LHQ thúc đẩy gia hạn thỏa thuận ngừng bắn tại Yemen

Mặc dù thỏa thuận ngừng bắn giữa quân đội chính phủ và phong trào Houthi vẫn còn hiệu lực nhưng các đợt giao tranh liên tục nổ ra ở Yemen làm nhiều người thương vong.

Các tay súng trung thành với Phong trào Houthi diễu binh trên đường phố thủ đô Sanaa, Yemen. Ảnh tư liệu: AFP

Mới đây, một vụ đánh bom nhằm vào một xe buýt dân sự ở tỉnh Taiz, Tây Nam Yemen xảy ra chỉ vài phút sau khi một đoàn xe quân sự đi qua đã khiến ít nhất 2 người thiệt mạng và 11 người khác bị thương. Vụ việc được cho là nhằm vào một sĩ quan quân đội ủng hộ chính phủ.

Trước đó, Quân đội Yemen đã phát động giai đoạn 4 của chiến dịch chống khủng bố, trong đó tiến hành đột kích vào các sào huyệt của Al-Qaeda ở nhiều khu vực khác nhau trong tỉnh và tiêu diệt hàng chục tay súng thuộc mạng lưới khủng bố quốc tế Al-Qaeda.

Mạng lưới Al-Qaeda trên Bán đảo Arab (AQAP) đứng sau nhiều cuộc tấn công nghiêm trọng nhằm vào lực lượng an ninh cũng như người nước ngoài ở các tỉnh phía Nam của Yemen.  Những năm gần đây, AQAP đã lợi dụng xung đột giữa quân đội chính phủ Yemen và lực lượng Houthi để gia tăng hiện diện tại quốc gia Arab này.

Yemen đã sa lầy trong cuộc nội chiến kể từ cuối năm 2014 khi lực lượng Houthi do Iran hậu thuẫn đã đóng tại các cửa ngõ chính phía Đông, phía Bắc và phía Tây của thành phố Taiz, thủ phủ chiến lược của tỉnh này, bao vây các khu dân cư quan trọng và buộc chính phủ do Saudi Arabia hậu thuẫn phải rời khỏi thủ đô Sanaa.

Năm 2015, liên quân Arab do Saudi Arabia đứng đầu đã can thiệp vào Yemen để hỗ trợ chính quyền Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi. Tháng 4-2022, dưới sự bảo trợ của LHQ, các bên tại Yemen đã đạt thỏa thuận ngừng bắn để tạo điều kiện thực hiện các ưu tiên kinh tế và an ninh rộng lớn hơn và hướng tới các giải pháp lâu dài hơn. Đến đầu tháng 8, các phe phái đối địch đã nhất trí gia hạn thêm 2 tháng lệnh ngừng bắn tới ngày 2-10

Cuộc chiến tại Yemen đã đẩy đất nước này chìm trong cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng nhất thế giới, khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, 4 triệu người phải rời bỏ nhà cửa và đẩy nước này đến bờ vực của nạn đói.

Để giảm căng thẳng tại quốc gia Trung Đông này, trong một nỗ lực liên quan, Liên Hiệp Quốc (LHQ) đang thúc đẩy gia hạn thỏa thuận ngừng bắn giữa các phe đối lập. Mới đây, ông Hans Grundberg, đặc phái viên LHQ về Yemen đã tới thủ đô Sanaa của nước này để thảo luận với lãnh đạo Phong trào Houthi về gia hạn thỏa thuận ngừng bắn dự kiến sẽ hết hạn vào tuần tới.

Kênh truyền hình al-Masirah đưa tin, ông Grundberg đã thúc giục các bên tại Yemen gia hạn thỏa thuận và mở đường cho một thỏa thuận ngừng bắn trên toàn quốc và tìm giải pháp chính trị cho Yemen. Ông Grundberg chia sẻ: “Chúng ta đang ở ngã tư đường với nguy cơ chiến tranh trở lại là hiện hữu và tôi thúc giục các bên lựa chọn con đường ưu tiên cho nhu cầu của người dân Yemen”.

Chuyến công du của ông Grundberg diễn ra một ngày sau cuộc gặp với trưởng đoàn đàm phán của Houthi, ông Mohammed Abdulsalam, tại thủ đô Muscat của Oman. Tại cuộc gặp, phía Houthi đã đưa ra một số yêu cầu trong đó có việc hoàn toàn dỡ bỏ phong tỏa đối với sân bay Sanaa và cảng biển Hodeidah, cũng như trả lương cho tất cả nhân viên dân sự ở các thành phố nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng này.

Trước đó, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã có cuộc gặp Chủ tịch Hội đồng Tổng thống Yemen Rashad Al-Alimi. Tại cuộc gặp, hai bên thảo luận về nỗ lực hòa bình nhằm chấm dứt cuộc nội chiến ở quốc gia Trung Đông này. Tại cuộc gặp, nhà lãnh đạo Yemen đã thông báo cho ông Guterres những diễn biến mới nhất về tình hình ở Yemen và nỗ lực hòa bình. Ông Al-Alimi cũng hoan nghênh vai trò của LHQ và nỗ lực của ông Guterres nhằm chấm dứt cuộc xung đột ở Yemen.

Về phần mình, ông Guterres đã nhắc lại cam kết của LHQ trong việc hỗ trợ chính phủ Yemen và khẳng định sẽ huy động mọi nguồn lực cần thiết để viện trợ nhân đạo cho người dân nước này. Ông Guterres nhấn mạnh LHQ cũng đang nỗ lực hết sức để hỗ trợ thỏa thuận ngừng bắn ở Yemen và gia hạn thỏa thuận này.

Dù chưa thể lập lại hòa bình cho Yemen nhưng việc xúc tiến gia hạn lệnh ngừng bắn ở quốc gia Trung Đông này của LHQ sẽ tạo điều kiện để công tác cứu trợ nhân đạo được dễ dàng, mở đường cho tiến trình hòa bình trong tương lai.

HN tổng hợp