Mỹ ngừng viện trợ quân sự: Cục diện khó cho Ukraine

Việc Mỹ ngừng viện trợ quân sự Ukraine khiến Kiev gặp khó nên bám víu phao cứu sinh EU bằng mọi giá.     

Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo châu Âu để thảo luận về Ukraine, tại Lancaster House, London, ngày 2-3-2025. Ảnh: AP

Quan hệ giữa ông Trump và ông Zelensky rạn nứt nghiêm trọng sau cuộc đấu khẩu tại Nhà Trắng hôm 28-2, khi lãnh đạo Ukraine đến Mỹ để ký thỏa thuận khoáng sản và tìm kiếm thêm sự ủng hộ. Bất đồng khiến ông Zelensky phải rời Nhà Trắng sớm và không ký thỏa thuận khoáng sản như dự kiến. Hệ lụy sâu xa hơn của mâu thuẫn trên đã khiến Mỹ đang tạm ngừng và xem xét lại viện trợ để đảm bảo việc đó đóng góp một phần cho giải pháp”. 

Một quan chức Mỹ khác cho biết, lệnh tạm ngừng sẽ áp dụng với tất cả các thiết bị quân sự chưa chuyển tới Ukraine. Quyết định trên là phản ứng trực tiếp đối với những gì ông Trump coi là “hành vi xấu” của Tổng thống Ukraine. 

Tuy nhiên, theo quan chức Mỹ, lệnh tạm ngừng viện trợ cho Ukraine có thể được dỡ bỏ nếu Tổng thống Zelensky thể hiện cam kết mới đối với đàm phán chấm dứt xung đột. 

Giới quan sát cho rằng, việc ngừng viện trợ có thể là một phần của chiến lược gây sức ép đối với Ukraine. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hồi cuối tuần trước đã công khai kêu gọi ông Zelensky xin lỗi. 

Động thái mới của Mỹ diễn ra một ngày sau khi một quan chức nước này cho biết, viện trợ quân sự cho Ukraine được phê chuẩn dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden vẫn được chuyển đi. Các chuyến hàng bao gồm nhiều loại đạn dược quan trọng như vũ khí chống tăng, hàng ngàn quả đạn pháo và tên lửa. Số hàng này dự kiến ​​sẽ tiếp tục được chuyển đi nhưng quyết định của ông Trump đã đóng băng cả hàng viện trợ đang trên đường vận chuyển.

Tổng thống Ukraine khẳng định vẫn tôn trọng ông Trump và người dân Mỹ, nhưng cho rằng không cần xin lỗi Tổng thống Mỹ, do hai bên đã nói chuyện cởi mở và thành thực. Ông Zelensky ngày 2-3 nói sẵn sàng gặp lại người đồng cấp Mỹ nếu được mời, nhưng cho hay đó phải là cuộc thảo luận nghiêm túc.

Trong một động thái liên quan, Hội nghị thượng đỉnh châu Âu về Ukraine, do Thủ tướng Anh Keir Starmer chủ trì, đã tập trung vào việc củng cố vị thế của Ukraine thông qua hỗ trợ quân sự và các biện pháp kinh tế.

Các nhà lãnh đạo châu Âu đã nhóm họp tại London để thảo luận về tình hình Ukraine. Hội nghị thượng đỉnh do Thủ tướng Anh Keir Starmer chủ trì đã thống nhất 4 điểm quan trọng nhằm chấm dứt xung đột tại Ukraine gồm: Duy trì viện trợ quân sự cho Ukraine, đảm bảo Ukraine có mặt trong các cuộc đàm phán hòa bình, ngăn chặn bất kỳ cuộc tấn công nào vào Ukraine trong tương lai, thiết lập một liên minh tự nguyện để bảo vệ Ukraine và đảm bảo hòa bình.

Pháp đã đề xuất các quốc gia châu Âu tăng ngân sách quốc phòng lên 3-3,5% GDP. Trong khi đó, Anh công bố gói viện trợ quân sự hơn 2 tỉ USD, bao gồm tên lửa phòng không và các trang thiết bị quân sự cho Ukraine. Các nhà lãnh đạo châu Âu sẽ tiếp tục thảo luận về kế hoạch hòa bình cho Ukraine và vấn đề an ninh khu vực tại Hội nghị Hội đồng châu Âu vào ngày 6-3 tới.

Mặc dù bám víu được phao cứu sinh từ châu Âu, tuy nhiên khó thay đổi được cục diện giao tranh với Nga nếu như Mỹ không can thiệp.

HN tổng hợp