Tác động từ bên ngoài

Cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay ở Venezuela ngoài sự chống đối chính phủ của phe đối lập trong nước còn có sự tác động rất lớn từ bên ngoài. Sự tác động đó có ảnh hưởng rất lớn cho việc giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay.

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro tham gia chương trình Hành động của Chính phủ tại Caracas. Nguồn: EPA/TTXVN

Các cuộc biểu tình do phe đối lập tổ chức nhằm chống lại chính phủ liên tiếp nổ ra ở nhiều nơi. Tại thủ đô Caracas, những người ủng hộ liên minh đối lập Bàn Đoàn kết Dân chủ (MUD) đã hối thúc tiến hành trưng cầu dân ý nhằm bãi miễn Tổng thống Nicolas Maduro. Hiến pháp Venezuela quy định nếu trưng cầu dân ý được tiến hành trong năm nay khi ông Nicolas Maduro đủ 4 năm cầm quyền thì sẽ phải tổ chức tổng tuyển cử sớm, trong trường hợp trưng cầu dân ý tổ chức vào năm tới mà ông Nicolas Maduro không đủ tín nhiệm của cử tri thì Phó Tổng thống, người của ông Maduro, sẽ lên thay thế ông này.

Liên minh các quốc gia Nam Mỹ (UNASUR) đã kêu gọi liên minh đối lập Bàn Đoàn kết Dân chủ ở Venezuela nhanh chóng tiến hành đàm phán hòa giải với chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro như đã thỏa thuận. Theo thông cáo của Liên minh các quốc gia Nam Mỹ cho biết, phe đối lập ở Venezuela đã không tham dự cuộc họp như đã dự kiến trước đó với các bên hòa giải quốc tế gồm Liên minh các quốc gia Nam Mỹ, các cựu Thủ tướng Tây Ban Nha Jose Luis Rodriguez Zapatero, cựu Tổng thống Cộng hòa Dominica Leonel Fernandez và cựu Tổng thống Panama Martin Torijos. Thông cáo tái khẳng định thiện chí của các bên trung gian hòa giải tạo điều kiện thuận lợi cho các phe phái chính trị ở Venezuela đối thoại vì lợi ích của người dân quốc gia Nam Mỹ này, đồng thời nhấn mạnh đây là giải pháp duy nhất để đảm bảo hòa bình, được cộng đồng quốc tế ủng hộ. Liên minh các quốc gia Nam Mỹ cũng đánh giá cao thiện chí của Chính phủ Venezuela trong đàm phán vì đã tham gia các cuộc họp như dự kiến.

34 thành viên của Tổ chức các nước châu Mỹ (OAS) đã thông qua tuyên bố chung kêu gọi Chính phủ Venezuela và phe đối lập đối thoại hòa giải. Tuyên bố khẳng định ủng hộ đàm phán và đối thoại giữa các bên ở Venezuela nhằm giải quyết nhanh chóng và hiệu quả những bất đồng trên cơ sở tôn trọng Hiến pháp và nhân quyền. Tổ chức các nước châu Mỹ cũng nêu rõ chính phủ, tất cả các phe phái chính trị và các tổ chức xã hội cần đảm bảo hòa bình và an ninh ở Venezuela, đồng thời nhấn mạnh cần tôn trọng chủ quyền của quốc gia Nam Mỹ này.

Tổng Thư ký Tổ chức các nước châu Mỹ là ông Luis Almagro hiện đang có quan điểm chống lại Chính phủ Venezuela. Chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro cho rằng, quyết định của ông Luis Almagro về việc chỉ trích Chính phủ Venezuela vi phạm các điều khoản về dân chủ là một âm mưu “đế quốc” nhằm vào quốc gia này. Trước đó, Tổng Thư ký Tổ chức các nước châu Mỹ Luis Almagro đã đưa ra những quan ngại về nhân quyền để yêu cầu các quốc gia trong khu vực xem xét áp dụng Hiến chương dân chủ của Tổ chức các nước châu Mỹ nhằm vào Venezuela, điều có thể dẫn tới các lệnh trừng phạt thương mại và cô lập ngoại giao đối với quốc gia này. Ông Luis Almagro đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp của Hồi đồng Thường trực của Tổ chức các nước châu Mỹ để bàn về cuộc khủng hoảng chính trị tại Venezuela và xem xét bỏ phiếu áp dụng Hiến chương dân chủ của Tổ chức các nước châu Mỹ đối với Venezuela. Nếu trong cuộc họp của Tổ chức các nước châu Mỹ có 2/3 trong số 34 quốc gia thành viên bỏ phiếu thông qua việc áp dụng Hiến chương dân chủ của tổ chức này đối với Venezuela, thì quốc gia Nam Mỹ này sẽ bị treo tư cách thành viên. Cho tới nay, Tổ chức các nước châu Mỹ mới chỉ một lần trục xuất Cuba vào năm 1962 dưới sự vận động của Mỹ. Năm 2009, Tổ chức các nước châu Mỹ tuyên bố kết nạp lại Cuba nhưng chính phủ nước này đã từ chối gia nhập tổ chức khu vực lâu đời và nhiều thành viên nhất châu Mỹ này vì cho rằng đây vẫn là công cụ của Mỹ. Mới đây, Chủ tịch Raul Castro tuyên bố Cuba sẽ không quay trở lại Tổ chức các nước châu Mỹ sau khi Tổng Thư ký của tổ chức này là ông Luis Almagro kêu gọi áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào Venezuela. Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã yêu cầu tôn trọng chủ quyền, đồng thời cảnh báo Tổng Thư ký Tổ chức các nước châu Mỹ Luis Almagro về những hậu quả nếu tổ chức này áp đặt các lệnh trừng phạt nhằm vào chính phủ của ông.

Cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay ở Venezuela sẽ còn tiếp tục diễn biến phức tạp do có tác động từ bên ngoài.

TRUNG HƯNG tổng hợp