Nga thêm dầu vào “chảo lửa” Ukraine

Việc Tổng thống Nga Vladimir Putin ký sắc lệnh công nhận độc lập của hai nước cộng hòa tự xưng Donetsk (DPR) và Luhansk (LPR) đã khiến tình hình Ukraine rơi vào cảnh bế tắc.

Nga công nhận hai vùng ly khai Donetsk và Luhansk ở Donbass, miền Đông Ukraine là hai thực thể độc lập. Nguồn: Sovranita popolare

Theo hãng thông tấn Sputnik, Nga (thành viên của Liên Hiệp Quốc) trở thành quốc gia đầu tiên công nhận độc lập đối với hai vùng lãnh thổ ly khai phía Đông Ukraine. Sau khi tuyên bố trên của ông Putin được đưa ra, nhiều người dân thuộc vùng ly khai ở Donetsk đã đổ ra đường bắn pháo hoa và vẫy cờ Nga ăn mừng. Đây là điều họ đã chờ đợi suốt 8 năm qua, sau khi vùng lãnh thổ này tuyên bố ly khai khỏi chính phủ Kiev, khiến các bên sa lầy vào cuộc xung đột vũ trang từ năm 2014 cho đến nay.

Khu vực gồm các tỉnh Donetsk và Lugansk phía Đông Ukraine, hay được biết đến với tên gọi Donbass, có dân số chủ yếu là những cộng đồng người nói tiếng Nga. Theo một cuộc điều tra dân số được thực hiện năm 2001, người gốc Nga chiếm 38,2% dân số tại Donetsk. Khu vực này cũng từng tổ chức bỏ phiếu để đưa tiếng Nga trở thành ngôn ngữ chính thức, một động thái từng bị chính quyền Ukraine phản đối.

Đi cùng với động thái trên, Nga tuyên bố quyền xây căn cứ quân sự tại hai nước cộng hòa tự xưng ở Donbass. Nga và lãnh đạo của DPR cùng LPR dự kiến ký kết thỏa thuận độc lập về hợp tác quân sự và bảo vệ biên giới. Nội dung này nằm trong dự thảo luật Hạ viện Nga dự kiến xem xét ngày 23-2. Trong một diễn biến liên quan, Tổng thống Putin cũng ra lệnh cho Bộ Quốc phòng Nga cử lực lượng gìn giữ hòa bình đến hai nước cộng hòa tự xưng Donetsk và Luhansk làm nhiệm vụ.

Động thái này đồng nghĩa Nga đã “danh chính ngôn thuận” tiến quân vào miền Đông Ukraine mà không phải bị dư luận lên án cho rằng Nga tấn công Ukraine nếu Kiev đồng thuận. Đây là nước cờ cao tay của ông Putin.

Trước động thái bất ngờ trên, Liên minh châu Âu (EU) và các nước phương Tây đã thật sự nổi sóng vì bất ngờ và đưa ra những phản ứng cụ thể. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã cực lực lên án quyết định trên của Tổng thống Putin. Theo EU, bước đi này là một sự vi phạm luật pháp quốc tế cũng như các thỏa thuận Minsk và khối sẽ phản ứng bằng các biện pháp trừng phạt đối với những người tham gia vào hành vi này. EU cũng nhắc lại sự ủng hộ vững chắc của mình đối với độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine trong các biên giới được quốc tế công nhận.

Trong khi đó, Mỹ đã phản ứng trước bước đi của Nga, Nhà Trắng tuyên bố Tổng thống Mỹ Joe Biden có kế hoạch áp đặt các biện pháp trừng phạt mới về thương mại và tài chính đối với hai vùng lãnh thổ Donetsk và Luhansk ở miền Đông Ukraine mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã quyết định công nhận độc lập. Đồng thời, ông Biden sẽ ký một sắc lệnh hành pháp “cấm người Mỹ thực hiện các hoạt động đầu tư, thương mại và tài chính mới đến hoặc từ hai vùng lãnh thổ này”. Nhà Trắng cho biết, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ông Biden lên án mạnh mẽ quyết định của ông Putin về việc “công nhận có mục đích” hai vùng ly khai trên. Ngoài ra, ông Biden cũng đã thảo luận với lãnh đạo của Pháp và Đức nhằm phối hợp trong việc đưa ra các phản ứng đáp trả Nga.

Cùng ngày, người phát ngôn của Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết, nước này cùng Pháp và Mỹ nhất trí có hành động phản ứng lại quyết định trên của Nga. Người phát ngôn nêu rõ: “Các đối tác của Đức sẽ cùng nhau đưa ra phản ứng để thể hiện cam kết với chủ quyền lãnh thổ của Ukraine”. Theo Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock, bước đi của Nga đã làm suy yếu các nỗ lực ngoại giao và xâm phạm chủ quyền của Ukraine.

Tại Anh, Thủ tướng Boris Johnson gọi động thái của Nga là “một điềm xấu và một tín hiệu rất đen tối. Đây là một dấu hiệu khác cho thấy mọi thứ đang đi sai hướng ở Ukraine”. Theo ông Johnson, quyết định này của Nga “rõ ràng vi phạm luật pháp quốc tế. Đó là sự vi phạm chủ quyền và toàn vẹn của Ukraine. Đó là sự phủ nhận tiến trình Minsk và các thỏa thuận Minsk”.

Trong khi tình hình Ukraine đang “nóng” lên từng ngày, hành động của Nga thật sự là thêm dầu vào “chảo lửa” khiến Ukraine đang bên bờ vực chiến tranh.

HN tổng hợp