Mỹ có rút quân khỏi Afghanistan vào ngày 1-5 ?

Việc Mỹ tuyên bố cân nhắc sẽ rút toàn bộ quân khỏi Afghanistan đang được dư luận quan tâm.

Các binh sĩ Mỹ tại tỉnh Helmand ở Afghanistan. Nguồn: REUTERS

Theo đó, Washington khẳng định vẫn để ngỏ rút toàn bộ 2.500 binh sĩ đang đồn trú tại nước này vào ngày 1-5 tới, theo cam kết đạt được với quân Chính phủ Afghanistan và Taliban. Cùng với việc rút quân, Mỹ đang thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao cấp cao để giải quyết các vấn đề binh sĩ đang đồn trú tại Afghanistan, đồng thời nhanh chóng hướng tới một lệnh ngừng bắn lâu dài và toàn diện tại nước này.

Tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã kêu gọi giảm bạo lực trong 90 ngày ở Afghanistan, một nỗ lực hòa bình mới do Liên Hiệp Quốc (LHQ) chủ trì. Mặt khác, động thái này của Washington cũng nhằm ngăn ngừa làn sóng tấn công vào mùa Xuân của Taliban. Trong trường hợp Mỹ rút quân, Ngoại trưởng Blinken lo ngại rằng tình hình an ninh sẽ xấu đi và Taliban có thể nhanh chóng đánh chiếm các vùng lãnh thổ.

Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 8-3 cho biết hiện còn quá sớm để nhận định về các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra tại Afghanistan. Tuy nhiên, Mỹ tin rằng đây là thời điểm có thể đạt được tiến triển. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết, Mỹ tiếp tục khuyến khích các bên tham gia đàm phán một cách xây dựng vì biết rằng đây là thời điểm có thể đạt được tiến triển. Ông Ned Price nhấn mạnh, Mỹ muốn làm mọi thứ có thể để tạo điều kiện cho tiến triển hòa bình, ủng hộ đối thoại và đối thoại trong nội bộ các bên ở Afghanistan.

Trước đó, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã đề xuất các kế hoạch về một chính phủ chia sẻ quyền lực giữa Taliban và lãnh đạo Afghanistan đồng thời thúc đẩy sự tham gia của các nước láng giềng bao gồm Iran vào tiến trình hòa bình ở Afghanistan. Tuy nhiên, Chính phủ Afghanistan đã tuyên bố rằng Mỹ không thể đưa ra quyết định thay cho người dân nước này.

Các cuộc đàm phán hòa bình do Mỹ làm trung gian giữa Chính phủ Afghanistan và lực lượng Taliban được khởi động từ tháng 9-2020 song chưa đạt được tiến triển rõ rệt. Trong bối cảnh đó, các vụ tấn công bạo lực gia tăng mạnh do đến nay vẫn chưa rõ liệu các lực lượng quốc tế có rút quân vào giữa năm nay như kế hoạch ban đầu hay không.

Báo cáo thường niên của Phái bộ hỗ trợ LHQ tại Afghanistan (UNAMA) công bố ngày 23-2 cho thấy, trong năm 2020, trên 8.800 dân thường ở Afghanistan thiệt mạng hoặc bị thương do xung đột. Mặc dù con số này thấp hơn 15% so với năm 2019, song điều đáng báo động là nếu chỉ tính riêng quý IV/2020 - thời điểm các cuộc đàm phán hòa bình giữa Chính phủ Afghanistan và phiến quân Taliban bắt đầu diễn ra, số dân thường thương vong tăng cao nhất từ trước đến nay.

Trong một động thái liên quan, nhằm thúc đẩy các cuộc hòa đàm với lực lượng Taliban, Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani tuyên bố chính phủ của ông đã sẵn sàng thảo luận về việc tổ chức cuộc bầu cử mới, đồng thời khẳng định tất cả các chính phủ mới đều nên được thành lập thông qua tiến trình dân chủ này.

Sau khi nhậm chức vào tháng 1 vừa qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã bắt đầu xem xét lại chính sách đối với Afghanistan, trong đó có thỏa thuận hòa bình đạt được giữa chính quyền tiền nhiệm của cựu Tổng thống Donald Trump với Taliban vào đầu năm 2020. Theo thỏa thuận này, tất cả lực lượng Mỹ sẽ rút khỏi Afghanistan trước tháng 5. Tuy nhiên, Washington đang trong tình thế “tiến thoái lưỡng nan” khi mà hạn chót đang đến gần nhưng Taliban không có dấu hiệu chấm dứt bạo lực tại Afghanistan.

Giới phân tích nhận định, việc Mỹ rút toàn bộ quân khỏi Afghanistan theo thỏa thuận vào đầu tháng 5 tới là hợp lý. Bởi lẽ, gần 20 năm tham chiến ở quốc gia này với danh nghĩa là xây dựng hòa bình, đã có hàng chục ngàn binh sĩ Mỹ và đồng minh thương vong, hơn 15.000 lực lượng an ninh quốc gia Afghanistan và 31.000 thường dân thiệt mạng. Tuy nhiên, nội chiến đẫm máu tại đây vẫn chưa có hồi kết. Mỹ và đồng minh rút quân, Afghanistan tiến hành bầu cử với tất cả các chính phủ mới đều được thành lập thông qua tiến trình dân chủ này. Đây sẽ là giải pháp hòa bình cho quốc gia này.

HN tổng hợp