Mỹ có rút lại quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel ?

Đại hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ) sẽ tổ chức phiên họp khẩn cấp để kêu gọi Tổng thống Mỹ Donald Trump rút lại quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Tuy nhiên, vấn đề này cũng không dễ dàng.

Toàn cảnh một phiên bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về địa vị của Jerusalem tại New York (Mỹ). Nguồn: THX/TTXVN

Theo dự kiến, 193 thành viên Đại hội đồng LHQ sẽ tổ chức một phiên họp đặc biệt khẩn cấp để thảo luận về quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel theo đề nghị của các nước Arab và Hồi giáo. Đại sứ Palestine tại LHQ, ông Riyad Mansour cho biết Đại hội đồng dự kiến sẽ bỏ phiếu về dự thảo nghị quyết này trong ngày hôm nay 21-12.

Trước đó, 14 thành viên còn lại của Hội đồng Bảo an đã bỏ phiếu tán thành nghị quyết do Ai Cập soạn thảo, trong đó không đề cập đích danh Mỹ song bày tỏ “lấy làm tiếc sâu sắc trước những quyết định gần đây liên quan đến quy chế của Jerusalem”. Nghị quyết cũng nhấn mạnh: “Bất kỳ quyết định và hành động nào với ý đồ thay đổi tính chất, hiện trạng hoặc quy mô nhân khẩu học tại Thánh địa Jerusalem sẽ không có tính ràng buộc pháp lý, bị vô hiệu và sẽ phải bị hủy bỏ theo các nghị quyết có liên quan của Hội đồng Bảo an LHQ”.

Tuy nhiên, Mỹ đã phủ quyết dự thảo nêu trên tại cuộc bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an hôm 18-12. Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley nhấn mạnh: “Những gì mà chúng ta chứng kiến ngày hôm nay tại Hội đồng Bảo an LHQ là một sự xúc phạm” và nhấn mạnh, đây là lần đầu tiên Mỹ phải sử dụng quyền phủ quyết trong vòng hơn 6 năm qua. Bà Haley nói thêm: “Trên thực tế, việc sử dụng quyền phủ quyết để bảo vệ chủ quyền của Mỹ cũng như vai trò của Mỹ trong tiến trình hòa bình Trung Đông sẽ không khiến Mỹ cảm thấy xấu hổ. Chính các thành viên khác của Hội đồng Bảo an mới phải cảm thấy xấu hổ”.

Ngoại trừ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã lên tiếng ủng hộ, cảm ơn Đại sứ Mỹ Haley và Tổng thống Donald Trump vì đã sử dụng quyền phủ quyết, còn lại các quốc gia liên quan và dư luận thế giới đều không đồng tình với quyết định của Mỹ về vấn đề Jerusalem. Tổng Thư ký Liên đoàn Arab (AL) Ahmed Aboul-Gheit khẳng định động thái trên của Mỹ sẽ càng khiến nước này bị cô lập. Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Iran cũng ra tuyên bố chỉ trích động thái trên của Mỹ, coi đây là bước đi “thiếu thận trọng”.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Palestine Riad Malki khẳng định Mỹ đã bị cô lập do vi phạm các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, đồng thời hối thúc Washington “rút lại quyết định bất hợp pháp trên, tuân thủ Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế”.

Trên thực tế, rõ ràng Mỹ khó có thể rút lại quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel vì sĩ diện nên nhiều khả năng sẽ tiếp tục phủ quyết các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ liên quan đến vấn đề này. Tuy nhiên, theo một nghị quyết vào năm 1950, Đại hội đồng LHQ có thể triệu tập phiên họp đặc biệt khẩn cấp để xem xét một vấn đề “với quan điểm là đưa ra những kiến nghị thỏa đáng để các thành viên áp dụng biện pháp tập thể” nếu như Hội đồng Bảo an không làm được điều này. Trong lịch sử, cho tới nay mới chỉ có 10 phiên họp như vậy được triệu tập, và lần gần đây nhất là vào năm 2009 để bàn về Đông Jerusalem và các vùng lãnh thổ của Palestine.

Giới phân tích nhận định, nếu điều này xảy ra thì Mỹ càng thêm mất uy tín ở Trung Đông và trên thế giới.

HN tổng hợp