Rủi ro quá lớn khi số người tị nạn tăng nhanh

Năm 2024, số người tị nạn trên toàn thế giới đã vượt năm trước với những lý do đáng quan ngại.

Người tị nạn Syria tại cửa khẩu Cilvegozu ở biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 10-12-2024. Ảnh: THX/TTXVN

Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn (UNHCR) cho biết trong năm 2024, số lượng người tị nạn trên toàn thế giới đã vượt quá con số 122 triệu người, cao hơn năm 2023.  Báo cáo hàng năm của UNHCR cho thấy, năm 2023, số người tị nạn trên toàn cầu là 117,4 triệu người, chủ yếu do làn sóng di cư hàng loạt để tránh cuộc xung đột ở nhiều quốc gia.

Ông Ruhenstroth-Bauer, Giám đốc phụ trách quốc gia của UNHCR, cho biết hơn 11,8 triệu người đã buộc phải đi lánh nạn kể từ khi bạo lực bắt đầu leo thang ở Sudan hồi tháng 4-2023. Ngoài ra, tình hình ở CHDC Congo, Ukraine và một số nước khác cũng góp phần làm tăng số lượng người tị nạn trên toàn cầu, cùng với đó là sự di dời bắt buộc của hơn 1,7 triệu người do xung đột ở Dải Gaza và Lebanon.

Theo Giám đốc phụ trách quốc gia của UNHCR tại Đức Peter Ruhenstroth-Bauer, đây là con số đáng báo động, cho thấy dòng người tìm kiếm vùng đất mới ngày càng nhiều hơn. Ông Ruhenstroth-Bauer kêu gọi tăng cường bảo vệ và tạo cơ hội cho những người tị nạn có điều kiện sinh sống và hội nhập. 

Trước đó, ông Filippo Grandi,  người đứng đầu UNHCR, đã gửi thông điệp tới người dân Syria, kêu gọi bình tĩnh trong thời điểm xuất hiện thông tin cho rằng hàng triệu người tị nạn Syria đang cân nhắc khả năng hồi hương.

 Ông Grandi chia sẻ: “Đây là cơ hội lớn để Syria tiến tới hòa bình và để người dân bắt đầu trở về nhà. Tuy nhiên, với tình hình vẫn còn chưa chắc chắn, hàng triệu người tị nạn cần đánh giá thận trọng mức độ an toàn trước khi thực hiện hành động đó… Cần kiên nhẫn và cảnh giác khi cân nhắc các lựa chọn”.

Hiện nay, các nước châu Âu đã tạm dừng xem xét đơn xin tị nạn của người Syria cho đến khi có thông báo mới.

Ông Grandi cũng cho biết thêm UNHCR sẵn sàng hỗ trợ các quốc gia tổ chức những hoạt động hồi hương tự nguyện.

Cùng ngày, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ông Tayyip Erdogan cho biết nước này sẽ mở cửa khẩu biên giới Yayladagi với Syria để quản lý quá trình hồi hương an toàn và tự nguyện của hàng triệu người di cư Syria đang lưu trú tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Erdogan thông báo đang mở cửa khẩu biên giới Yayladagi để ngăn chặn tình trạng tắc nghẽn và thông thoáng giao thông. Ông cho biết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ quản lý việc xử lý đơn hồi hương tự nguyện của những người nhập cư theo cách phù hợp với mục đích tiếp đón của nước này. Cửa khẩu Yayladagi gần rìa phía Tây Bắc của Syria, đã bị đóng cửa từ năm 2013 do giao tranh gần biên giới, với hạn chế những phần tử xấu đột nhập vào quốc gia này.

Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đang tiếp nhận khoảng 3 triệu người di cư và tị nạn Syria, trở thành quốc gia tiếp nhận nhiều người Syria nhất. Ankara cũng kiểm soát nhiều vùng đất ở miền Bắc Syria sau một số cuộc tấn công qua biên giới nhằm vào lực lượng dân quân YPG người Kurd ở Syria, mà Ankara coi là sự mở rộng của nhóm Đảng Công nhân người Kurd (PKK).

Lâu nay, làn sóng người tị nạn bất chấp cả tính mạng để tìm đường đến Mỹ và các quốc gia châu Âu, với mong muốn có cuộc sống tốt hơn. Tuy nhiên, có quá nhiều rủi ro với họ cả trên tuyến đường đi lẫn khi đặt được chân lên những quốc gia này. Đây cũng là quan ngại chưa có giải pháp của các quốc gia liên quan.

HN tổng hợp