Lo “ngòi nổ” Pakistan - Ấn Độ

Theo cộng đồng quốc tế, các vấn đề giữa Pakistan và Ấn Độ cần được giải quyết thông qua các kênh ngoại giao và đối thoại, thay vì sử dụng quân sự sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường.

Tàu Samjhauta Express chờ đợi khởi hành từ Ấn Độ đến Pakistan sau khi hai nước đồng ý bắt đầu nối lại hoạt động vận tải đường sắt.

Biên giới Ấn Độ và Pakistan lại tiếp tục “nóng” khi mới đây hai bên nã súng cối và pháo vào nhau ở khu vực tranh chấp Kashmir. Hậu quả là hai binh sĩ và hai thường dân Pakistan chết; còn tại Ấn Độ, một phụ nữ và hai đứa con chết.

Trong hơn 20 năm qua, khu vực biên giới giữa Ấn Độ và Pakistan đã chứng kiến nhiều vụ xung đột nhỏ nhưng sau đó đã sớm được giải quyết. Tuy nhiên, xung đột giữa hai bên vào cuối tháng 2 vừa qua được cho là lớn nhất kể từ năm 1999. Căng thẳng xuất phát từ vụ đánh bom đẫm máu ở vùng Kashmir do Ấn Độ kiểm soát ngày 14-2 làm ít nhất 40 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng. Xung đột leo thang khi hai bên có một loạt hành động quân sự trả đũa lẫn nhau như Ấn Độ không kích trại huấn luyện của nhóm khủng bố Jaish-e-Mohammad (JeM) ở khu vực Kashmir do Pakistan kiểm soát, chặn các máy bay chiến đấu của Pakistan vi phạm không phận và buộc các máy bay này phải quay đầu. Đáp lại, không quân Pakistan tấn công các cơ sở quân sự của Ấn Độ, bắn rơi hai máy bay và bắt giữ một phi công. Bộ Ngoại giao Ấn Độ đã lập tức yêu cầu Islamabad bảo đảm an toàn và trao trả viên phi công này. Pakistan sau đó đã đóng cửa không phận, gây xáo trộn hàng nghìn chuyến bay trên thế giới trong hai ngày liền.

Cộng đồng quốc tế đang rất lo ngại nếu đôi bên không kiềm chế được xung đột, “thùng thuốc súng” ở hai quốc gia Nam Á này phát nổ sẽ gây hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Bởi theo báo cáo của Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI), hiện tại Ấn Độ và Pakistan ngang hàng nhau về vũ khí hạt nhân. Các con số của SIPRI năm 2018 cho thấy, trong khi Ấn Độ sở hữu khoảng 130-140 đầu đạn hạt nhân, thì Pakistan cũng có tới 140-150 đầu đạn hạt nhân. Nếu như Pakistan đang phát triển tên lửa hành trình phóng từ biển và hiện sở hữu vũ khí hạt nhân tầm xa có thể vươn tới quần đảo Andaman của Ấn Độ, thì năm 2018, Ấn Độ đã đưa vào sử dụng tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo, đồng nghĩa với việc nước này đã có đủ “bộ ba hạt nhân”, có khả năng tiến hành tấn công từ mặt đất, trên không và trên biển.

Song, Ấn Độ và Pakistan đều nhận thức rằng nếu để cuốn vào chiến tranh sẽ là con đường tự sát của hai nước. Vì vậy, Pakistan đã có “cử chỉ hòa bình”. Ngoại trưởng Pakistan Shah Mahmood Qureshi cho rằng, để không kích nổ “thùng thuốc súng”, điều trước tiên là các bên liên quan phải giải quyết thông qua các kênh ngoại giao và đối thoại. Ngoại giao nên là tuyến phòng thủ đầu tiên thay vì sử dụng quân sự. Theo đó, ngày 1-3, Pakistan đã mở cửa lại một phần không phận (mở hoàn toàn từ ngày 4-3) và trao trả cho Ấn Độ phi công Abhinandan Varthaman bị các lực lượng nước này bắt giữ. Sang ngày 2-3, Bộ Đường sắt Pakistan thông báo sẽ nối lại hoạt động vận tải đường sắt giữa nước này với Ấn Độ.

Còn Bộ trưởng Nội vụ Ấn Độ Rajnath Singh khẳng định, New Delhi sẵn sàng hỗ trợ Pakistan đối phó với mối đe dọa khủng bố trên lãnh thổ quốc gia láng giềng này. Theo Bộ trưởng Rajnath Singh, không chỉ Ấn Độ, nhiều nước khác cũng phải đối mặt với vấn đề khủng bố, nhưng điều đó sẽ không kéo dài mãi. “Hoặc Pakistan sẽ phải tự diệt trừ khủng bố trên lãnh thổ của mình, hoặc các cơ sở khủng bố sẽ bị xóa sổ khỏi Pakistan và không lực lượng nào có thể ngăn chặn điều này”, người đứng đầu Bộ Nội vụ Ấn Độ, nhấn mạnh.

Trước tình hình căng thẳng không ngừng leo thang giữa Ấn Độ và Pakistan, Liên hiệp châu Âu (EU) ; nhiều nước như Mỹ, Anh, Nga, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Nepal…; Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Antonio Guterres đã kêu gọi chính phủ hai nước thực hiện các biện pháp kiềm chế nhằm đảm bảo tình hình căng thẳng không trở nên tồi tệ hơn.

NGUYỄN TẤN tổng hợp