Mỹ - Nga có cải thiện quan hệ ?

Sau thời gian dài áp đặt lệnh trừng phạt không khoan nhượng theo phương thức “ăn miếng, trả miếng” nhằm vào nhau, gần đây quan hệ Mỹ - Nga có tín hiệu khả quan theo hướng cải thiện hơn.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov (phải) và Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson.   Ảnh: TASS

Tân Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov mới đây, cho biết qua nhiều cuộc tiếp xúc với các đồng nghiệp tại Bộ Ngoại giao Mỹ, ông cảm thấy những tín hiệu được cải thiện trong quan hệ giữa hai nước. Điều này là cần thiết, với hy vọng thoát ra khỏi tình trạng quan hệ hai nước đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm. Và theo ông Anatoly Antonov, điều quan trọng là không ai muốn quan hệ Nga - Mỹ xấu hơn nữa.

Mới đây, nhân dịp tham dự cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, hai nhà ngoại giao hàng đầu Nga - Mỹ đã thảo luận về hợp tác trong cuộc khủng hoảng Syria, các vấn đề Trung Đông, cũng như thỏa thuận hòa bình Ukraine. Đây là cơ hội hiếm hoi trong ngoại giao của hai quốc gia trong thời gian gần đây. Hai nhà ngoại giao hàng đầu Nga và Mỹ đã đạt được nhất trí về cuộc gặp trong cuộc điện đàm hồi cuối tháng 8 vừa qua, sau khi cuộc chiến trừng phạt giữa Nga và Mỹ leo lên một nấc thang mới, với việc Mỹ ra lệnh đóng cửa Lãnh sự quán Nga nhằm trả đũa việc Nga quyết định giảm số nhân viên ngoại giao Mỹ tại nước này.

Theo đó, Bộ Ngoại giao Nga yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ cắt giảm 455 nhà ngoại giao về nước kể từ ngày 1-9. Phía Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson đã nhắc nhở người đồng cấp Nga Sergey Lavrov rằng phía Washington đã gửi thông báo cho Tổng thống Vladimir Putin về lệnh đóng cửa 3 cơ sở ngoại giao của Nga từ ngày 2-9. Lệnh đóng cửa do chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành là một ví dụ mới nhất của mối quan hệ song phương đang xấu đi giữa Washington và Matxcơva. Trước đó, chính quyền Obama đã trục xuất 35 nhà ngoại giao Nga và đóng cửa 2 cơ sở ngoại giao của nước này tại Mỹ - động thái trừng phạt liên quan tới cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2016. Chính phủ Nga khi đó vốn định trả đũa ngay lập tức nhưng cuối cùng lại quyết định chờ đợi Tổng thống Trump lên nắm quyền rồi xem xét tình hình.

Kể từ khi trở thành người đứng đầu nước Mỹ hồi đầu năm nay, ông Trump đã cho thấy mong muốn cải thiện quan hệ giữa hai nước. Tuy nhiên trên thực tế, mối quan hệ Nga - Mỹ thời gian qua đã liên tục xấu đi do những cáo buộc về sự can dự của Nga trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016. Trong số những vấn đề gây bất đồng giữa hai nước có cuộc khủng hoảng tại Ukraine cũng như tương lai của Syria. Tuy nhiên, Syria lại là một trong những hồ sơ mà Mỹ hy vọng có thể tìm kiếm được sự thỏa hiệp với Nga.

Cựu chuyên gia phân tích tại Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Philip Giraldi cho rằng: “Đó là một sự leo thang đáng tiếc về một vòng trừng phạt chống Nga bởi chính quyền Trump”. “Điều này tạo ra một vòng xoáy trừng phạt và trả đũa bất tận mà không có lối thoát dễ dàng nào”. Thực tế việc “ăn miếng, trả miếng” này cả hai đều bất lợi cả kinh tế và ngoại giao mà không hề thu được lợi ích nào. Có lẽ chính điều này là nguyên nhân để Mỹ - Nga xích lại gần nhau.

Tuy nhiên, giới phân tích nhận định cả Mỹ và Nga đều dính quá nhiều vấn đề rắc rối trên khắp thế giới, như: cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria, Iraq và nội chiến ở Ukraine, vấn đề hạt nhân của Iran và gần đây nhất là chương trình hạt nhân của Triều Tiên đã làm cho Tổng thống Mỹ phải đau đầu vì không tìm được giải pháp khả thi. Do vậy việc cải thiện quan hệ giữa Mỹ và Nga là vấn đề tất yếu xảy ra. Nhiều người cho rằng, việc này nhằm tạm thời nhẹ gánh thù địch bên ngoài để giải quyết những vấn đề “nóng” mà cả Washington và Matxcơva đều dính chân. Tuy nhiên về lâu dài việc cải thiện mối quan hệ này thật sự chưa vững chắc.

HN tổng hợp