Mong cho thỏa thuận ngừng bắn tại Syria được thực thi nghiêm túc

Sau nhiều nỗ lực ngoại giao, các bên có liên quan tới cuộc xung đột tại Syria đã đạt được một thỏa thuận ngừng bắn và thỏa thuận đó đã bắt đầu có hiệu lực. Dư luận quốc tế và người dân Syria luôn mong mỏi thỏa thuận ngừng bắn lần này sẽ được các bên có liên quan thực thi nghiêm túc để sớm đi đến chấm dứt cuộc xung đột kéo dài trong 5 năm qua gây nhiều đau thương tại quốc gia Trung Đông này.

Đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về Syria Staffan de Mistura. Nguồn: THX/TTXVN

Vào lúc 0 giờ ngày 27-2 giờ địa phương (22 giờ GMT ngày 26-2), thỏa thuận ngừng bắn tạm thời đã bắt đầu có hiệu lực tại Syria. Nếu thỏa thuận ngừng bắn này được các bên có liên quan thực thi nghiêm túc thì đây là lần đầu tiên các hành động thù địch bị tạm ngừng trong cuộc nội chiến kéo dài 5 năm qua tại quốc gia Trung Đông này. Thỏa thuận ngừng bắn lần này đạt được là một bước tiến lớn trong nỗ lực của cộng đồng quốc tế nhằm lập lại hòa bình ở Syria sau nhiều năm trải qua cuộc nội chiến thảm khốc. Tuy nhiên, ngay trước khi đi vào thực thi, dư luận nhìn chung đều cho thấy một thái độ “lạc quan trong thận trọng”. Về thực tế, đây không phải là lần đầu tiên các bên tham chiến ở Syria đạt được đồng thuận về ngừng bắn. Thế nhưng, những diễn biến trước đó đều cho thấy, các thỏa thuận đều nhanh chóng bị phá vỡ, do những phức tạp liên quan đến nội tình Syria, cùng với những toan tính, can dự từ bên ngoài.

Theo văn bản của thỏa thuận ngừng bắn, Nga, liên quân do Mỹ đứng đầu tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, lực lượng hiện đang kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ của Syria và Iraq, cũng như Mặt trận al-Nursa có liên hệ với tổ chức khủng bố Al-Qaeda và nhiều nhóm thánh chiến bị Liên Hiệp Quốc liệt vào danh sách các tổ chức khủng bố.

Ủy ban Đàm phán Cấp cao Syria (HNC), đại diện cho nhóm vũ trang Quân đội Syria tự do và các nhóm đối lập khác đã ra tuyên bố tôn trọng thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 2 tuần với quân đội chính phủ Syria. Tuy nhiên, tuyên bố này cũng nhấn mạnh rằng, chính phủ và các đồng minh không được lợi dụng thỏa thuận ngừng bắn này để chống lại phe nổi dậy dưới danh nghĩa tiêu diệt khủng bố. Phe nổi dậy nghi ngại, việc cho phép tấn công tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xựng, Mặt trận al-Nursa và một số nhóm khủng bố khác có thể là “lỗ hổng” để Nga và quân đội Syria lấy đó làm vỏ bọc tiếp tục tấn công lực lượng này. Nga cũng cam kết không tiến hành các vụ tấn công nhằm vào các nhóm nổi dậy ở Syria mà Mỹ cho là thuộc phe đối lập ôn hòa. Trong khi đó, thủ lĩnh Mặt trận al-Nursa là Mohammad al-Jolani đã kêu gọi các đối thủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad bác bỏ thỏa thuận ngừng bắn và thay vào đó là tăng cường các cuộc tấn công nhằm vào chính quyền Syria.

Tuy đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn và đang đi vào thực thi, nhưng các bên có liên quan vẫn chưa tỏ ra lạc quan về việc thực thi nghiêm túc thỏa thuận này. Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết, Mỹ rất thận trọng khi đưa ra kỳ vọng đối với thỏa thuận này. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter, Tham mưu trưởng Liên quân Joseph Dunford lẫn Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) John Brennan đều bày tỏ nghi ngờ khả năng Nga tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn tại Syria. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nói rằng, lực lượng dân quân người Kurd tại Syria cần phải nằm ngoài phạm vi của thỏa thuận ngừng bắn. Điều đó cho thấy, Thổ Nhĩ Kỳ chưa hẳn sẽ dừng các đợt tấn công, pháo kích nhằm vào các cứ điểm của lực lượng này tại Syria gần tuyến biên giới. Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định tiến trình hòa bình ở Syria sẽ phức tạp, song không có sự lựa chọn nào khác để chấm dứt xung đột. Ông nói: “Chúng tôi hiểu rõ và có tính đến việc tiến trình này sẽ rất phức tạp và thậm chí là một tiến trình hòa giải gây mâu thuẫn, tuy nhiên không có lựa chọn nào khác”.

Ông Staffan de Mistura, Đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về vấn đề Syria, công bố vòng đàm phán mới giữa Chính phủ Syria và lực lượng nổi dậy sẽ được nối lại vào ngày 7-3 tới nếu thỏa thuận ngừng bắn được duy trì và có thêm hàng viện trợ nhân đạo tới được với người dân Syria đang gặp khó khăn. Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc cũng đã nhất trí thông qua nghị quyết công nhận thỏa thuận ngừng bắn tại Syria do Mỹ và Nga bảo trợ.

Việc các bên tham gia vào tiến trình hòa bình tại Syria là điều đáng mừng. Tuy nhiên, việc thực thi một cách nghiêm túc thỏa thuận ngừng bắn tạm thời là điều mà mọi người đang mong đợi. Nếu bước khởi đầu này được duy trì sẽ tạo thuận lợi cho các bước tiếp theo trong tiến trình hòa bình nhằm chấm dứt cuộc nội chiến đau thương kéo dài suốt 5 năm qua tại quốc gia Trung Đông này.

TRUNG HƯNG tổng hợp