Mỹ rút quân, nguy cơ hòa bình ở Afghanistan sụp đổ

Mỹ rút quân khỏi Afghanistan đã làm cho nỗ lực hòa bình ở quốc gia này có nguy cơ sụp đổ.

Binh lính Mỹ ở Afghanistan. Nguồn: AP

Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chris Miller vừa thông báo, Tổng thống Donald Trump đã ra lệnh cho Lầu Năm Góc rút 2.500 lính Mỹ khỏi Afghanistan trước ngày 15-1-2021, song không rút quân hoàn toàn như ông từng đe dọa thực hiện trước Giáng sinh. Đây sẽ là mức quân số thấp nhất của Mỹ ở Afghanistan trong gần 2 thập kỷ chiến tranh.

Theo ông Miller, các động thái cắt giảm quân số nói trên phản ánh chính sách của Tổng thống Trump nhằm “dẫn dắt cuộc chiến ở Afghanistan tới một kết thúc thành công, trách nhiệm đồng thời đưa các quân nhân dũng cảm của Mỹ trở về nhà”.

Trước đó, một quan chức Bộ Quốc phòng cho biết quyết định trên được đưa ra theo khuyến nghị của “các quan chức cấp cao nhất trong quân đội” của Mỹ. Điều này đồng nghĩa với việc Mỹ không còn tham chiến ở Afghanistan theo thỏa thuận bảo vệ hòa bình cho quốc gia này như cam kết mà chú trọng bảo toàn lực lượng binh sĩ.

Giới phân tích cho rằng, việc rút quân khỏi Afghanistan sẽ làm suy yếu an ninh vốn đã mong manh tại nước này cũng như gây tổn hại tới hòa đàm nội bộ giữa Chính phủ Afghanistan và lực lượng Taliban. Bên cạnh đó, Mỹ rút quân sẽ tạo điều kiện cho các lực lượng khủng bố trỗi dậy và gây ra nhiều cuộc chiến đẫm máu ở quốc gia này.

Người đứng đầu Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn, ông Filippo Grandi cảnh báo: “Nếu nỗ lực hòa bình này sụp đổ, chúng ta sẽ chứng kiến một thảm họa nhân đạo lớn ở Afghanistan”. Bởi lẽ, khi đó, hàng nghìn người phải vật lộn để sống sót qua đại dịch Covid-19 và mùa Đông khắc nghiệt. Ngoài ra, trong những tháng gần đây, Afghanistan đối mặt với tình trạng bạo lực và sự hỗn loạn gia tăng, bất chấp việc các nhà đàm phán của chính phủ và lực lượng Taliban nỗ lực hòa đàm tại Qatar.

Trong một diễn biến liên quan,  mới đây Liên minh châu Âu (EU),  Anh, Mỹ và một số quốc gia đã công bố 10 điều kiện để tiếp tục chương trình hỗ trợ phát triển của họ cho Afghanistan. Trong số các bên cùng ký kết văn kiện này còn có Australia, Canada, Đan Mạch, Phần Lan, Đức, Italia, Nhật Bản, Hà Lan, Na Uy và Thụy Điển. EU và các quốc gia kể trên sẽ cung cấp khoảng 80% tổng hỗ trợ phát triển dành cho Afghanistan. Bên cạnh việc tái khẳng định sẵn sàng hỗ trợ chính phủ và người dân Afghanistan. Các bên ký kết cũng phác thảo 10 yếu tố quan trọng hàng đầu cần tính đến khi xem xét tiếp tục giúp đỡ phát triển và hỗ trợ ngân sách cho Afghanistan.

Ngoài ra, các nhà tài trợ nước ngoài nhấn mạnh rằng bất kỳ chính phủ nào trong tương lai cũng phải tuân theo phương châm cùng chia sẻ trách nhiệm giữa Afghanistan và các đối tác tài trợ quốc tế. Các tổ chức nhân đạo và phát triển cũng phải được tiếp cận một cách an toàn và không bị cản trở với những đối tượng cần được giúp đỡ mà “không phải chịu bất kỳ khoản thuế hay phí bất hợp pháp nào”.

Mặc dù đã có không ít lời hứa “có cánh” của nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế về tiến trình hòa bình ở Afghanistan, nhưng xem ra việc triển khai thực hiện sẽ không hề dễ dàng. Bao giờ Afghanistan thật sự có hòa bình vẫn còn là bài toán khó chưa có có lời giải.

HN tổng hợp