Những thách thức đối với tân Thủ tướng Anh Liz Truss

Chiến thắng thuyết phục trong cuộc tranh cử ghế Thủ tướng, nhưng tân Thủ tướng Anh Liz Truss phải đối mặt với những vấn đề khó trong tương lai.

Bà Liz Truss, tân Thủ tướng Anh. Ảnh: Alamy

Sau cuộc đua kéo dài 7 tuần với 12 vòng vận động tranh cử trong suốt mùa Hè, Ngoại trưởng Liz Truss đã vượt qua cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak ở vòng bỏ phiếu cuối cùng để được bầu làm Chủ tịch đảng Bảo thủ, đảng đang nắm đa số ghế trong Quốc hội Anh và do vậy đương nhiên bà đã trở thành Thủ tướng Anh sau khi được Nữ hoàng Anh bổ nhiệm vào chiều 6-9.

Đây là vị thủ tướng thứ 56 và là nữ thủ tướng thứ 3 trong lịch sử của Vương quốc Anh. Bà Liz Truss, 47 tuổi, là chính trị gia chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm đã trải qua nhiều chức vị quan trọng trong Nội các Anh. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, tân Thủ tướng Liz Truss đã và đang đối mặt với nhiều khó khăn cả đối nội lẫn đối ngoại khi ngồi vào ghế thủ tướng trong giai đoạn này.

Lên nắm quyền sau khi người tiền nhiệm Boris Johnson phải từ chức do những rạn nứt trong nội bộ đảng cầm quyền, tân Thủ tướng Truss ngay lập tức sẽ phải đối mặt với cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt với hóa đơn năng lượng tăng cao, dự kiến sẽ tăng 80% vào tháng 10, và lạm phát tăng 2 con số - là mức cao kỷ lục trong vòng 40 năm, cùng với nguy cơ về nền tài chính công không bền vững.

Làn sóng đình công trên diện rộng ở cả khu vực công và tư nhân nhằm phản đối chính sách tăng lương dưới mức lạm phát và tình trạng quá tải trầm trọng của Hệ thống dịch vụ y tế quốc gia (NHS) với khoảng 6,7 triệu người đang chờ được điều trị tại các bệnh viện, mức cao nhất trong lịch sử 74 năm của NHS, là những thách thức phải giải quyết sớm.

Do vậy, thách thức cấp bách nhất đối với bà Liz Truss lúc này là kiềm chế giá năng lượng và duy trì sức mua. Bà Truss đã cam kết giúp đỡ người dân và doanh nghiệp giảm gánh nặng chi phí năng lượng. Dự định của bà là Chính phủ Anh đứng ra bảo lãnh các khoản vay của doanh nghiệp bán lẻ năng lượng nhằm kìm giữ đà tăng giá xăng dầu và điện năng.

Bà Truss đã cam kết thúc đẩy kinh tế, ngăn nước Anh rơi vào suy thoái, cắt giảm 30 tỉ Bảng Anh thuế. Việc duy trì được sức mua của người dân Anh mới có thể giúp giải quyết thách thức lớn thứ hai lúc này, đó là các cuộc bãi công đòi tăng lương trên khắp đất nước. Một vấn đề lớn nữa đang chờ giải pháp của Thủ tướng Truss là cải cách hệ thống chăm sóc sức khỏe của nước Anh. Ngoài ra còn có việc bất đồng trong nội bộ vẫn đang âm ỉ tồn tại từ hai vị cựu thủ tướng trước để lại cần giải quyết.

Bên cạnh những vấn đề “nóng” trong nước, trên mặt trận đối ngoại, cuộc khủng hoảng Ukraine và mối quan hệ với Liên minh châu Âu (EU) sau những căng thẳng về việc thực thi các thỏa thuận thương mại hậu Brexit liên quan tới Bắc Ireland là 2 vấn đề nóng đối với tân Thủ tướng Anh Liz Truss.

Quan hệ giữa Anh với EU không phải là ưu tiên của tân Thủ tướng Anh. Bà Liz Truss đã tuyên bố, nước Anh nên tập trung củng cố quan hệ với Mỹ và Australia hơn là với EU. Quan điểm của bà Liz Truss đã làm cho phía EU dè dặt. Trong điện chúc mừng, Chủ tịch Ủy ban châu Âu hy vọng, Thủ tướng Anh tôn trọng tuyệt đối các hiệp ước đã ký kết với EU.

Còn về quan hệ đối ngoại quốc tế, tân Thủ tướng Anh tiếp tục đường lối của ông Boris Johnson, theo đó hỗ trợ Ukraine giữ vững toàn vẹn lãnh thổ, cứng rắn đối với Nga và Trung Quốc, tăng ngân sách quân sự quốc gia, đó là những quan điểm khá tương đồng với EU.

Giới quan sát cho rằng, còn quá nhiều bài toán khó cả đối nội lẫn đối ngoại đang chờ bà Liz Truss tìm lời giải ở phía trước.

HN tổng hợp