Nga - Ukraine bên bờ vực chiến tranh ?

Dù là răn đe hay chuẩn bị chiến tranh thì hành động của Nga cũng dấy lên quan ngại đối với Ukraine, NATO và các quốc gia liên quan.

Ảnh minh họa. Nguồn: Newkontinent

Theo Bộ Ngoại giao Ukraine, khoảng 90.000 quân Nga (tức là còn đông hơn cả số quân thường trực của lục quân Anh) đã tập trung ở biên giới với Ukraine. Con số này vẫn tiếp tục tăng lên. Trong những đoạn clip do phương Tây ghi nhận có những cảnh vũ khí khí tài của Nga đang tập trung trong vùng này.

Theo Bloomberg, các nguồn thông tin tình báo Mỹ đã cảnh báo với các bên tương ứng của họ tại Liên minh châu Âu (EU) rằng Nga có thể đang chuẩn bị cho một “chiến dịch đột kích nhanh chóng trên quy mô lớn vào Ukraine từ nhiều hướng”.

Hầu hết các nhà quan sát cho rằng, việc điều động quân đội nói trên ít nhất đã gửi đi một thông điệp “nắn gân” Ukraine và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Ngoài ra, theo họ, các hoạt động đó tạo điều kiện cho Kremlin điều quân vào vị trí thuận lợi để sẵn sàng tấn công thần tốc gây bất ngờ hễ khi nào Nga đạt được quyết định chính trị sẽ tấn công.

Đây là lần thứ 2 trong năm, Nga phô diễn sức mạnh quân sự trong vùng. Hồi tháng 4-2021, một cuộc tập trung quân tương tự trên biên giới với Ukraine cũng đã cảnh báo cộng đồng quốc tế trước khi tình trạng căng thẳng đi xuống sau cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Geneva.

Về phía Nga, giới chức nước này đã bác bỏ mọi cáo buộc về một cuộc xâm lược cận kề, họ tuyên bố rằng cáo buộc như thế là “điên loạn”. Phát ngôn viên Kremlin Dmitry Peskov cho rằng: “Bất cứ hoạt động chuyển quân nào bên trong lãnh thổ chúng tôi đều không tạo ra mối đe dọa với bất cứ ai và sẽ không gây ra mối quan ngại cho ai”.

Nhiều người cho rằng, dường như Nga đang muốn giành sự chú ý của Mỹ, thông qua việc răn đe chứ không phải có ý đồ thực sự tấn công Ukraine. Tuy nhiên, nguy cơ về một cuộc chiến tranh lớn giữa Nga và Ukraine đang phủ bóng đen lớn trong bối cảnh mùa Đông đang tới gần. Những diễn biến trên làm cho tình hình Nga - phương Tây hiện nay lại căng hơn khi nào hết. Nếu tình huống Nga tấn công Ukraine xảy ra thì đây là một bước leo thang căng thẳng lớn của cuộc xung đột kéo dài trong 7 năm qua giữa lực lượng Ukraine và lực lương ly khai thân Nga. Xung đột này đã khiến hơn 13.000 người thiệt mạng. Xung đột quân sự quy mô đầy đủ nếu xảy ra sẽ đẫm máu hơn thế nhiều.

Trước tình hình trên, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã đưa ra cảnh báo mạnh mẽ nhằm phản đối Nga sử dụng vũ lực với Ukraine. Ông Stoltenberg cũng nhận định: “Sự hiện diện của quân đội Nga gần biên giới Ukraine là điều vô cùng đáng lo ngại vì nhiều lý do, đồng thời gọi đây là động thái “vô cớ và không thể giải thích”. “Chúng tôi đã gửi thông điệp tới Matxcơva rằng, nếu họ quyết định sử dụng vũ lực thì dĩ nhiên họ sẽ đối mặt với những hậu quả. Chúng tôi đã thể hiện ý chí và khả năng của mình trong việc khiến Nga trả giá và hứng chịu hậu quả trước đó”, Tổng thư ký NATO nhận định, đồng thời nhắc đến các biện pháp trừng phạt tài chính từng áp đặt lên Nga sau khi nước này sáp nhập Crimea năm 2014.

Hồi tháng 10-2021, Matxcơva đã ngừng các quan hệ ngoại giao với NATO sau khi các sĩ quan Nga trong phái đoàn ngoại giao của họ tại Brussels (Bỉ) bị trục xuất khỏi đây. Động thái này theo sau một loạt hoạt động của các đơn vị NATO trên vùng giáp biên giới phía Tây của Nga khiến Matxcơva nổi giận và coi đó là các hành vi khiêu khích.

Những động thái gần đây giữa các bên liên quan đã khiến thỏa thuận hòa bình Minsk 2015 (do Nga, Ukraine và Tổ chức An ninh và Hợp tác ở châu Âu ký và lãnh đạo Pháp - Đức giám sát) vốn đã kém hiệu quả nay đi vào bế tắc. Giới quan sát nhận định, quan hệ giữa Nga và Ukraine (đứng phía sau là NATO) đang  gia tăng căng thẳng và đứng bên bờ vực chiến tranh nếu các bên liên quan thiếu kiềm chế.

HN tổng hợp