Phát hiện mới về biến thể Omicron

Ít nhất một đột biến của biến thể Omicron có thể đã lấy một đoạn vật liệu di truyền từ loại vi-rút khác gây bệnh cảm lạnh thông thường trong cùng các tế bào nhiễm bệnh.

Đến nay, hơn 265,58 triệu người trên toàn cầu đã mắc Covid-19. Ảnh: AP

Các nhà nghiên cứu cho biết, chuỗi gene này không xuất hiện trong bất kỳ phiên bản nào trước đó của vi-rút SARS-CoV-2, nhưng lại phổ biến ở nhiều loại vi-rút khác, bao gồm cả những vi-rút gây cảm lạnh thông thường và cả trong bộ gene người.

Ông Venky Soundararajan từ Cambridge, công ty phân tích dữ liệu có trụ sở tại Massachusetts (Mỹ), người dẫn đầu cuộc nghiên cứu, cho biết, bằng cách chèn đoạn mã cụ thể này vào chính nó, Omicron có thể tự làm cho biến thể này “giống người hơn”. Điều này sẽ giúp nó tránh được sự phản công từ hệ thống miễn dịch của con người.

Điều này có thể có nghĩa vi-rút lây truyền dễ dàng hơn, trong khi chỉ gây ra bệnh nhẹ hoặc không có triệu chứng. Các nhà khoa học vẫn chưa xác định được liệu biến thể Omicron có khả năng lây nhiễm cao hơn các biến thể khác, có gây ra bệnh nặng hơn hay có vượt qua biến chủng Delta để trở thành biến thể phổ biến nhất hay không. Có thể mất vài tuần để có câu trả lời cho những câu hỏi này.

Các tế bào trong phổi và hệ tiêu hóa có thể chứa đồng thời vi-rút SARS-CoV-2 và vi-rút Corona chứa đoạn vật liệu di truyền cảm lạnh thông thường, theo các nghiên cứu trước đó. Sự đồng nhiễm này tạo ra môi trường cho quá trình tái tổ hợp của vi-rút, trong đó hai loại vi-rút khác nhau trong cùng một tế bào chủ tương tác và tạo ra các bản sao của chính chúng. Các bản sao mới này sở hữu một số vật liệu di truyền từ cả hai chủng vi-rút “cha mẹ”.

Trong nghiên cứu, ông Soundararajan và các cộng sự xác định, đột biến mới này có thể xảy ra lần đầu ở một người bị nhiễm cả hai mầm bệnh khi một phiên bản của vi-rút SARS-CoV-2 chọn trình tự di truyền từ vi-rút khác.

Trình tự di truyền tương tự xuất hiện nhiều lần ở một trong những vi-rút Corona gây cảm lạnh ở người, được gọi là HCoV-229E, và trong vi-rút gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) gây ra bệnh AIDS, ông Soundararajan nói.

Tuy nhiên, vẫn cần có những nghiên cứu sâu hơn để xác nhận nguồn gốc các đột biến của biến thể Omicron, ảnh hưởng của chúng đối với chức năng và khả năng lây truyền. Bên cạnh đó, còn có những giả thuyết khác được đưa ra như biến thể mới nhất có thể đã trải qua một thời gian tiến hóa trong vật chủ là động vật.

Ông Soundararajan cho biết, những phát hiện mới nhấn mạnh tầm quan trọng của việc người dân tiêm các loại vắc-xin Covid-19 hiện có.

NGUYỄN TẤN tổng hợp