Quan hệ Nhật - Trung còn tiếp tục căng thẳng

Chính phủ Nhật Bản vừa mới công bố Sách Trắng quốc phòng năm 2016. Sách Trắng quốc phòng năm nay của Nhật Bản được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng ở châu Á gia tăng trong gần một tháng qua sau khi Tòa Trọng tài Thường trực ở La Haye (Hà Lan) ra phán quyết bác bỏ những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông. Sách Trắng quốc phòng năm nay của Nhật Bản dài 484 trang, trong đó có khoảng 30 trang đề cập những hành động của quân đội Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông cũng như cảnh báo về chiến lược biển của Bắc Kinh. Sách Trắng cảnh báo rằng việc Bắc Kinh coi thường những quy tắc quốc tế có thể dẫn tới những hậu quả khôn lường.

Tân Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Tomomi Inada.

Sau khi Nhật Bản công bố Sách Trắng quốc phòng, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã phản đối mạnh mẽ. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm cho rằng, Sách Trắng quốc phòng của Nhật Bản đầy những luận điệu thù địch, xuyên tạc đối với quân đội Trung Quốc và nhằm đánh lừa cộng đồng quốc tế. Về vấn đề Biển Đông, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho rằng, Nhật Bản có ý đồ gieo rắc bất hòa giữa Trung Quốc với các nước láng giềng và khuấy động căng thẳng ở vùng biển này. Về vấn đề quần đảo tranh chấp mà Nhật Bản gọi là Senkaku, còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư ở Biển Hoa Đông, Bộ Quốc phòng Trung Quốc nhắc lại lập trường của Bắc Kinh coi quần đảo này thuộc Trung Quốc và kêu gọi Nhật Bản có các hành động cụ thể để tạo điều kiện cải thiện các mối quan hệ Trung - Nhật.

Một động thái nữa của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe làm cho Trung Quốc cảm thấy khó chịu đó là việc bổ nhiệm bà Tomomi Inada làm Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản. Chuyên gia an ninh thuộc Đại học Takushoku là ông Takashi Kawakami nhận định: “Bà Inada là một chính trị gia bảo thủ và điều này được cho là một sự chuẩn bị nhằm đạt được những cải cách  trong hiến pháp và áp dụng một lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc”. Phản ứng trước việc bà Tomomi Inada được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản, Kênh truyền hình Trung ương Trung Quốc nói rằng, việc bổ nhiệm bà Tomomi Inada cho thấy chính sách an ninh của Nhật Bản đang thiên lệch về phía cánh hữu như thế nào, đồng thời kêu gọi cảnh giác cao độ trước xu thế này. Kênh truyền hình này còn gọi tân Bộ trưởng Quốc phòng Tomomi Inada là “chính trị gia cánh hữu điển hình”, lưu ý tới việc bà nhiều lần đến thăm ngôi đền Yasukuni ở Tokyo, một địa điểm mà Trung Quốc và Hàn Quốc lâu nay vẫn coi như biểu trưng cho chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản trước đây, cũng như việc bà kêu gọi sửa đổi hiến pháp hòa bình và tăng cường sức mạnh quân sự của Nhật Bản. Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho rằng: “Chúng ta phải chỉ ra rằng đối mặt với lịch sử là nền tảng căn bản để giải quyết các vấn đề lịch sử. Nếu lịch sử bị chối từ, quan hệ Trung - Nhật không có tương lai”. Do bà Tomomi Inada từ chối nói quân Nhật có tàn sát dân thường ở Trung Quốc trong Thế chiến thứ hai hay không.

Từ những động thái trên đây cho thấy quan hệ Trung - Nhật vốn đã căng thẳng và sẽ còn tiếp tục căng thẳng trong thời gian tới.

TRUNG HƯNG tổng hợp