Mỹ: Lại “nóng” chuyện kiểm soát súng đạn

Mỹ vừa công bố các biện pháp kiểm soát súng đạn mới sẽ có hiệu lực trong vài ngày tới, cụ thể tăng cường các quy định kiểm tra đối với cả người bán và mua súng. Bất chấp sự phản đối quyết liệt của phe Cộng hòa và Quốc hội, Tổng thống Obama đang quyết tâm sử dụng quyền lực của mình để ban hành mệnh lệnh hành pháp này. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng việc này sẽ châm ngòi cho một cuộc tranh cãi dai dẳng giữa các phe phái liên quan.

Những người biểu tình phản đối thắt chặt kiểm soát súng ở Mỹ. Ảnh: TaipeiTimes

Theo đó, Cục Quản lý rượu bia, thuốc lá, súng và chất nổ (ATF) - cơ quan trực tiếp thực hiện các hoạt động kiểm soát súng đạn, sẽ sử dụng các biện pháp hành chính để được quyền kiểm tra giấy phép đăng ký của những người bán súng tại cửa hàng, nơi triển lãm hay trên mạng internet. ATF cũng đã hoàn thành quy định liên quan đến việc kiểm tra lý lịch của những đối tượng mua vũ khí nguy hiểm, không phân biệt cá nhân hay tổ chức, doanh nghiệp, các thực thể...

Tổng thống Obama khẳng định các biện pháp kiểm soát súng đạn mới phù hợp với Hiến pháp sửa đổi lần thứ hai của Mỹ, đồng thời tin rằng đa số người Mỹ, kể cả những người sở hữu súng đạn cũng ủng hộ việc này. Tổng thống Obama cũng nêu rõ các biện pháp này có thể không ngăn chặn được tất cả các vụ xả súng hay hành động bạo lực nhưng sẽ bảo vệ được tính mạng của nhiều người.

Ngay sau khi công bố các biện pháp siết chặt kiểm soát súng đạn, dư luận Mỹ đã có những phản ứng trái chiều. Phe Đảng Cộng hòa cáo buộc ông Obama đã vượt quá quyền hạn. Theo đó, Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan đã chỉ trích việc Nhà Trắng không tham vấn Quốc hội về vấn đề này và khẳng định Tổng thống sẽ không thể thuyết phục Quốc hội ủng hộ nếu các nghị sĩ Mỹ không biết chi tiết về kế hoạch kiểm soát súng đạn của chính quyền.

Vấn đề kiểm soát súng đạn cũng thu hút sự quan tâm của các ứng cử viên tổng thống cả hai đảng. Tỷ phú Donald Trump, ứng cử viên dẫn đầu của Đảng Cộng hòa, chỉ trích kế hoạch của chính quyền là một bước trong lộ trình không cho phép mua bán súng đạn là trái Hiến pháp; còn ứng cử viên nặng ký nhất của Đảng Dân chủ Hillary Clinton, mặc dù ủng hộ quyết định của Tổng thống Obama, nhưng cảnh báo rằng, bất kỳ biện pháp hành chính nào cũng có thể dẫn đến tác động xấu đối với sự cải tổ toàn diện trong Đảng Dân chủ hiện nay.

Theo kết quả điều tra mới đây, nước Mỹ có tỷ lệ người dân sở hữu súng cao nhất thế giới và số vụ giết người liên quan đến súng đạn cũng cao nhất tại các quốc gia phát triển. Theo đó, hiện nay ở Mỹ có 88,8 khẩu súng trên 100 người dân. Trong khi đó, những nước kế tiếp có tỷ lệ người sử dụng thấp hơn nhiều như:  Yemen, có 54,8 khẩu súng trên 100 dân; Thụy Sĩ có 45,7 khẩu súng trên 100 dân; Phần Lan có 45,3 khẩu súng trên 100 dân và Serbia có 37,8 khẩu súng trên 100 dân. Chính việc mua bán, sử dụng súng tràn lan đã dẫn đến hậu quả hàng trăm vụ xả súng đẫm máu tại nước này trong năm 2015 vừa qua.

Tuy nhiên, dư luận Mỹ phản đối việc siết chặt quản lý súng đạn của chính quyền Obama hoàn toàn có cơ sở. Trong đó, có hai cơ sở được cho là có sức thuyết phục. Một là, việc sở hữu súng đạn là quyền được quy định rõ trong Hiến pháp Mỹ. Hai là, ngành công nghiệp súng đạn mang lại cho nền kinh tế Mỹ nguồn thu rất lớn. Do vậy, cuộc tranh cãi chắc chắn sẽ còn kéo dài và diễn ra dai dẳng hơn.

Trong một động thái liên quan, số người mua súng đạn trong 2, 3 tuần trở lại đây đã tăng gấp 3 lần. Nhiều người tuy chưa có nhu cầu nhưng vẫn đến mua một khẩu súng vì họ lo ngại rằng thời gian tới việc mua bán súng đạn sẽ bị kiểm soát chặt chẽ hơn.

Dù chưa biết quy định mới của Tổng thống Obama sẽ ban hành cụ thể như thế nào nhưng thị trường súng đạn tại Mỹ đã “nóng” lên từng ngày. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến giới phân tích nghi ngờ tính hiện thực của các biện pháp siết chặt kiểm soát súng đạn ở quốc gia này.

HN tổng hợp