Thảm họa cháy rừng ở Mỹ

Lực lượng cứu hỏa Mỹ đang tận dụng khoảng thời gian gió lặng để nhanh chóng khống chế đám cháy trước khi “bão nhiệt” ở thành phố này có cơ hội bùng phát trở lại.

Một trực thăng thả nước trong nỗ lực dập tắt đám cháy Palisades ở hạt Los Angeles, bang California - Mỹ hôm 11-1. Ảnh: LOS ANGELES TIMES

Suốt tuần qua, lực lượng cứu hỏa đã phải chạy đua với thời gian để khống chế ranh giới của hai đám cháy rừng lớn ở Los Angeles. Ít nhất 24 người đã thiệt mạng, 100.000 người đã phải sơ tán và hàng ngàn ngôi nhà đã bị phá hủy trong “thảm họa thiên tai tàn khốc nhất từ trước đến nay” của nước Mỹ. 

Ở phía Bắc thành phố, đám cháy Hurst đã được khống chế 89% và ba đám cháy khác tàn phá các khu vực khác của quận hiện đã được khống chế 100%, theo báo cáo của Sở Lâm nghiệp và Phòng cháy chữa cháy California (Cal Fire), mặc dù các khu vực trong phạm vi khống chế vẫn có nguy cơ bùng phát cháy trở lại.

Những người lính cứu hỏa ở Los Angeles đã dành vài giờ nghỉ vào cuối tuần này khi gió Santa Ana, đạt đến sức mạnh của bão vào đầu tuần, cuối cùng cũng dịu lại. Những cơn gió khô nóng bắt nguồn từ sa mạc đã thổi bùng ngọn lửa và thổi tàn lửa bay xa khoảng 3km trước tuyến đầu.

Tuy nhiên, tại một khu vực chưa có trận mưa đáng kể nào kể từ tháng 4-2024, Cơ quan Thời tiết Quốc gia dự báo sức gió Santa Ana có thể lên tới 80 đến 112km/giờ và sẽ tiếp tục di chuyển vào khu vực Los Angeles trong thời gian tới. 

“Những cơn gió này kết hợp với độ ẩm tương đối thấp và độ ẩm nhiên liệu thấp sẽ khiến mối đe dọa hỏa hoạn ở toàn quận Los Angeles vẫn ở mức rất cao”, Trưởng phòng Cứu hỏa quận Los Angeles Anthony Marrone nói.

Công ty Dự báo thời tiết AccuWeather (Mỹ) ước tính thiệt hại và tổn thất kinh tế do thảm họa trên dao động từ 135-150 tỉ USD, báo hiệu một tiến trình phục hồi đầy khó khăn và chi phí bảo hiểm nhà ở tăng vọt. Các tác động lâu dài của cháy rừng cũng sẽ rất đáng kể, gồm thiệt hại tiềm tàng đối với giá trị tài sản, áp lực lên ngân sách công, cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và lĩnh vực du lịch.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tuyên bố các vụ cháy rừng là một thảm họa lớn và cho biết chính quyền liên bang sẽ hoàn trả 100% chi phí phục hồi trong 6 tháng tới.

Khi cháy rừng diễn ra ngày càng thường xuyên hơn trên thế giới, nỗi lo biến đổi khí hậu đang làm tình trạng này trầm trọng hơn đã xuất hiện. Ông Gavin Newsom, Thống đốc bang California, vừa nhận định cháy rừng không còn xảy ra theo mùa mà giờ là hiện tượng quanh năm ở bang này.

Các chuyên gia chỉ ra rằng sự kết hợp của nhiều yếu tố có thể đã tạo điều kiện tối ưu cho cháy rừng lan nhanh như những gì đang xảy ra ở hạt Los Angeles. Chẳng hạn, miền Nam California đã không có mưa đáng kể trong nhiều tháng. Theo một thống kê, chỉ có 39,1% diện tích California hoàn toàn không bị hạn hán tính đến ngày 7-1. Phần còn lại của bang được mô tả là bị “khô hạn bất thường” và một số khu vực đang trải qua tình trạng hạn hán “từ trung bình đến nghiêm trọng”.

Theo báo cáo năm 2022 của Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc (UNEP) và đối tác là Trung tâm Truyền thông môi trường GRID-Arendal (Na Uy), cháy rừng dự kiến trở nên tồi tệ hơn theo thời gian do biến đổi khí hậu và thay đổi trong việc sử dụng đất. Báo cáo dự đoán rằng các đám cháy cực đoan trên toàn thế giới sẽ tăng đến 14% vào năm 2030, 30% vào cuối năm 2050 và 50% vào cuối thế kỷ này.

NGUYỄN TẤN tổng hợp