Tăng cường quyền lực

Đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền ở Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành đại hội bất thường mới đây để bầu Chủ tịch đảng. Với 1.405 phiếu ủng hộ trong 1.470 đại biểu tham dự, ông Binali Yildirim, Bộ trưởng Giao thông, đã được bầu giữ chức Chủ tịch Đảng Công lý và Phát triển (AKP).

Ông Binali Yildirim được bầu giữ chức Chủ tịch Đảng Công lý và Phát triển (AKP). Nguồn: THX/TTXVN

Theo quy định, việc bầu giữ chức vụ này đồng nghĩa với việc ông Binali Yildirim sẽ trở thành Thủ tướng của Thổ Nhĩ Kỳ để thay thế ông Ahmet Davutoglu, người đã tuyên bố từ chức Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ hồi đầu tháng 5 này. Ông Ahmet Davutoglu lên làm Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ từ tháng 8 năm 2014 sau khi ông Tayyip Erdogan rời khỏi chức vụ này lên làm tổng thống. Như vậy, ông Binali Yildirim đã trở thành chủ tịch thứ ba của Đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền kể từ khi đảng này được thành lập vào năm 2002, chủ tịch đầu tiên của đảng này là đương kim Tổng thống Tayyip Erdogan, chủ tịch thứ hai là Thủ tướng Ahmet Davutoglu đã tuyên bố từ chức. Theo các nhà phân tích, Thủ tướng Ahmet Davutoglu - người từng là Bộ trưởng Ngoại giao - đã buộc phải từ chức do những bất đồng liên tiếp với Tổng thống Tayyip Erdogan. Theo nhận định của giới quan sát, sự ra đi của Thủ tướng Ahmet Davutoglu là hệ quả tất yếu bởi khi Tổng thống Tayyip Erdogan chủ trương thâu tóm thêm quyền lực cho mình, đương nhiên người bị thu hẹp quyền lực nhiều nhất không ai khác chính là Thủ tướng Ahmet Davutoglu. Thủ tướng Ahmet Davutoglu đã bị tước quyền bổ nhiệm quan chức cấp tỉnh của Đảng Công lý và Phát triển (AKP) và quyền này ngay lập tức đã được chuyển cho Tổng thống Tayyip Erdogan. Chính vì vậy, phẩm chất đầu tiên của một thủ tướng của chính phủ tiếp theo ở Thổ Nhĩ Kỳ là lòng trung thành với tổng thống. Điều này đã lý giải vì sao ông Yildirim được bầu giữ chức Chủ tịch Đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền để trở thành Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ trong thời gian tới, vì ông là một đồng minh thân cận, người đồng sáng lập Đảng Công lý và Phát triển (AKP) với Tổng thống Tayyip Erdogan. Theo giới phân tích, ông Yildirim trong thời gian tới sẽ giúp Tổng thống Tayyip Erdogan thúc đẩy những chính sách ưu tiên lớn nhất, trong đó có việc chống lại Đảng Công nhân người Kurd (PKK).

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan sẽ giao nhiệm vụ cho ông Binali Yildirim thành lập chính phủ mới trong thời gian tới. Ông Yildirim phát biểu: “Điều quan trọng nhất của chúng ta phải làm lúc này là giải quyết tình hình chính trị, chấm dứt sự hỗn loạn. Một hệ thống hiến pháp mới là cần thiết. Dù Thổ Nhĩ Kỳ có trở thành một thành viên của Liên minh châu Âu (EU) hay không, thì Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục thay đổi để cải thiện nền dân chủ và tự do của đất nước”.

Sau khi thúc đẩy Quốc hội thông qua dự luật tước quyền miễn trừ đối với nhiều nghị sĩ, bổ nhiệm một nhân vật thân cận làm thủ tướng, Tổng thống Tayyip Erdogan đang tiến gần hơn tới việc cải cách hiến pháp trao cho tổng thống nhiều quyền hạn hơn, vị trí này vốn lâu nay vẫn chỉ mang tính nghi thức trong đời sống chính trị ở Thổ Nhĩ Kỳ. Bởi hiện nay, Đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền của ông Tayyip Erdogan không chiếm 2/3 số ghế tại Quốc hội để có thể thông qua những cải cách hiến pháp liên quan tới vai trò của tổng thống.

Sự bất ổn ở Thổ Nhĩ Kỳ luôn được thế giới đặc biệt quan tâm, bởi châu Âu đang cần nước này kiềm chế dòng di cư từ Trung Đông sang thông qua Thổ Nhĩ Kỳ, còn Mỹ thì cần Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại Syria và Iraq.

TRUNG HƯNG tổng hợp