Lebanon đối mặt với hàng loạt khó khăn

Sau lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah, Lebanon đối mặt với hàng loạt thách thức vượt ngoài tầm kiểm soát.

Tòa nhà bị phá hủy sau vụ không kích của Israel xuống Beirut, Lebanon ngày 23-11-2024. Ảnh: THX/TTXVN

Sau một năm xung đột tàn khốc giữa Israel và Hezbollah, lệnh ngừng bắn có hiệu lực hồi giữa tuần trước đã mang đến một khoảnh khắc hy vọng ngắn ngủi cho Lebanon. Tuy nhiên, niềm vui nhanh chóng nhường chỗ cho những thách thức to lớn mà nước này phải đối mặt. Theo đó, nguy cơ tái diễn giao tranh đến tái thiết kinh tế, áp lực quân sự và bế tắc chính trị… đều là những vấn đề lớn vượt tầm kiểm soát của quốc gia này.

Ngân hàng Thế giới ước tính, tổng thiệt hại của cuộc xung đột lên tới 8,5 tỉ USD. Toàn bộ các thị trấn và làng mạc dọc biên giới đã bị biến thành đống đổ nát, một số khu vực của thủ đô Beirut cũng chịu hư hại nghiêm trọng. Nền kinh tế Lebanon đã suy giảm 6,4% chỉ trong những tháng cuối của cuộc chiến, khiến tình trạng kinh tế của đất nước này càng trở nên mong manh hơn.

Câu hỏi lớn nhất hiện tại là: tiền ở đâu dành cho việc tái thiết? Mặc dù hội nghị các nhà tài trợ tại Paris (Pháp) đã cam kết chi 1 tỉ USD, nhưng cho đến nay chưa có khoản viện trợ nào đến được Lebanon. Các quốc gia Arab vùng Vịnh vẫn e ngại và không sẵn sàng hỗ trợ do lo ngại về hệ thống chính trị của Lebanon.

Trong khi đó, quân đội Lebanon đứng trước nhiệm vụ bất khả thi khi cần phải triển khai 10.000 quân về phía Nam sông Litani và đảm bảo Hezbollah sẽ rút quân và phá dỡ cơ sở hạ tầng của mình. Tuy nhiên, thực lực của Lebanon hoàn toàn không đủ khả năng để đảm nhận.

Về phần mình, Hassan Fadlallah, nhà lập pháp thuộc lực lượng Hezbollah, khẳng định nhóm này sẽ vẫn giữ vai trò là “lực lượng phòng thủ chính” chống Israel. “Khi Israel tấn công đất nước chúng tôi, chúng tôi sẽ chiến đấu và chống trả. Đây là quyền của chúng tôi”, ông Fadlallah tuyên bố.

Tình trạng chính trị của Lebanon càng thêm phức tạp khi nước này không có tổng thống được bầu trong hơn hai năm. Matt Duss, Phó Chủ tịch Trung tâm Chính sách Quốc tế, nhấn mạnh: “Áp lực đối với Lebanon là rất lớn”. Do đó, tương lai của Lebanon phụ thuộc vào cả cải cách nội bộ và sự hỗ trợ quốc tế. Chủ tịch Quốc hội Lebanon Nabih Berri đang kêu gọi tổ chức bầu tổng thống vào tháng 1 tới để giải quyết bế tắc chính trị. Tuy nhiên, con đường phía trước vẫn còn đầy chông gai.

Dù lệnh ngừng bắn giữa Israel và lực lượng Hezbollah được giới phân tích cho là “tia sáng đầu tiên le lói rọi vào màn đêm Trung Đông” và Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng kỳ vọng đó sẽ là bước ngoặt cho hòa bình lâu dài, song những người am hiểu về khu vực cho rằng thỏa thuận này là vô cùng mong manh. Bởi lẽ, xung đột giữa Israel và Hezbollah chưa được giải quyết, và việc thực thi các điều khoản sẽ không dễ dàng. Từ đó, nguy cơ tái diễn xung đột tại Lebanon vẫn hiện hữu. Điều này hoàn toàn có cơ sở khi cả Israel và Hezbollah liên tục tấn công nhằm vào nhau với cáo buộc vi phạm thỏa thuận ngừng bắn.

Mặc dù giới học giả cho rằng cả Israel và Hezbollah đều “nóng lòng giải quyết thỏa thuận” trước khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump nhậm chức vào tháng 1 năm sau, tuy nhiên, có một thực tế rằng, căng thẳng giữa phong trào vũ trang của người Shiite ở Lebanon và Israel đã tồn tại suốt gần nửa thế kỷ qua khó có thể hóa giải.

Giới quan sát nhận định, thỏa thuận ngừng bắn là bước ngoặt quan trọng, nhưng không phải là giải pháp cuối cùng cho hòa bình Trung Đông. Sự kiên nhẫn, tinh thần đối thoại và cam kết thực thi nghiêm túc mới chính là yếu tố tiên quyết để lệnh ngừng bắn phát huy hiệu lực tối đa.

Điều này càng khẳng định, bức tranh tổng thể của Lebanon sẽ khó có màu tươi sáng khi các mâu thuẫn vẫn còn tồn tại.

HN tổng hợp