Nghèo, đói - Lợi thế của khủng bố

Chiến tranh, khủng bố, thiên tai, nghèo đói... là một trong những tác nhân để các tổ chức khủng bố tận dụng chiêu mộ binh lính nhằm thực hiện ý đồ đen tối khủng bố, cướp bóc.

Một trại tị nạn ở Nigeria cho những người phải chạy trốn khỏi tổ chức Hồi giáo  cực đoan Boko Haram. Nguồn: AP

Viện nghiên cứu chính sách Adelphi (Mỹ), cho biết ở vùng đất bị tàn phá do hạn hán xung quanh hồ Chad ở Trung Phi, có đến 71,5% dân số hiện sống trong nghèo đói và hơn 50% bị suy dinh dưỡng. Tình trạng thiếu lương thực, thiếu nước, kinh tế suy sụp và chính phủ yếu kém đang tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm khủng bố Boko Haram tuyển quân. Còn ở Syria, cuộc nội chiến kéo dài 6 năm qua và trận hạn hán khủng khiếp nhất trong lịch sử nước này gần đây là nguyên nhân làm trầm trọng hơn sự trỗi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Iraq, Libya, Afghanistan… cũng là những đất nước thường xuyên bị xáo trộn bởi các cuộc nội chiến và dễ bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu nên cũng là mảnh đất màu mỡ để lực lượng khủng bố chiêu mộ binh lính. Hệ lụy của chiến tranh, khủng bố và thiên tai đã làm cho hàng triệu người phải mất mạng, rơi vào cảnh nghèo đói cùng cực và hàng trăm ngàn gia đình phải rời bỏ quê hương để di cư sang châu Âu để tìm kế sinh nhai.

Chính những yếu tố trên là nguyên nhân để các tổ chức khủng bố tận dụng cơ hội để tuyển mộ binh lính nhất là thanh, thiếu niên. Viện nghiên cứu chính sách Adelphi (Mỹ) cảnh báo, các nhóm khủng bố sẽ khai thác các thảm họa thiên nhiên, tình trạng thiếu nước và thiếu lương thực do biến đổi khí hậu gây ra để thao túng dân cư, tuyển quân dễ dàng và hoạt động tự do hơn.

Nhiều ý kiến cho rằng biến đổi khí hậu không gây ra chủ nghĩa khủng bố, nhưng đang gián tiếp tạo ra một môi trường mà chủ nghĩa khủng bố có thể phát triển cũng như làm trầm trọng thêm căng thẳng và xung đột. Trước những thách thức về an ninh lương thực, nguồn nước và đất đai, người dân sẽ dễ dàng bị mua chuộc nếu được quân khủng bố cung cấp sinh kế và ưu đãi kinh tế.

Các chuyên gia phân tích đã sử dụng cụm từ “yếu tố gia tăng bất ổn” để miêu tả về mối nguy tiềm tàng của hiện tượng biến đổi khí hậu, khi nó không sớm thì muộn sẽ lan ra toàn cầu và tới cả những nước ở xa điểm nóng.

Hội đồng Tư vấn quân sự toàn cầu về thay đổi khí hậu (GMACCC) từng cảnh báo hiện tượng ấm lên toàn cầu sẽ làm gia tăng các làn sóng tị nạn lớn với quy mô “không thể tưởng tượng được” và coi khí hậu là “mối đe dọa an ninh lớn nhất thế kỷ 21”.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cũng xác nhận trong một cuộc điều tra rằng biến đổi khí hậu đang gây ra một mối đe dọa an ninh thực sự đối với quân đội Mỹ. Tháng 3 vừa rồi, Liên Hiệp Quốc cũng thông qua một nghị quyết về cuộc khủng hoảng ở hồ Chad và nhấn mạnh “mối liên hệ chặt chẽ” giữa các thách thức khí hậu với an ninh trong khu vực.

Một thực tế đau lòng đã, đang và sẽ xảy ra một khi chiến tranh, thiên tai liên tục diễn ra thì số lượng người chết, tình trạng thiếu đói cứ gia tăng theo thời gian. Nói một cách khác, sự sống đang bị đe dọa từng giờ và cái chết nằm trong gang tấc. Nếu không chết vì súng đạn chiến tranh, khủng bố, cũng chết vì đói, khát, bệnh tật. Trong khi đó, lực lượng khủng bố lại có tiềm lực kinh tế từ cướp bóc, buôn lậu, bắt cóc đòi tiền chuộc, nguồn dầu hỏa khai thác từ các nước Trung Đông và cuối cùng là nguồn tài trợ của một số tổ chức, cá nhân trên thế giới. Chính những yếu tố này họ đã tận dụng để chiêu mộ binh lính, nhất là những lực lượng thanh, thiếu niên suy nghĩ còn nông cạn. Đây cũng là nguyên nhân vì sao các tổ chức khủng bố bị tiêu diệt ở nhiều nơi, nhiều quốc gia nhưng không thể tận diệt.

Muốn diệt trừ tận gốc lực lượng khủng bố, vấn đề căn cơ là cắt đứt nguồn tài chính của bọn chúng và giải quyết được tình trạng nghèo, đói, bệnh tật… ở các nước bản địa. Đây là việc làm không hề dễ mang tính lâu dài, đòi hỏi nhiều tổ chức quốc tế, các quốc gia liên quan cùng chung tay mới hy vọng cải thiện.

HN tổng hợp