Năm 2019, thế giới vẫn còn nhiều “điểm nóng”

Kết thúc năm 2018 nhưng những “điểm nóng” mang tính đối đầu vẫn chưa hạ nhiệt. Liệu tình hình có sáng sủa hơn trong năm mới 2019 hay những “lò lửa” này sẽ bùng phát ?

Tàu Ukraine bị Nga bắt giữ được đưa về cảng Kerch, Crimea ngày 26-11. Nguồn: Reuters

Năm 2018, thế giới không một ngày yên tiếng súng. Từ cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng dẫn đến giao tranh đẫm máu ở Trung Đông, nội chiến làm cho một vài quốc gia ở Bắc Phi lâm vào khủng hoảng nghiêm trọng cần phải cứu trợ nhân đạo, nội chiến ở Ukraine kéo theo nhiều quốc gia liên quan vào cuộc, “khẩu chiến” không khoan nhượng giữa Mỹ và Triều Tiên, đối đầu giữa Mỹ và Iran và cuộc chiến thương mại có thể dẫn đến chiến tranh vũ lực giữa Mỹ và Trung Quốc… đã và đang diễn ra. Nhận định về tình hình thế giới năm 2019, giáo sư Robert Farley thuộc Trường Đại học Chiến tranh Lục quân Mỹ, cho rằng những “điểm nóng” này có thể làm bùng phát thành Chiến tranh Thế giới III.

Trước tiên, là chiến trường chính của cuộc đối đầu Mỹ - Trung xuất phát từ tranh chấp Biển Đông. Hiện hai quốc gia này đang lâm vào một cuộc chiến thương mại khốc liệt dưới hình thức: những lời đe dọa lẫn nhau, áp đặt các mức thuế và các biện pháp trừng phạt thương mại đối với hàng hóa của nhau. “Giọt nước làm tràn ly” khi Canada - đồng minh của Mỹ bắt giữ Giám đốc Tài chính của tập đoàn viễn thông lớn nhất Trung Quốc Huawei - bà Mạnh Vãn Chu, dẫn đến việc Trung Quốc trả đũa nhằm vào các công dân của Canada và các công ty của Mỹ đang sinh sống và làm ăn tại Trung Quốc.

Giới quan sát cho rằng, Mỹ và Trung Quốc hiện vẫn chưa hoàn toàn gắn cuộc chiến thương mại với những tranh chấp tại Biển Đông. Tuy nhiên, khi mối quan hệ giữa hai cường quốc này suy thoái nghiêm trọng, Mỹ hoặc Trung Quốc có thể quyết định làm leo thang căng thẳng thông qua những hành động táo bạo hơn, chứ không phải chỉ dừng lại ở những lời đe dọa, những mức thuế ngày càng tịnh tiến...

Tiếp đến là “khẩu chiến” mang tính đối đầu về vũ khí hạt nhân giữa Mỹ và Triều Tiên và gần đây là giữa Mỹ và Iran. Sau cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Singapore, căng thẳng đã tạm hạ nhiệt nhưng vẫn còn mâu thuẫn tiềm ẩn, nên quan hệ giữa Washington và Bình Nhưỡng có thể xấu đi bất cứ lúc nào. Lúc bấy giờ “khẩu chiến” sẽ trở thành chiến tranh thật sự và nguy cơ sẽ xảy ra thảm họa hạt nhân.

Đáng quan ngại là cuộc khủng hoảng chính trị và quân sự liên miên ở Trung Đông đã khiến thế giới vô cùng mệt mỏi và bất an. Đặc biệt là sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân mà Iran đã ký với Nhóm P5+1 (gồm: Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc và Đức) hồi năm 2015 hay còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện  (JCPOA). Tiếp sau đó là các lệnh trừng phạt của Mỹ áp đặt lên kinh tế Iran tiếp tục gia tăng trong bối cảnh Mỹ có những hành động ngày càng hiếu chiến hơn, nhằm kiềm chế thương mại của nước này. Mặc dù Tehran đã cố gắng kêu gọi các quốc gia ký thỏa thuận hạt nhân và châu Âu duy trì thỏa thuận, tuy nhiên kết quả chưa như mong muốn. Điều này dễ dẫn đến việc Iran quay trở lại phát triển vũ khí hạt nhân nhằm đối phó Mỹ. Hệ lụy của nó là sẽ nổ ra cuộc chiến ngoài mong muốn của những người yêu chuộng hòa bình thế giới.

Ngoài ra còn có các “điểm nóng” từ cuộc chiến đẫm máu tại các quốc gia Trung Đông, như: Syria, Iraq, Yemen… hay cuộc khủng hoảng giữa Ukraine với Nga cũng đang âm ỉ bùng cháy, với sự tham chiến của các quốc gia đồng minh từ hai phía…

Thực tế, những “điểm nóng” có thể thay đổi theo thời gian, nhưng những nguyên nhân cơ bản dẫn đến xung đột chính là sự suy giảm vai trò cường quốc quân sự số 1 của Mỹ và kéo theo đó là sự thay đổi của trật tự thế giới. Hiện tại, ngoài Mỹ, Trung Quốc, Nga cũng đang vươn lên vị trí tốp đầu quân sự thế giới. Điều này có nghĩa là tương lai sẽ có sự cạnh tranh nguy hiểm hơn trước đây. Chính vì vậy, năm 2019 “ngọn lửa” chiến tranh âm ỉ đó có thể bùng phát bất cứ lúc nào. Nếu chiến tranh xảy ra sẽ càng khốc liệt hơn bởi quốc gia nào cũng mạnh về quân sự với những vũ khí hiện đại.

HN tổng hợp