Nga - Ukraine có hòa đàm ngừng bắn ?

Dư luận quốc tế rất quan tâm liệu thông điệp Nga - Ukraine đàm phán ngừng bắn do Mỹ làm trung gian sẽ trở thành hiện thực hay chỉ là lời nói suông.

Ngày 10-5, Ukraine và các đồng minh Anh, Pháp, Đức và Ba Lan đã đề xuất với Nga một lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày. Ảnh: Le Monde

Ngay sau thông điệp khẩn cấp của Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra tối ngày 11-5, theo giờ địa phương, yêu cầu Ukraine chấp thuận cuộc đàm phán với Nga dự kiến diễn ra vào thứ năm, 15-5 tại Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Ukraine cùng các đồng minh tuyên bố sẽ sẵn sàng tham dự trong trường hợp Matxcơva chấp thuận lệnh ngừng bắn.

Ông Trump khẳng định, đây là điều kiện tiên quyết để hai bên có thể hướng tới một thỏa thuận khả thi. Và kể cả trong trường hợp cuộc đàm phán không có kết quả thì phía các lãnh đạo Mỹ và châu Âu sẽ biết phải đối mặt với điều gì cũng như có các hành động phù hợp. 

Về phía Ukraine, Tổng thống Zelensky cho biết, sẵn sàng gặp mặt Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Thủ đô Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời kêu gọi một lệnh ngừng bắn toàn diện và lâu dài, để tạo cơ sở cần thiết cho các hoạt động ngoại giao.

Cùng ngày, Điện Elysée tuyên bố Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã có cuộc điện đàm với các đồng minh Đức, Anh, Ba Lan và cả với Tổng thống Mỹ Donald Trump, bày tỏ sự cấp thiết của việc đạt được một lệnh ngừng bắn nhằm tạo điều kiện tổ chức cuộc đàm phán đang đến gần.

Thủ tướng Đức ông Merz thì cho rằng: “Phía Nga hiện đang phát tín hiệu sẵn sàng đàm phán. Đây là bước đi tích cực đầu tiên nhưng chưa đủ”. Chúng tôi kỳ vọng Matxcơva sẽ chấp thuận ngừng bắn. Đây là điều kiện tiên quyết để có một đối thoại thực chất. Không thể đàm phán khi chiến sự còn tiếp diễn”.

Trong một động thái liên quan, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, ông đã sẵn sàng “đàm phán với Ukraine mà không cần bất kỳ điều kiện tiên quyết nào và đề xuất bắt đầu các cuộc thảo luận sớm nhất tại Istanbul, đồng thời bác bỏ đề xuất ngừng bắn kéo dài 30 ngày do Kiev và các đồng minh đưa ra cùng ngày.

Hiện, phía Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ sẵn sàng đứng ra tổ chức các cuộc đàm phán sắp tới. Tuy nhiên, phía Nga vẫn chưa có bất kỳ động thái nào phản hồi yêu cầu thiết lập một lệnh ngừng bắn của Ukraine và các đồng minh phương Tây. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết ông đã điện đàm với ông Putin và sẵn sàng đăng cai tổ chức đối thoại. Ông Erdogan mô tả đây là một “bước ngoặt lịch sử” hướng tới chấm dứt xung đột. Tuy nhiên, ông Erdogan có vẻ ủng hộ lập trường của châu Âu rằng phải có ngừng bắn trước khi tiến hành đàm phán. Ông khẳng định một lệnh ngừng bắn sẽ tạo tiền đề cho các cuộc thương lượng mang tính xây dựng.

Nếu diễn ra, cuộc gặp giữa ông Zelensky và ông Putin sẽ là cuộc gặp đầu tiên kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào năm 2022. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu ông Putin có trực tiếp tham dự hay không bởi ông từ lâu đã coi ông Zelensky là “tổng thống bất hợp pháp của một chế độ tân phát xít”.

Năm 2022, Nga và Ukraine đã gần đạt được thỏa thuận hòa bình trong cuộc đàm phán tại Istanbul, tuy nhiên đã đổ vỡ do Ukraine rút lui vào phút chót vì lý do quan điểm giữa hai phía còn nhiều khác biệt. Do vậy, việc các bên liên quan lên tiếng đồng ý đàm phán ngừng bắn sẽ là “Cánh cửa mở ra cơ hội ngừng bắn toàn diện, tạo ra môi trường cần thiết cho các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai gần”, ông Erdogan nhấn mạnh.

Tuy nhiên, hiện tại giao tranh Nga - Ukraine vẫn diễn ra ác liệt từng ngày nên hòa đàm giữa hai nước rất mong manh.

HN tổng hợp