Ông Trump sẽ thay đổi nhiều sắc lệnh hành pháp ?

Dù đến đầu năm 2025, ông Donald Trump mới chính thức ngồi vào ghế Tổng thống Mỹ nhưng những dự định của ông khiến dư luận quan ngại.

Ông Donald Trump. Ảnh: CNN

Ông Trump sẽ chính thức nhậm chức tổng thống thứ 47 của Mỹ vào ngày 20-1-2025. Theo các nhà phân tích, ông Trump sẽ thành lập một chính quyền hoàn toàn mới, không giống với chính quyền đầu tiên mà ông thành lập năm 2016.

Bà Susie Wiles, người vừa được chọn làm Chánh văn phòng Nhà Trắng cho biết, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ nhanh chóng khôi phục các sắc lệnh hành pháp từ đầu tiên nhiệm kỳ của ông mà Tổng thống Joe Biden đã hủy bỏ. Theo bà Wiles, các tổng thống thường ban hành ngay một loạt sắc lệnh hành pháp sau khi nhậm chức và ông Trump cũng vậy. Bà Wiles nhấn mạnh, thời gian để ông Trump cách mạng hóa chính phủ sẽ là 2 năm, chứ không phải 4 năm. Vì vậy, việc chuẩn bị ngay từ ngày đầu tiên của nhiệm kỳ là rất quan trọng.

Một số sắc lệnh của ông Trump mà ông Biden từng hủy bỏ sau khi nhậm chức 4 năm trước bao gồm việc rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế thế giới (WHO); lệnh cấm nhập cảnh vào Mỹ đối với một số quốc gia chủ yếu là người Hồi giáo; và quyết định rút Mỹ khỏi Hiệp định khí hậu Paris.

Ở nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, khi đối mặt với sự phản đối của đảng Dân chủ tại lưỡng viện trong các chương trình nghị sự, ông cũng ban hành các sắc lệnh hành pháp.

Còn bà Karoline Leavitt, Phát ngôn viên của ông Donald Trump cho rằng, 94 sắc lệnh hành pháp mà ông Biden ký trong tuần đầu tiên nhậm chức đã dẫn đến “cuộc khủng hoảng biên giới và khủng hoảng kinh tế” chắc chắn sẽ thay đổi khi ông Trump nhậm chức.

Việc các tổng thống Mỹ ban hành sắc lệnh hành pháp đã tăng lên trong những năm gần đây khi sự phân cực của đất nước đã dẫn đến một Quốc hội bị đóng băng vì chia rẽ. Đối mặt với tình trạng này, các tổng thống đã tìm cách gia tăng quyền lực cho chức vụ mà họ nắm giữ.

Năm 2013, do sự phản đối của đảng Cộng hòa, Tổng thống Mỹ khi đó là Barack Obama đã cố gắng định hình lại chính sách nhập cư bằng cách ban hành các sắc lệnh hành pháp để bảo vệ những người được gọi là “Dreamers”, những người đã được đưa đến Mỹ một cách bất hợp pháp từ khi còn nhỏ.

Việc thực thi quyền lực có thể mang lại kết quả ngay lập tức cho một tổng thống muốn nhanh chóng cho cử tri thấy rằng ông đang hành động.

Dù vậy, các sắc lệnh hành pháp cũng có hạn chế. Về bản chất, chúng không tồn tại vĩnh viễn và có thể bị người kế nhiệm hủy bỏ dễ dàng như khi chúng được ban hành.

Trong cuộc bầu cử vừa qua, đảng Cộng hòa của ông Trump đã giành lại quyền kiểm soát Thượng viện và cả Hạ viện. Việc chiếm đa số ghế tại cả lưỡng viện, đảng Cộng hòa sẽ thuận lợi hơn khi thông qua các chính sách, đạo luật trong chính quyền của ông Trump.

Về đối ngoại, ông Trump cũng đang có những quyết sách về kinh tế khiến Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc cũng đang lo lắng. Ông Trump đã công khai đe dọa sẽ áp thuế trừng phạt lên tới 60% đối với hàng hóa Trung Quốc và từ 10-20% đối với các nước khác. Ngoài ra, chính sách đóng cửa với người nhập cư cũng khiến nhiều quốc gia khác quan ngại, đặc biệt là các quốc gia lân cận Mỹ, châu Phi và Trung Đông…

Những thay đổi về chính sách hành pháp khi ông Trump nhậm chức đa phần đều mang tính cá nhân chưa chắc đã làm thay đổi nước Mỹ. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là sẽ khoét sâu thêm mâu thuẫn nội bộ giữa 2 chính đảng ở nước này.

HN tổng hợp