Nhiều phát hiện bất ngờ về vi-rút corona

Vi-rút corona có khả năng phát tán đến 4m, gấp đôi “khoảng cách an toàn” khuyến cáo các nhà khoa học còn phát hiện ra 6 loại vi-rút corona hoàn toàn mới được tìm thấy trên những con dơi ở Myanmar.

Các nhà khoa học tìm thấy dơi bên trong một hang động ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Ảnh: EcoHealth Alliance

Các nhà khoa học đã phát hiện ra các loại vi-rút trên khi đang nghiên cứu những con dơi ở Myanmar như một phần trong chương trình do chính phủ tài trợ mang tên PREDICT nhằm xác định các loại bệnh truyền nhiễm có nguy cơ truyền từ động vật sang người. Những con dơi tiềm ẩn những nguy cơ lớn bởi loài động vật có vú này được cho là vật chủ của hàng nghìn loại vi-rút corona chưa được phát hiện.

Từ năm 2016-2018, các nhà khoa học đã thu thập hàng trăm mẫu nước bọt và phân của 464 con dơi từ ít nhất 11 loài khác nhau. Họ đã lấy mẫu tại 3 địa điểm ở Myanmar, những nơi con người có tiếp xúc gần gũi với các loài động vật hoang dã do các mục đích chuyển đổi sử dụng đất và các hoạt động canh tác, trồng trọt chẳng hạn như sử dụng phân của loài động vật trên để làm phân bón.

“Hai trong số những địa điểm này đặc trưng bởi hệ thống hang động, nơi mà mọi người thường tiếp xúc với những con dơi qua việc sử dụng phân của chúng làm phân bón cho cây trồng, hoặc các hoạt động tôn giáo cũng như du lịch sinh thái”, các nhà khoa học cho biết trong một nghiên cứu xuất bản trực tuyến ngày 9-4 trên tạp chí PLOS ONE.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích trình tự gen từ các mẫu trên và so sánh chúng với mẫu gen của những loại vi-rút corona đã biết. Những loại vi-rút này cùng họ với vi-rút SARS-CoV-2 gây ra đại dịch toàn cầu hiện nay. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết, các loại vi-rút corona mới được phát hiện này không có mối liên hệ gần gũi về gen với SARS-CoV-2, cũng như 2 loại vi-rút corona khác từng gây nên dịch SARS và MERS.

Các nhà khoa học vẫn cần nghiên cứu thêm để tìm hiểu về nguy cơ của 6 loại vi-rút mới được phát hiện này khi chúng di chuyển sang các loài khác và liệu chúng có tác động đến sức khỏe con người như thế nào.

Còn một nghiên cứu khác được thực hiện bởi các chuyên gia Trung Quốc và đăng trên Emerging Infections Diseases - chuyên san của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ. Các nhà khoa học do một nhóm tại Học viện Khoa học Quân y Trung Quốc dẫn đầu đã xét nghiệm các bề mặt và mẫu không khí tại đơn vị chăm sóc tích cực và một khu vực khác tại bệnh viện dã chiến Hỏa Thần Sơn ở Vũ Hán. Hai khu vực này từng tiếp nhận và điều trị cho 24 bệnh nhân từ ngày 19-2 đến 2-3. Kết quả cho thấy vi-rút corona tồn tại nhiều trên sàn, những nơi hay cầm nắm như chuột máy tính, thùng rác, thanh giường và tay nắm cửa. Bên cạnh đó, phân nửa mẫu đế giày của các nhân viên khoa chăm sóc tích cực cũng dính vi-rút corona.

Trong không khí, những hạt li ti mang vi-rút corona nhỏ đến mức chúng có thể lơ lửng suốt nhiều giờ chứ không rơi xuống đất sau vài giây như những hạt lớn hơn khi bệnh nhân ho hay hắt hơi.

Theo nghiên cứu, những hạt li ti này có thể phát tán trong phạm vi 4m từ bệnh nhân, dù số lượng ít hơn ở khoảng cách xa hơn.

Điều khả quan là không nhân viên y tế nào tại các khu vực này bị nhiễm vi-rút corona, cho thấy các khuyến cáo giúp ngăn ngừa hiệu quả khả năng lây nhiễm.

Bên cạnh đó, nghiên cứu cho thấy cách ly tại nhà đối với những người nghi nhiễm có thể không phải là chiến lược kiểm soát tốt do mức độ lây nhiễm trong môi trường.

Trong khi đó, Viện Y tế quốc gia Mỹ tại Maryland vừa tiến hành nghiên cứu nhằm tìm ra những người có kháng thể với SARS-CoV-2 nhưng chưa từng ghi nhận mắc bệnh.

Việc tồn tại những trường hợp như thế cho thấy có khả năng những người mắc Covid-19 với triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng và tự khỏi, nhưng không hay biết. Các nhà nghiên cứu sẽ phân tích máu của 10.000 tình nguyện viên để thu thập dữ liệu quan trọng, nhằm xác định mức độ vi-rút corona lây lan mà chưa được phát hiện trong cộng đồng.

NGUYỄN TẤN tổng hợp