Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte còn nhiều thách thức phía trước

Cuộc bầu cử tổng thống vừa diễn ra tại Philippines đã đưa Thị trưởng thành phố Davao ở miền Nam nước này là ông Rodrigo Duterte lên làm Tổng thống Philippines với nhiệm kỳ 6 năm. Tuy giành chiến thắng ấn tượng trước các đối thủ, song nhiều thách thức đang chờ ông Duterte giải quyết ở phía trước.

Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Nguồn: EPA/TTXVN

Philippines là một trong những quốc gia có tỷ lệ bất bình đẳng cao nhất ở châu Á. Tuy tỷ lệ tăng trưởng kinh tế của nước này đạt khá cao (năm 2015 là 5,8%), nhưng các thành quả của tăng trưởng kinh tế chưa được phân phối tới các khu vực nông thôn. Ở nông thôn có tới 5% dân số sống dưới mức nghèo khổ, 15% chỉ vừa đủ nhu yếu phẩm, gạo là nguồn thực phẩm chính nhưng giá liên tục tăng, tỷ lệ lao động tạm bợ và thất nghiệp trong giới trẻ lên tới 25%. Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), nền kinh tế Philippines có thể đạt mức tăng trưởng 6,2% trong năm nay nhờ nhu cầu tiêu dùng trong nước gia tăng, nhưng để những thành tựu đó cho các tầng lớp nhân dân được hưởng, nhất là dân nghèo ở các vùng nông thôn khó khăn, xa xôi là việc không hề dễ dàng. Philippines là một quốc gia thường xuyên phải hứng chịu thiên tai bão lụt, động đất… nên ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển kinh tế. Tình hình tội phạm của Philippines cũng tăng cao do khoảng cách thu nhập giữa các tầng lớp dân cư sinh ra. An ninh chính trị của quốc gia Đông Nam Á này cũng không được ổn định. Tình hình xung đột đòi ly khai ở Mindanao thuộc miền Nam Philippines đã xảy ra và kéo dài mấy chục năm nay khiến hơn 150.000 người thiệt mạng vẫn chưa được giải quyết. Trong nhiệm kỳ qua, chính quyền của Tổng thống Benigno Aquino đã đạt được thỏa thuận với Mặt trận giải phóng Hồi giáo Moro (MILF) để chấm dứt tình trạng bạo lực, chính phủ cam kết trao quyền tự trị lớn hơn cho khu vực này, bao gồm cả nghị viện và cảnh sát. Tuy nhiên, đạo luật trên đã bị chặn lại tại Quốc hội từ nhiều tháng nay. Trong khi đó, các nhóm cực đoan có xu hướng ủng hộ tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, như Abu Sayyaf, gia tăng các hoạt động khủng bố, mới đây nhất là vụ hành quyết con tin người Canada. Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng còn dọa Philippines sẽ là một trong những mục tiêu tấn công của tổ chức này tại khu vực Đông Nam Á. Tình trạng tham nhũng cũng đang xảy ra tràn lan ở Philippines.

Về đối ngoại, tân Tổng thống Rodrigo Duterte phải giải quyết mối quan hệ đang căng thẳng với Trung Quốc do tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông. Philippines đã kiện Trung Quốc lên Tòa án Trọng tài thường trực tại La Haye (Hà Lan) về yêu sách chủ quyền ở Biển Đông của Bắc Kinh.

Chính vì vậy mà trong nhiệm kỳ 6 năm tới đây, tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phải nỗ lực duy trì tăng trưởng kinh tế, đồng thời giải quyết tình trạng bất bình đẳng trong xã hội. Ông Duterte cam kết sẽ xóa sạch tình trạng tội phạm trên toàn quốc trong vòng 6 tháng bằng “bàn tay sắt” nhằm giải tỏa những lo ngại của người dân về vấn đề an ninh. Về chống tham nhũng, ông Duterte tuyên bố sẽ từ chức trong vòng 6 tháng nếu thất bại trong việc chống tham nhũng. Ông nói rằng: “Thông điệp của tôi cho tất cả các nhân viên chính phủ gồm cảnh sát, quân đội, các bộ trưởng và tất cả mọi người: Hãy dừng ngay tham nhũng”. Về tình hình bất ổn ở miền Nam Philippines, ông Duterte cam kết nỗ lực đưa các nhóm nổi dậy vào bàn đàm phán để chấm dứt xung đột. Ông cũng hứa hẹn tập trung vào việc cải thiện giáo dục, y tế và nông nghiệp. Về vấn đề Biển Đông, ông Duterte sẽ tìm cách thúc đẩy các cuộc đàm phán đa phương để giải quyết tranh chấp. Ông nói: “Tôi muốn nói với Trung Quốc rằng, đừng tuyên bố chủ quyền đối với mọi thứ ở đây và tôi cũng sẽ không tuyên bố rằng tất cả là của chúng tôi. Nếu các bạn muốn liên doanh, được thôi, chúng ta có thể khai thác khí đốt và dầu mỏ. Tôi tin vào sự chia sẻ”. Năm 2017, Philippines sẽ đảm nhận chức Chủ tịch ASEAN luân  phiên và nước này sẽ tận dụng vai trò này để củng cố, thúc đẩy sự đoàn kết nội khối, góp phần phát triển Cộng đồng ASEAN, qua đó khẳng định uy tín và vị thế của Philippines.

Trong nhiệm kỳ 6 năm tới, duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân Philippines, giải quyết thỏa đáng vấn đề tranh chấp ở Biển Đông, đồng thời khẳng định vai trò và vị thế của Philippines trong khu vực và trên thế giới là những thách thức không nhỏ đối với tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.

TRUNG HƯNG tổng hợp