Mỹ lại “thêm dầu vào lửa”

Việc Mỹ công nhận các khu định cư của Israel ở Bờ Tây đã gián tiếp phá hủy giải pháp hai nhà nước và làm giảm cơ hội đạt được hòa bình ở Trung Đông.

Công trình xây dựng tại khu định cư Do Thái Givat Zeev, gần thành phố Ramallah, Khu Bờ Tây ngày 25-9. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo BBC, khoảng 600.000 người Do Thái sống trong khoảng 140 khu tái định cư được xây dựng ở Bờ Tây và Đông Jerusalem do Israel xây dựng vừa được Mỹ công nhận là không trái phép. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 18-11 tuyên bố: “Sau khi nghiên cứu cẩn thận mọi khía cạnh pháp lý của tranh chấp, Mỹ kết luận rằng việc Israel thành lập các khu tái định cư ở Bờ Tây không phải là trái với luật pháp quốc tế”.

Các khu tái định cư được Israel thành lập trên vùng đất mà nước này chiếm được trong cuộc Chiến tranh Israel - Ả Rập (còn gọi là Chiến tranh 6 ngày) vào năm 1967. Đây là vấn đề gây tranh cãi giữa Israel và cộng đồng quốc tế lẫn người Palestine trong thời gian qua.

Tổng thống Palestine và Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) lên án quyết định của Mỹ công nhận các khu định cư của Israel ở Bờ Tây bị chiếm đóng. Đồng thời cảnh báo, quyết định của Mỹ có thể gây bất ổn an ninh và hòa bình khu vực, phá vỡ tiến trình hòa bình Trung Đông.

Người phát ngôn của Tổng thống Palestine Nabil Abu Radainah khẳng định tuyên bố của Mỹ là vô hiệu và không thể chấp nhận. Palestine lên án quyết định hoàn toàn trái với luật pháp quốc tế và các Nghị quyết quốc tế, các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ).

Cùng quan điểm trên, Chủ tịch Quốc hội Ả Rập, bà Fahm al-Salami cũng bác bỏ thông báo của Ngoại trưởng Mỹ về các khu định cư của Israel. Bà Salami coi tuyên bố này của Mỹ là vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế, các nghị quyết của Đại hội đồng LHQ và các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ. Chủ tịch Quốc hội Ả Rập nhấn mạnh rằng tuyên bố này là vô hiệu và không có hiệu lực pháp lý, đồng thời cảnh báo về hậu quả nghiêm trọng của nó đối với hòa bình ở Trung Đông.

Các nước trong khu vực như Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan cảnh báo sự nghiêm trọng về quyết định của Mỹ đối với các khu định cư của Israel trên lãnh thổ của Palestine và những hậu quả của nó đối với tiến trình hòa bình. Các nước Ả Rập khẳng định các khu định cư của Israel ở Palestine là vi phạm luật pháp quốc tế, phá hủy giải pháp hai nhà nước và làm suy yếu cơ hội đạt được hòa bình toàn diện.

Trong một tuyên bố liên quan, mới đây Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại, bà Federica Mogherini nêu rõ lập trường của khối này đối với hoạt động bị chiếm đóng, đồng thời cho rằng hoạt động định cư của Israel tại vùng lãnh thổ Palestine này là bất hợp pháp theo luật quốc tế. Bà Mogherini nhấn mạnh chính sách định cư của Israel “làm xói mòn triển vọng giải pháp 2 nhà nước cũng như triển vọng cho một nền hòa bình lâu dài”. EU kêu gọi Israel chấm dứt hoạt động định cư cũng như tuân thủ các nghĩa vụ của nước này.

Phản ứng của các quốc gia liên quan về quyết định của Mỹ công nhận khu định cư Bờ Tây của Israel hoàn toàn có cơ sở. Bởi lẽ, theo Nghị quyết 2334 của Hội đồng Bảo an LHQ ban hành năm 2016, coi các khu định cư của Israel ở Bờ Tây và Đông Jerusalem là vô hiệu về mặt pháp lý, vi phạm luật pháp quốc tế và là trở ngại cho tiến trình hòa bình ở Trung Đông trên cơ sở giải pháp hai nhà nước.

Kể từ khi Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và dời Đại sứ quán Mỹ về đây, xung đột giữa Israel và Palestine cứ gia tăng theo thời gian. Hai bên cứ liên tục pháo kích vào nhau gây ra nhiều thương vong. Nhiều tổ chức quốc tế và các quốc gia liên quan đã đứng ra làm trung gian hòa giải để hai bên tiến hành thiết lập lệnh ngừng bắn nhưng không đạt kết quả như mong muốn. Việc Mỹ công nhận khu định cư Bờ Tây mới đây sẽ “thêm dầu vào lửa” cho xung đột ở Dải Gaza. Điều này làm cho lời giải của bài toán hòa bình ở đây càng khó tìm.

HN tổng hợp