thụ. Do đó, Trái đất không còn có thể phụ thuộc vào khu rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới này trong việc hấp thụ khí thải carbon do con người tạo ra.

NGUYỄN TẤN tổng hợp