Nước Anh ra đi hay ở lại EU ?

Ngày 23-6 tới đây sẽ diễn ra cuộc trưng cầu ý dân về sự ra đi hay ở lại của nước Anh trong Liên minh châu Âu (EU) (hay gọi là Brexit) sau hơn 4 thập kỷ gắn bó với “mái nhà chung” châu Âu. Đây là sự kiện không chỉ thu hút sự chú ý của đông đảo người dân Anh, những quốc gia trong khối EU mà còn là mối quan tâm lo lắng của Mỹ.

Ảnh minh họa. Nguồn: Getty Images

“Brexit” là viết tắt của từ ghép (Britain và exit), nói đến việc Vương quốc Anh có thể rời bỏ EU. Theo đó, có nhiều yếu tố dẫn đến “Brexit” như tác động của cuộc khủng hoảng tài chính, vấn đề ngân sách và nợ công phức tạp tại nhiều quốc gia sử dụng đồng tiền chung euro, sự bất bình của công chúng về các cuộc chiến tại Iraq và Afghanistan, và sự nổi lên của các đảng phái có tư tưởng phản đối EU trên khắp châu Âu... Tuy nhiên nguyên nhân quan trọng vẫn là sự hoài nghi của London về mục tiêu hội nhập của EU và những cuộc khủng hoảng mới có thể xảy ra trong tương lai đối với tổ chức này. Theo kết quả thăm dò dư luận mới nhất trên Thời báo Tài chính Anh, những người ủng hộ việc nước Anh rời EU đang ngày càng tăng và khoảng cách với những người ủng hộ Anh ở lại EU là khá sít sao. Khoảng 42% cử tri ủng hộ Anh rời EU, so với 44% phản đối và 14% chưa đưa ra quyết định. Tuy nhiên kết quả trên cũng chưa thể quyết định Anh rời khỏi EU mà còn nhiều yếu tố liên quan tác động. Trong đó có sự ảnh hưởng và tác động của các quốc gia liên quan. Thủ tướng Anh Cameron cho rằng nước Anh có lựa chọn của riêng mình, tuy nhiên sẽ vẫn lắng nghe các ý kiến của các nước bạn bè. Ông cũng khẳng định tư cách thành viên EU đã giúp cho London có một công cụ mạnh mẽ để đem lại sự thịnh vượng và an ninh cho người dân.

Thực tế nếu rời khỏi EU, Anh sẽ chịu tác động từ nhiều lĩnh vực như kinh tế, chính trị, quốc phòng và đối ngoại. Bộ trưởng Tài chính Vương quốc Anh George Osborne tính toán nếu sự việc xảy ra, Anh sẽ bị thiệt hại lâu dài đối với nền kinh tế. Trung bình mỗi hộ gia đình ở Anh phải mất đi khoảng 4.300 bảng (tương đương 6.100 USD)/năm từ nay đến năm 2030. Ông Osborne cũng cảnh báo rằng “Brexit” đồng nghĩa với những rào cản ngăn nước Anh đến với một thị trường 500 triệu người tiêu dùng là EU. Chính phủ nước Anh sẽ mất khoảng 36 tỉ bảng tiền thuế ròng và phải thương lượng lại hiệp định thương mại tự do với liên minh này.

Theo kết quả một cuộc khảo sát được truyền thông Pháp đăng tải mới đây, công dân châu Âu còn lo ngại việc Anh rời khỏi EU nhiều hơn so với các công dân Anh. Theo cuộc khảo sát nói trên tại 5 quốc gia gồm Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Ba Lan và Anh, cho thấy 78% số người dân Đức, hơn 70% số công dân Tây Ban Nha và cứ 6/10 người Pháp được hỏi đều mong muốn Anh tiếp tục ở lại EU, trong khi tỷ lệ người dân Anh ủng bộ điều này chỉ là 42%.

Về phần EU, nếu “Brexit” đồng nghĩa với việc mất đi một thành viên, một đồng minh quan trọng. Và như vậy, EU sẽ mất đi uy tín đối với thế giới khi tự thân thành viên của tổ chức này rời bỏ mình vì mất lòng tin. Hậu quả sâu xa hơn sẽ khó giải quyết các vấn đề khủng hoảng như làn sóng người di cư vào châu Âu, chống khủng bố và sức mạnh về tiềm lực quân sự cũng giảm rõ rệt. Do vậy, các nước trong khối rất quan tâm và muốn nước Anh tiếp tục ở lại EU.

Tổng thống Mỹ Barack Obama mới đây cũng nhắc lại lập trường của Mỹ rằng, nước Anh nên ở lại EU, đồng thời cảnh báo, nếu lựa chọn rời EU, tức là London “tự làm khó mình” trong các mối quan hệ thương mại với Mỹ. Theo giới phân tích, Tổng thống Mỹ quan tâm đặc biệt tới tương lai của nước Anh cũng vì quyền lợi của Washington. Bởi từ lâu Anh là đồng minh hàng đầu của Mỹ ở châu Âu, nếu Anh rời khỏi EU sẽ làm suy yếu đáng kể các mối quan hệ giữa Mỹ và các thể chế tại châu Âu. Về mặt quân sự và ngoại giao, một châu Âu mạnh và đoàn kết đảm bảo sẽ giúp Mỹ thắng thế trong cuộc đua với Nga để giành ảnh hưởng tại châu lục này. Hơn nữa, việc Anh ở lại EU sẽ tạo thuận lợi cho Mỹ trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố, mối quan ngại hàng đầu của Mỹ vào thời điểm hiện nay.

Mặc dù “Brexit” phụ thuộc nhiều vào lá phiếu của cử tri Anh, tuy nhiên để rời khỏi EU đòi hỏi phải có sự đồng thuận của 28 quốc gia thành viên. Cho nên việc Anh rời khỏi EU khó có thể xảy ra vì cả EU, Anh và một số quốc gia liên quan đều muốn London ở lại hơn là ra đi.

HN tổng hợp