Liệu vắc-xin Covid-19 có ngừa được vi-rút chủng mới ?

Đến nay, giới y học vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng liệu vắc-xin ngừa Covid-19 có kháng được vi-rút SARS-CoV-2 chủng mới ?

Anh đã ra cảnh báo cấp độ cao nhất đối với Covid-19 do xuất hiện biến thể mới của vi-rút SARS-CoV-2 có tốc độ lây lan cao hơn chủng cũ tới 70%. Nguồn: Reuters

Chủng mới của vi-rút SARS-CoV-2 còn được gọi là chủng B.1.1.7 phát hiện ở Anh vào cuối tháng 11. Chủng vi-rút này được phát hiện khi các nhà chức trách đang điều tra về việc tại sao tỷ lệ lây nhiễm Covid-19 ở Kent không hề giảm bớt bất chấp các biện pháp kiểm soát dịch bệnh nghiêm ngặt tại đây. Họ đã phát hiện ra các ổ dịch lây lan với tốc độ nhanh chóng ở Đông Nam nước Anh và London đều có liên hệ với biến chủng mới của vi-rút SARS-CoV-2.

Cơ quan Y tế Công cộng Anh (PHE) cho hay: “Sử dụng các bằng chứng về gen cho thấy biến chủng của vi-rút mới lần đầu tiên xuất hiện vào tháng 9. Chủng mới này sau đó đã lây lan ở “mức độ rất thấp” trong dân số cho tới giữa tháng 11. Dù vậy, vẫn còn nhiều điều chúng ta chưa biết về biến chủng này của vi-rút SARS-CoV-2.

Tập đoàn nghiên cứu về dịch Covid-19 Genomics Consortium tại Anh (COG-UK), cho rằng, sở dĩ chủng mới của vi-rút SARS-CoV-2 gây chú ý bởi nó là nguyên nhân gây nên sự gia tăng đáng kể số cas mắc Covid-19 tại một số khu vực ở Anh. Theo đó, chủng mới của vi-rút có “một số lượng lớn bất thường” những thay đổi về gien. Phân tích của tập đoàn này nhấn mạnh đến 3 biến chủng của vi-rút mới có sự thay đổi đáng kể về mặt sinh học. Tất cả 3 biến chủng này đều nằm ở protein gai của vi-rút SARS-CoV-2, vốn là công cụ để vi-rút xâm nhập vào tế bào và liên quan đến tình trạng miễn dịch cũng như tính hiệu quả của vắc-xin.

Các nhà khoa học tại COG-UK đặt ra giả thuyết rằng chủng mới của vi-rút SARS-CoV-2 đã ra đời sau quá trình lây nhiễm lặp đi lặp lại giữa những người mắc bệnh nên có nhiều khả năng đã kháng vắc-xin. Tuy nhiên, Bộ Y tế Anh (MOH) thông báo: “Mặc dù chủng mới này có khả năng lây lan nhanh hơn nhưng hiện chưa có đủ bằng chứng để xác định liệu nó có gây ra bất kỳ sự thay đổi nào về mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh, phản ứng kháng thể hoặc tính hiệu quả của vắc-xin hay không”. MOH khuyến cáo: “Dù xuất hiện bất kỳ biến chủng nào, biện pháp để kiểm soát sự lây lan của vi-rút SARS-CoV-2 vẫn giống nhau, đó là duy trì giãn cách xã hội, rửa tay và đeo khẩu trang”.

Để đối phó với chủng biến thể mới của vi-rút SARS-CoV-2, trên thế giới hiện có hơn 40 quốc gia hạn chế đi lại với Anh nhằm ngăn chặn dịch Covid-19 lây lan nhanh hơn. Tuy nhiên, cũng có không ít quốc gia đã phát hiện cas bệnh Covid-19 chủng vi-rút mới này. Theo đó, Bộ Y tế Singapore ngày 24-12 xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm biến thể mới của vi-rút SASR-CoV-2 đến từ Anh vào ngày 6-12, đã được cách ly sau khi nhập cảnh. Ngoài ra, nước này cũng xác nhận 11 trường hợp khác có kết quả xét nghiệm sơ bộ dương tính với biến thể mới này và đang được cách ly theo dõi.

Trước đó, Italia thông báo, nước này đã phát hiện một bệnh nhân nhiễm biến thể của vi-rút SARS-CoV-2 mới này. Bệnh nhân và người cộng sự đã bay từ Anh tới sân bay Fiumicino ở thủ đô Rome. Hiện những người này đang được cách ly để theo dõi.

Tiến sĩ Anthony Fauci, Viện trưởng Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Mỹ, lý giải: “Với số lượng lan truyền ở một nơi như Anh thì bạn phải giả định rằng loại vi-rút biến thể này đã xuất hiện tại Mỹ, và tôi cũng không ngạc nhiên chút nào nếu nó đã ở đây”. Hiện Chính phủ Mỹ đang cân nhắc yêu cầu tất cả hành khách tới Mỹ từ Anh phải có xét nghiệm âm tính và phải cách ly 14 ngày. Tuy nhiên, giới khoa học Mỹ tin tưởng rằng khả năng vắc-xin của hãng Pfizer và Moderna phản ứng hiệu quả với chủng vi-rút biến thể này.

Mặc dù giới chuyên môn cho rằng, các vắc-xin ngừa Covid-19 đang sử có khả năng ngừa bệnh kể cả chủng vi-rút mới. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn hoài nghi tính hiệu quả này. Họ cho rằng, chỉ khi nào Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác nhận tính hiệu quả của vắc-xin ngừa Covid-19 thì điều đó mới thật sự mang lại lòng tin.

HN tổng hợp