Mỹ - Triều Tiên bao giờ đối thoại ?

Hạ nhiệt căng thẳng và đang hướng đến hòa đàm Mỹ - Triều Tiên là những gì đang được kỳ vọng cho bán đảo Triều Tiên thời gian gần đây. Tuy nhiên, khả năng đối thoại giữa hai đối thủ này xem ra còn lắm gian nan.

Mới đây, Trưởng phái đoàn cấp cao Triều Tiên Kim Yong-chol sang tham dự lễ bế mạc Olympic mùa Đông PyeongChang 2018 tại Hàn Quốc, tuyên bố Triều Tiên sẵn sàng tiến hành đàm phán với Mỹ. Theo đó, “Phái đoàn Triều Tiên cũng nhất trí rằng mối quan hệ Triều Tiên - Mỹ phải phát triển cùng với quan hệ Triều -  Hàn và tuyên bố Triều Tiên có đủ ý định tiến hành đối thoại với Mỹ”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Ảnh: EPA

Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson cho biết ông đang thấy các dấu hiệu Triều Tiên sẵn sàng tham gia vào đối thoại trực tiếp. Ông Tillerson cũng nêu rõ: “Dưới cương vị Ngoại trưởng Mỹ là đảm bảo phía Triều Tiên hiểu rằng chúng tôi để ngỏ các kênh liên lạc. Vì vậy, tôi lắng nghe, chờ đợi họ nói rằng họ đã sẵn sàng đối thoại”. Đồng thời ông Tillerson cũng tuyên bố: “Chúng tôi không dùng “cà-rốt” để thuyết phục họ tham gia đàm phán, chúng tôi sử dụng những cái gậy lớn - và họ cần phải hiểu điều này. Chiến dịch gây sức ép đang có tác dụng với Triều Tiên”.

Trong một động thái liên quan, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cũng tuyên bố Washington và Seoul đã nhất trí tiếp tục mặt trận ngoại giao với Bình Nhưỡng, để ngỏ khả năng tiến tới đàm phán trực tiếp Mỹ - Triều Tiên mà không cần điều kiện tiên quyết.  Các phát biểu trên của giới chức Mỹ được đưa ra trong bối cảnh Hàn Quốc đang lên kế hoạch triển khai những nỗ lực ngoại giao nhằm đảm bảo cuộc đối thoại liên Triều có thể dẫn đến các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Triều Tiên cũng như các hình thức đối thoại khác nhằm thúc đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên.

Thực tế, sự kiện Olympic mùa Đông PyeongChang 2018 diễn ra tại Hàn Quốc vừa qua đã giúp cho mối quan hệ liên Triều “ấm” lên trong thời gian gần đây. Điều này đã làm dấy lên những đồn đoán về khả năng sớm diễn ra đối thoại trực tiếp giữa Washington và Bình Nhưỡng sau nhiều tháng căng thẳng gay gắt. Tuy nhiên, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in thừa nhận hiện có rất nhiều người kỳ vọng về việc diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, song ông Moon Jae-in cho biết còn quá sớm để bàn về khả năng diễn ra một hội nghị thượng đỉnh liên Triều trong thời gian tới”.

Quan hệ liên Triều dần được cải thiện đã làm cho nhiều tổ chức quốc tế và các quốc gia liên quan đồng thuận. Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres đã kêu gọi giới hoạch định chính sách không nên bỏ lỡ cơ hội về một giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng xung quanh chương trình hạt nhân của Triều Tiên, đồng thời khẳng định giải pháp quân sự sẽ “gây ra hậu quả nghiêm trọng”. Ông Guterres nhấn mạnh Triều Tiên và Mỹ cần “ngồi lại để có một cuộc trao đổi đầy ý nghĩa”. Trong đó giải pháp được ông Guterres lựa chọn là cần nỗ lực thuyết phục Triều Tiên quay trở lại bàn đàm phán, bên cạnh tiếp tục duy trì sức ép đối với Bình Nhưỡng.

Thực tế, mặc dù quan hệ liên Triều được cải thiện dần nhưng những bất đồng giữa Mỹ - Triều Tiên vẫn còn nặng nề. Trong đó đáng lưu ý là các cuộc “khẩu chiến”, tập trận và trừng phạt chống đối lẫn nhau. Mới đây, Triều Tiên kêu gọi Hàn Quốc từ bỏ các cuộc tập trận chung với Mỹ nhằm cải thiện hơn nữa quan hệ giữa hai miền Triều Tiên, đồng thời tái khẳng định quyết tâm của Bình Nhưỡng trong việc thúc đẩy năng lực hạt nhân. Phía Triều Tiên nhấn mạnh “cần chấm dứt vĩnh viễn” các cuộc tập trận chung Mỹ - Hàn Quốc, vốn đang bị hoãn trong thời gian diễn ra Olympic mùa Đông và Paralympics tại PyeongChang ở Hàn Quốc. Trong khi đó, Washington và Seoul mặc dù đã nhất trí ngừng các cuộc tập trận chung tới khi kết thúc Paralympics nhưng sẽ tiếp tục triển khai tập trận sau đó. Trong khi đó, Mỹ lại kiên quyết lập trường và cho rằng, bất kỳ cuộc đàm phán nào với Triều Tiên phải nhằm mục đích chấm dứt chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng. Tuyên bố này lại được đưa ra sau khi các quan chức cấp cao của Triều Tiên ngỏ ý sẵn sàng đàm phán với Mỹ.

Như vậy có thể khẳng định, căng thẳng giữa Mỹ và Triều Tiên chỉ tạm lắng dịu chứ chưa thể hạ nhiệt hoàn toàn. Sự tạm lắng này sẽ bùng phát bất cứ lúc nào nếu một trong hai bên thiếu kiềm chế. Điều này đồng nghĩa với việc lời giải cho bài toán đàm phán Mỹ - Triều Tiên vẫn còn mập mờ.

HN tổng hợp