Mỹ - Iran “đấu khẩu” gay gắt

Cả Mỹ và Iran đều liệt quân đội đối phương vào danh sách khủng bố.

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) tại lễ duyệt binh ở Tehran ngày 22-9-2018. Nguồn: AFP/TTXVN

Mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo, nước này đã liệt Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) vào danh sách tổ chức khủng bố. Đây là lần đầu tiên Mỹ chính thức coi lực lượng quân đội của một quốc gia khác là tổ chức khủng bố. Bước đi “chưa từng có tiền lệ này” của Mỹ được dự báo là sẽ khoét sâu căng thẳng giữa Mỹ và Iran cũng như làm phức tạp thêm tình hình tại Trung Đông.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhấn mạnh: “Chúng tôi liệt IRGC là một tổ chức khủng bố nước ngoài theo mục 219 của Luật Di trú và Quốc tịch Mỹ. Quyết định này sẽ có hiệu lực sau một tuần kể từ ngày 8-4. Mỹ tiếp tục xây dựng chiến dịch gây áp lực tối đa nhằm vào chính quyền Iran”.

Tờ Wall Street Journal (Mỹ) thông tin, Mỹ sẽ có các biện pháp trừng phạt đi kèm, bao gồm đóng băng tài sản của IRGC có thể có trong các khu vực tài phán của Mỹ và cấm người Mỹ làm ăn hoặc hỗ trợ vật chất cho các hoạt động của lực lượng này.

Được thành lập sau cuộc cách mạng Hồi giáo ở Iran năm 1979 nhằm bảo vệ sự lãnh đạo của giới tăng lữ theo dòng Shi’ite, IRGC được xem là tổ chức an ninh hùng mạnh nhất của nước này. Tổ chức này kiểm soát phần lớn nền kinh tế Iran và có ảnh hưởng chính trị rất lớn. Do vậy, việc Mỹ liệt tổ chức IRGC vào danh sách khủng bố đồng nghĩa với Washington đã tuyên chiến với Iran. Động thái này làm gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Iran vốn dĩ đã mâu thuẫn gay gắt kể từ khi Washington tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân giữa Iran ký với nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Mỹ và Đức).

Theo một số nhà phân tích, quyết định này của Mỹ có thể sẽ khiến một số quốc gia thù địch có hành động tương tự là xếp quân đội và tình báo Mỹ vào dạng các tổ chức khủng bố.

Phía Iran ngay lập tức lên tiếng cảnh báo sẽ có hành động đáp trả Mỹ vì quyết định chống lại IRGC. Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran (SNSC), cơ quan quyền lực nhất, đồng thời có tầm ảnh hưởng rất lớn đối với hệ thống chính trị cũng như kinh tế nước này đã liệt quân đội Mỹ và lực lượng quân đội nước này ở 20 quốc gia ở Trung Đông, Trung và Nam Á vào danh sách các nhóm khủng bố của Iran.  SNSC tuyên bố, sau những gì được gọi là “hành động bất hợp pháp và vô lý” của Mỹ, Iran chính thức tuyên bố Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ là “một nhóm khủng bố”. SNSC còn cáo buộc Mỹ và các đồng minh “luôn ủng hộ các nhóm cực đoan và quân khủng bố ở khu vực Tây Á”, và Mỹ phải nhận trách nhiệm vì những hậu quả nguy hiểm từ hành động của mình.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Jawad Zarif và đại đa số các nhà lập pháp Iran cũng ra tuyên bố đe dọa chỉ định các thành phần của quân đội Mỹ là một nhóm khủng bố.

Chỉ huy lực lượng Vệ binh Cách mạng Mohammad Ali Jafari cũng cảnh báo rằng, nếu Mỹ thực hiện quyết định này, quân đội và lực lượng an ninh Mỹ sẽ không còn được an toàn, thanh bình tại khu vực Tây Á và khi đó Iran sẽ coi quân đội Mỹ như tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) ở khắp thế giới.

Trong một động thái liên quan, các Ngoại trưởng Liên minh châu Âu (EU) đã quyết định gia hạn thêm 1 năm lệnh cấm vận đối với Iran tới ngày 13-4-2020 do “những vi phạm nghiêm trọng của nước này về nhân quyền”. Động thái này được cho là “thêm dầu vào lửa” đã thổi bùng thêm căng thẳng giữa Iran với Mỹ và các nước phương Tây.

HN tổng hợp