Mỹ - Hàn đồng thuận chi phí quân sự: Nền tảng để củng cố liên minh

Sau nhiều bất đồng, cuối cùng Mỹ và Hàn Quốc đã đồng thuận chi phí quốc phòng giữa hai nước. Đây là điều kiện để Washington và Seoul củng cố liên minh.

Binh sĩ Mỹ tham gia một buổi huấn luyện tại căn cứ không quân Osan ở thành phố Pyeongtaek, Hàn Quốc. Ảnh: AFP  

Theo đó, Hàn Quốc sẽ “gánh vác” 1.183 nghìn tỉ won trong năm 2021, tăng so với mức 1.038 nghìn tỉ won năm 2019 để duy trì lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc (USFK). Phần đóng góp của Seoul trong năm nay tăng gần 14% so với năm 2019. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2002, phần chi trả của Hàn Quốc tăng ở mức hai con số. Việc Hàn Quốc tăng chi phí USFK cũng là nội dung trong thỏa thuận kéo dài sáu năm với Mỹ, mở đường cho hai nước củng cố liên minh.

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cho biết: “Thỏa thuận này là cơ hội để hai nước tái khẳng định tầm quan trọng của liên minh bền vững Mỹ - Hàn là nhân tố quan trọng cho hòa bình và thịnh vượng trên Bán đảo Triều Tiên và tại Đông Bắc Á, cũng như sự cần thiết của việc duy trì lực lượng USFK”. Tuy nhiên, theo quy định, thỏa thuận trên sẽ cần được quốc hội hai nước phê chuẩn.

Để đạt được Thỏa thuận Các biện pháp đặc biệt (SMA) lần thứ 11 này, Seoul và Washington đã trải qua một năm rưỡi đàm phán. Hai bên cũng nhất trí gắn việc thanh toán SMA của Hàn Quốc từ năm 2022-2025 với tỷ lệ tăng chi tiêu quốc phòng của nước này. Như vậy, mức chi trả của năm 2022 sẽ tăng 5,4% so với năm 2021.

Để các quân nhân Hàn Quốc trong USFK không phải nghỉ việc không lương do thiếu cơ chế chi trả, Seoul và Washington đã lần đầu tiên luật hóa một quy định SMA, qua đó cho phép Hàn Quốc chi trả phần của mình cho quân nhân theo một mức đã được ấn định trong năm trước đó.

Năm 2020, hàng nghìn quân nhân Hàn Quốc đã phải tạm thời nghỉ không lương vì bế tắc trong các cuộc đàm phán SMA mới khi chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn tăng phần đóng góp của phía Hàn Quốc lên 4 lần thay vì tăng thêm 13% theo đề xuất của Seoul. Chính điều này đã làm tiến trình đàm phán đã rơi vào bế tắc. Nếu tình trạng này không được hóa giải sẽ có hàng nghìn nhân viên Hàn Quốc làm việc tại USFK có thể bị buộc nghỉ việc không lương bắt đầu từ tháng 4 tới. Do vậy, việc Mỹ - Hàn thông qua SMA đã ghi thêm một điểm cộng ngoại giao cho Tổng thống Joe Biden ngay những tháng đầu nhậm chức.

Kể từ năm 1991, Seoul bắt đầu chia sẻ chi phí duy trì sự hiện diện của USFK tại Hàn Quốc theo SMA, bao gồm các chi phí thuê người Hàn Quốc làm việc cho USFK, xây dựng các cơ sở quân sự và hỗ trợ hậu cần. Theo thỏa thuận này, năm 2019, Hàn Quốc đóng góp 870 triệu USD, tăng 8,2% so với năm trước đó. Từ tháng 9 năm 2020 đến nay, Seoul và Washington đã tiến hành tổng cộng 6 vòng đàm phán. Vòng đàm phán gần đây nhất diễn ra tại Washington hồi tháng 1 vừa qua không hóa giải được những bất đồng trong một số điểm then chốt, như mức đóng góp tài chính của Seoul và việc gia hạn SMA, đã hết hạn cuối năm 2020.

Còn nhớ hồi tháng 11-2019, Mỹ đã yêu cầu Hàn Quốc tăng gấp 5 lần mức chi trả “phí bảo vệ” cho Mỹ lên 4,7 tỉ USD. Tuy nhiên, phía Hàn Quốc chỉ chấp nhận mức tăng khoảng 10% trong năm. Hiện có 28.500 binh sĩ Mỹ đang đồn trú tại Hàn Quốc, với nghĩa vụ vừa huấn luyện cho binh sĩ Hàn Quốc vừa “chống lưng” cho Seoul đối phó với Triều Tiên.

Về sâu xa, việc duy trì SMA, Hàn Quốc đặt nhiều kỳ vọng vào Tổng thống Mỹ Joe Biden, không chỉ vì liên minh Seoul - Washington cải thiện mà chính phủ Tổng thống Moon Jae-in còn tin rằng Nhà Trắng sẽ đưa ra chính sách Triều Tiên thuận lợi cho Hàn Quốc.

Tổng thống Hàn Quốc tin rằng nghĩa vụ của ông là đặt nền móng cho quá trình hòa giải liên Triều bền vững. Để hiện thực hóa điều này, việc nới lỏng lệnh trừng phạt Triều Tiên là không thể thiếu. Nếu lệnh trừng phạt được nới lỏng thì khả năng hình thành các dự án kinh tế quy mô liên Triều mới hiện hữu và hòa bình sẽ lập lại ở Bán đảo Triều Tiên.

HN tổng hợp