Sóng gió trong quan hệ Ấn Độ - Trung Quốc

Thủ tướng Narendra Modi mới đây tuyên bố Ấn Độ sẽ đáp trả bất kỳ nước nào đe dọa chủ quyền của nước ông một cách sòng phẳng.

Một tàu chở dầu Trung Quốc. Các công ty dầu nhà nước Ấn Độ bị cấm thuê tàu chở dầu Trung Quốc để vận chuyển dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ của họ. Ảnh: REUTERS

Trong bài phát biểu nhân Ngày Độc lập, ông Modi nói: “Từ Đường kiểm soát Ấn Độ - Pakistan (LoC) cho đến Đường kiểm soát thực tế Ấn Độ - Trung Quốc (LAC), bất kỳ nước nào nhòm ngó chủ quyền của đất nước chúng ta, những người lính của chúng ta sẽ đáp trả bằng cách tương tự”.

Nhà lãnh đạo này đề cập đến các cuộc đụng độ biên giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc tại thung lũng Galwan, dọc LAC gần đây. Ít nhất khoảng 20 quân nhân bên phía Ấn Độ thiệt mạng, trong khi Trung Quốc không công bố thương vong (nếu có).

Ông Modi cho biết thêm Ấn Độ đang nỗ lực hướng tới quan hệ tốt hơn với các nước láng giềng dù là qua đường bộ hay đường biển bằng cách hợp tác trong các lĩnh vực an ninh và phát triển.

“Ngày nay, các nước láng giềng không chỉ có chung biên giới mà còn gắn kết, hòa hợp trong quan hệ. Tôi rất vui vì thời gian qua, Ấn Độ đã tăng cường quan hệ của mình với tất cả các nước trong khu vực lân cận. Một phần tư dân số thế giới sống ở Nam Á. Chúng ta có thể tạo ra vô số khả năng phát triển bằng cách hợp tác”, ông Modi nói.

Ngoài ra, nhà lãnh đạo Ấn Độ đề cao “tầm quan trọng đặc biệt” của các nước ASEAN. “Ấn Độ có mối quan hệ tôn giáo và văn hóa hàng ngàn năm với họ. Truyền thống Phật giáo cũng tạo ra mối liên hệ giữa chúng tôi với họ… Cơ sở hạ tầng biên giới và ven biển đóng vai trò to lớn đối với an ninh quốc gia. Dù là dãy Himalaya hay các đảo ở Ấn Độ Dương, kết nối đường bộ và mạng internet đang mở rộng chưa từng có”, ông Modi nhấn mạnh.

Nhiều động thái khác cho thấy Ấn Độ đang nỗ lực kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc. Như hôm 13-8, Ấn Độ công bố một số dự án phát triển ở Maldives trong nỗ lực tăng cường quan hệ với nước chủ nhà và kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc tại Ấn Độ Dương.

Trong số này, New Delhi cam kết dành khoảng 500 triệu USD để phát triển hạ tầng giao thông tại Maldives. Khoản tiền này là một phần gói tài chính dùng để xây cầu đường kết nối thủ đô Malé với 3 đảo nhỏ lân cận.

Động thái trên là một phần nỗ lực giành lại ảnh hưởng tại khu vực được xem là sân sau của Ấn Độ. Trước đó, Maldives dưới thời Tổng thống tiền nhiệm Abdulla Yameen đã mượn hàng tỉ USD của Bắc Kinh và thuê công ty Trung Quốc thực hiện các dự án hạ tầng. Điều này làm dấy lên nỗi lo ở Ấn Độ và phương Tây về nguy cơ Trung Quốc đang giăng “bẫy nợ” trong lúc mở rộng ảnh hưởng tại châu Á và những nơi khác.

New Delhi cũng đã cấm các công ty dầu nhà nước thuê tàu chở dầu Trung Quốc để vận chuyển dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ của họ. Bên cạnh đó, các công ty này còn dự định yêu cầu doanh nghiệp đối tác không sử dụng tàu Trung Quốc để vận chuyển dầu đến Ấn Độ. Trước đó, Ấn Độ đã cấm hàng chục ứng dụng di động Trung Quốc trong nỗ lực giảm phụ thuộc vào sản phẩm của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Kể từ đầu tháng 8-2020, Chính phủ Ấn Độ đã bắt đầu quy trình xem xét lại vai trò và chức năng của các chi nhánh thuộc Viện Khổng Tử tại nước này. Đáng chú ý, động thái này diễn ra sau khi chính quyền Mỹ hôm 13-8 đã coi trụ sở chính của các Viện Khổng Tử tại Mỹ, đặt tại thủ đô Washington là một phái bộ ngoại giao của Trung Quốc chứ không phải là một đơn vị học thuật. Phía Mỹ dẫn chứng “sự không rõ ràng của tổ chức này và bản chất do nhà nước điều hành” là lý do để đưa ra quyết định.

NGUYỄN TẤN tổng hợp