Sóng nhiệt bủa vây Âu – Á

Một làn sóng nhiệt đang bao phủ từ khu vực Địa Trung Hải đến Biển Bắc khiến khu vực Tây Âu chìm trong đợt nắng nóng sớm mùa hè năm nay.

Nhân viên đường sắt Pháp kiểm tra nhiệt độ đường ray tại Bordeaux ngày 15-6.  Ảnh: AFP

Giới khoa học đã cảnh báo rằng hiện tượng này sẽ xuất hiện sớm hơn mọi năm do tình trạng nóng lên toàn cầu, gây ra hàng loạt hiện tượng thời tiết cực đoan và cháy rừng.

Nhiệt độ ở Pháp đã tăng suốt tuần qua. Nhiệt độ cao lan cả xuống những vùng vốn mát mẻ bên bờ Đại Tây Dương, nhiệt độ ban đêm cũng cao bất thường. Đã có dự báo của chuyên gia khí tượng rằng nhiệt độ tại Pháp sẽ phá một số kỷ lục do biến đổi khí hậu. Hôm 17-6, chính quyền đã cấm các sự kiện công cộng ngoài trời và tại các địa điểm trong nhà không có máy điều hòa. Khoảng 18 triệu người đã trải qua báo động về nắng nóng tại 1/3 đất nước. Các cảnh báo cháy rừng cũng được phát đi từ dãy Pyrenees ở miền Nam đến vùng thủ đô Paris.

Nguyên nhân là nhiệt độ ở nhiều khu vực lần đầu đạt 40 độ C trong năm nay, khiến mọi người phải đối diện với nguy cơ sức khỏe. Trong tuần qua, Pháp cũng phải đối mặt với vụ cháy rừng nghiêm trọng đầu tiên trong năm, bao gồm vụ ở vùng Lozere thiêu rụi 70ha.

Chính quyền đã đưa ra nhiều biện pháp để đối phó với nhiệt độ cao cực đoan vào mùa hè, đặc biệt là từ khi xảy ra đợt nắng nóng gây ra cái chết của khoảng 15.000 người hồi năm 2003.

“Đây là đợt sóng nhiệt ập đến Pháp sớm nhất kể từ năm 1947”. Nhiều kỷ lục nhiệt độ hàng tháng, thậm chí kỷ lục nhiệt độ cao nhất lịch sử, sẽ bị phá vỡ trong đợt sóng nhiệt lần này”, Matthieu Sorel, nhà khí tượng học tại Meteo France, chia sẻ và cho rằng thời tiết nóng bất thường ở châu Âu là “cột mốc của biến đổi khí hậu”.

Láng giềng của Pháp là Tây Ban Nha đang phải đối phó với 3 vụ cháy rừng gây thiệt hại trên diện tích 1.600ha ở miền Đông kể từ hôm 15-6 và cơ quan khí tượng nhà nước AEMET cho biết các khu vực rộng lớn khác cũng phải đối mặt với nguy cơ cháy rừng nghiêm trọng trong bối cảnh một đợt nắng nóng nghiêm trọng đang đẩy nhiệt độ lên cao gần mức kỷ lục. Thời tiết tại một số vùng ở Tây Ban Nha được dự báo nóng hơn 40 độ C, trong đó thành phố Đông bắc Zaragoza có thể ghi nhận nhiệt độ hơn 43 độ C.

Trong khi đó, miền Bắc Italia đã không có mưa trong hơn 110 ngày, tuyết rơi giảm đến 70%, các tầng chứa nước ngầm cạn kiệt, trong khi nhiệt độ cao hơn trung bình mùa 2 độ C đang làm tan chảy những cánh đồng tuyết nhỏ và sông băng còn sót lại trên đỉnh dãy Alps quanh đó.

Tại châu Á, Trung Quốc cũng dự kiến sẽ đón sóng nhiệt ở miền Trung và Bắc trong tuần tới, khi nhiệt độ vượt qua mốc 40 độ C. Thời tiết ấm áp bất thường đã bao phủ TP.Trịnh Châu của Hà Nam, nơi hứng chịu lượng mưa lũ kỷ lục năm ngoái.

Thảm khốc hơn, song song với nắng nóng là lượng mưa khốc liệt và lốc xoáy cùng ập vào siêu đô thị phía Nam Quảng Châu trong tuần này, khiến hàng triệu người phải di tản. Đài truyền hình Trung Quốc đưa tin hôm 17-6 rằng mưa dự kiến sẽ xối xả cho đến ngày 21-6 và nguyên nhân của chuỗi thiên tai này là biến đổi khí hậu.

Các chuyên gia khí tượng cho rằng, nắng nóng sớm trong mùa hè này là do hiện tượng nóng lên toàn cầu, khiến các mức nhiệt độ vốn chỉ có vào tháng 7, tháng 8 lại đã xảy ra ngay tháng 6 tại Tây Âu.

Thời tiết nóng do biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày càng nghiêm trọng, theo giới chuyên gia. Clare Nullis, người phát ngôn Tổ chức Khí tượng Thế giới ở thành phố Geneva của Thụy Sĩ, nhấn mạnh sóng nhiệt xuất hiện ngày càng sớm mỗi năm chính vì biến đổi khí hậu. “Những gì chúng ta chứng kiến hôm nay mới là khúc dạo đầu của tương lai”, bà nói.

NGUYỄN TẤN tổng hợp