Qatar và Saudi Arabia gia tăng căng thẳng

Từ ngày 19 đến 24-8, người Hồi giáo từ khắp nơi trên thế giới đổ về Thánh địa Mecca, Saudi Arabia để tiến hành nghi thức hành hương. Tuy nhiên, lễ hành hương năm nay công dân Qatar lại không được về với đất thánh bởi nhiều lý do.

Các tín đồ Hồi giáo cầu nguyện tại Đền thờ Lớn ở Thánh địa Mecca, Saudi Arabia, trước lễ hành hương Haji ngày 17-8. Nguồn: AFP/TTXVN

Một quan chức Chính phủ Qatar cho biết, sở dĩ năm nay sẽ không có cơ hội để công dân và cư dân của quốc gia này tham dự nghi lễ tôn giáo quan trọng của người theo đạo Hồi này là vì biên giới hai nước bị đóng cửa, các cơ quan ngoại giao song phương ngừng hoạt động và các chuyến bay thẳng bị tạm ngừng đồng nghĩa với việc sẽ không có công dân Qatar nào tham dự sự kiện năm nay.

Ông Abdullah Al-Kaabi thuộc Ủy ban Nhân quyền Quốc gia Qatar cũng đã cáo buộc Saudi Arabia ngăn cản các công dân nước này tham gia lễ hành hương Haj tới Thánh địa Mecca ở Saudi Arabia. Theo đó, Saudi Arabia đã đóng một hệ thống điện tử được các cơ quan du lịch sử dụng để xin giấy phép cho những người hành hương từ Qatar. Do đó người dân Qatar không thể được cấp thị thực vì không có hoạt động ngoại giao nào.

Kể từ tháng 6-2017 đến nay, căng thẳng ngoại giao song phương giữa Qatar và Saudi Arabia luôn gia tăng. Nguyên nhân chính là Saudi Arabia và các đồng minh gồm Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Bahrain và Ai Cập cùng cáo buộc Doha ủng hộ các nhóm khủng bố trong khu vực, can thiệp vào công việc nội bộ của các nước này và hậu thuẫn các nhóm phá hoại ổn định chính trị. Từ đó, hai nước đã cắt đứt quan hệ ngoại giao đi kèm với những chính sách đối nghịch nhau bằng việc các nước Arab trên đã áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt, trong đó có việc đóng cửa khẩu biên giới trên bộ, đóng cửa không phận đối với máy bay của Qatar, trục xuất công dân nước này.

Doha luôn bác bỏ những cáo buộc nói trên và cho rằng những nước này muốn xâm phạm chủ quyền của Qatar. Nhiều nỗ lực ngoại giao đã được thúc đẩy, nhưng cho đến nay chưa mang lại kết quả. Ngày 11-6 vừa qua, Chính phủ Qatar thông báo nước này đã kiện UAE lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ).

Trong một động thái liên quan, trước đó chính quyền Saudi Arabia từng công bố hạn ngạch cho phép khoảng 1.200 công dân Qatar tham dự lễ hành hương Haji. Mới đây, Saudi Arabia đã tuyên bố nhiều công dân Qatar đã đến nước này và đang thực hiện nghi thức hành hương.

Bộ Nội vụ Saudi Arabia cho hay, hiện số người hành hương tới Mecca đã vượt qua mốc 2 triệu người, phần lớn là người nước ngoài, chủ yếu từ Ai Cập, Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh… Qatar đã huy động hàng chục nghìn nhân viên an ninh nhằm để đảm bảo an ninh cho lễ hành hương kéo dài 5 ngày này. Chính phủ Saudi Arabia đã chi hàng tỉ USD để đảm bảo an ninh cho những người hành hương đặc biệt là ở Mina - nơi đã từng xảy ra vụ giẫm đạp vào lễ hành hương năm 2015 làm hơn 2.600 người thiệt mạng.                                                                

Trong bối cảnh quan hệ ngoại giao song phương chưa có dấu hiệu hạ nhiệt thì việc cấm đoán không cho công dân Qatar tham gia lễ hành hương Haji tới những thánh địa linh thiêng nhất của đạo Hồi ở Saudi Arabia sẽ làm gia tăng mâu thuẫn giữa hai quốc gia. Đây là rào cản đẩy quan hệ giữa hai nước ngày càng xa hơn.

HN tổng hợp