Nối lại tiến trình hòa bình Israel và Palestine

Tìm giải pháp hòa bình cho Israel và Palestine đang được các quốc gia liên quan nhóm họp.

Toàn cảnh khu định cư Alon của Israel ở phía Đông Jerusalem thuộc khu Bờ Tây. Ảnh: AFP

Theo đó, Ngoại trưởng 4 nước thuộc nhóm Munich (Ai Cập, Jordan, Pháp và Đức) đã gặp nhau ở thủ đô Cairo nhằm thảo luận về khả năng khởi động lại tiến trình hòa đàm giữa Israel và Palestine. Các ngoại trưởng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của giải pháp hai nhà nước, đảm bảo việc thành lập một Nhà nước Palestine độc lập bên cạnh Israel. Đồng thời, các ngoại trưởng hoan nghênh quyết định của chính quyền Palestine (PA) nhằm khôi phục hợp tác dựa trên những cam kết của Israel đối với các thỏa thuận song phương trước đây. Năm 2020, Nhóm Munich đã nhóm họp 2 lần nhưng kết quả chưa như mong muốn. Các bộ trưởng cho biết cuộc họp tiếp theo sẽ được tổ chức tại Paris, nhưng không cho biết thời gian cụ thể.

Tuyên bố của 4 ngoại trưởng Nhóm Munich cũng kêu gọi Israel ngừng ngay lập tức các hoạt động định cư, trong đó có khu định cư ở Đông Jerusalem, đồng thời kêu gọi tránh thực hiện bất kỳ hành động đơn phương nào làm cản trở triển vọng chấm dứt xung đột.

Trong một động thái liên quan, Nhóm Munich khẳng định sẵn sàng hợp tác với chính quyền sắp tới của Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden nhằm “tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán hướng tới một nền hòa bình toàn diện, công bằng và lâu dài dựa trên các nghị quyết được quốc tế công nhận nhằm khởi động lại tiến trình hòa bình giữa Palestine và Israel”.

Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã ra tuyên bố rằng Washington không còn coi việc định cư tại Bờ Tây là vi phạm luật pháp quốc tế. Tuy nhiên, Tổng thống đắc cử Joe Biden từng cho biết chính quyền mới do ông lãnh đạo sẽ khôi phục lại chính sách phản đối mở rộng khu vực định cư trên vùng lãnh thổ của Palestines bị Israel chiếm đóng.

Về phía Palestine, ông Mahmoud el-Aloul, Phó Chủ tịch Phong trào Fatah của Tổng thống Mahmoud Abbas khẳng định, nước này sẵn sàng hợp tác với 4 quốc gia trên nhằm khôi phục tiến trình hòa bình Trung Đông với Israel, vốn rơi vào tình trạng bế tắc suốt thời gian qua.

Trong khi đó, cùng thời gian này Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã chỉ thị “đẩy nhanh các kế hoạch xây 800 nhà định cư cho người Do Thái ở Judea và Samaria (cách gọi khác của Bờ Tây trong kinh thánh)”. Chỉ thị của Thủ tướng Netanyahu chưa phải là khâu cuối cùng vì quy trình thông qua các kế hoạch xây dựng này còn phải trải qua một số thủ tục hành chính và cả những thách thức pháp lý từ các nhóm phản đối chiếm đóng lãnh thổ.

Các cuộc hòa đàm giữa chính quyền Palestine và Israel đã đình trệ từ năm 2014. Phía Palestine không chấp nhận Mỹ bảo trợ các cuộc đàm phán với Israel kể từ khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và dời Đại sứ quán Mỹ tại Israel đến thành phố này vào tháng 5-2018.

Jerusalem là thành phố linh thiêng đối với cả người Hồi giáo và người Do Thái. Sau cuộc chiến tranh 6 ngày năm 1967, Israel đã chiếm Đông Jerusalem và sáp nhập vào lãnh thổ. Tuy nhiên, động thái này của Israel không được cộng đồng quốc tế công nhận. Người dân Palestine luôn coi Đông Jerusalem sẽ là thủ đô của Nhà nước Palestine trong tương lai. Chính những bất đồng này nên giữa Israel và Palestine liên tục xảy ra xung đột làm nhiều người thương vong.

Tuyên bố chung sau cuộc họp của nhóm bộ tứ nêu rõ các bên đã thảo luận về “những bước đi tiềm năng để thúc đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông” và nỗ lực hướng tới “nối lại tiến trình hòa bình đáng tin cậy giữa Palestine và Israel”. Trong đó, giải pháp khả thi được nhóm này đề ra là tiếp tục duy trì hai nhà nước vốn dĩ đã tồn tại lâu nay. Tuy nhiên, để lập lại hòa bình cho vùng đất này thật không dễ dàng, nên đòi hỏi thời gian lâu dài và sự kiên định của những quốc gia liên quan.

HN tổng hợp