Thảm họa động đất ở Haiti còn dai dẳng

Trận động đất cuối tuần trước ở Haiti đã khiến đất nước này rơi vào thảm cảnh tang tóc và đang cần cứu trợ nhân đạo khẩn cấp.

Động đất tại Haiti. Ảnh: REUTERS

Theo thống kê chưa đầy đủ của Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF), trận động đất 7,2 độ Richter diễn ra cuối tuần trước ở khu vực Tây Nam Haiti đã làm cho gần 2.000 người tử vong và 7.000 người bị thương, ước tính có khoảng 1,2 triệu người bị ảnh hưởng bởi thảm họa này. Dự kiến con số này sẽ tiếp tục tăng trong những ngày tới khi nhiều người vẫn còn mất tích.

Trận động đất cũng đã phá hủy hàng nghìn ngôi nhà khiến nhiều người lâm vào cảnh không có nơi cư trú. Nhiều bệnh viện, trường học và nhà thờ cũng bị phá hủy hoặc hư hỏng nặng. Trong khi đó, nhiều bệnh viện đang trong tình trạng quá tải và thiếu thuốc men và thiết bị điều trị.

Các hoạt động tìm kiếm và cứu hộ đang khẩn trương được tiến hành mặc dù đang gặp nhiều khó khăn do thiếu thiết bị và mưa lớn do ảnh hưởng của cơn bão nhiệt đới Grace gây ra lở đất khiến nhiều tuyến đường bị chặn lại.

Thủ tướng Hati Ariel Henry đã ban bố tình trạng khẩn cấp trên cả nước trong vòng 1 tháng và cho biết các chuyến xe hỗ trợ của chính phủ đã bắt đầu di chuyển tới các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề.

Còn nhớ, 11 năm trước (năm 2010), Hati cũng đã xảy ra trận động đất kinh hoàng, cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người, gần 100.000 tòa nhà đã bị phá hủy ở quốc gia vùng Caribe này.

Theo các nhà khoa học, sở dĩ động đất ở Hati thường mạnh và gây ra nhiều thiệt hại bởi những nguyên nhân sau: Vỏ Trái Đất được tạo thành từ các mảng kiến tạo không ngừng dịch chuyển. Haiti lại có vị trí địa lý nằm gần nơi giao nhau của mảng kiến tạo Bắc Mỹ và Caribe. Nhiều đứt gãy giữa các mảng kiến tạo này cắt qua hoặc gần đảo Hispaniola, lãnh thổ chung của Haiti với Cộng hòa Dominica. Nhưng điều tồi tệ hơn, không phải mọi đứt gãy đều hoạt động giống nhau và nếu có chấn động bất thường sẽ dẫn đến động đất.

Trung tâm Khoa học Nguy cơ Địa chất của Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), cho biết: Trận động đất mạnh mới đây nhiều khả năng xảy ra dọc đứt gãy Enriquillo-Plantain Garden, cắt ngang bán đảo Tiburon ở phía Tây Nam của Haiti. Đây cũng chính là vùng đứt gãy gây ra trận động đất kinh hoàng năm 2010. Các chuyên gia nhận định có khả năng đó cũng là nguồn gốc của 3 trận động đất lớn khác ở Haiti từ năm 1751 đến năm 1860, hai trong số đó đã gây ra hậu quả nặng nề ở thủ đô Port-au-Prince.

Mặt khác, các chuyên gia giải thích rằng động đất ở Haiti thường có sức phá hủy nặng nề do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm việc đây là khu vực thường xuyên xảy ra địa chấn, có mật độ dân số cao với 11 triệu dân và các công trình thường chỉ được thiết kế để chống chọi với sóng thần thay vì động đất. Từ đó, nếu xảy ra động đất thường thiệt hại nặng nề hơn về kiến trúc hạ tầng.

Trong một diễn biến liên quan,  ngày 17-8, UNICEF thông báo, lụt lội và lở đất đang khiến tình hình ở Hati xấu thêm và gây khó khăn đối với các hoạt động cứu trợ nhân đạo. Giám đốc điều hành UNICEF Henrietta Fore cho biết, nhu cầu nhân đạo ở Haiti là rất lớn với người dân đang thiếu thốn chăm sóc y tế, nước sạch và nơi cư trú.

Trước những khó khăn trên, nhiều tổ chức nhân đạo và các quốc gia liên quan đã tăng cường các hoạt động cứu trợ cho người dân Hati. Liên Hiệp Quốc và Liên minh châu Âu đã dành ra gần 12 triệu USD để viện trợ cho Haiti. Bộ chỉ huy miền Nam của Mỹ hiện đang điều phối các đối tác liên ngành nhằm đánh giá tình hình và cung cấp viện trợ cho người dân Haiti. Washington cũng thông báo đã thành lập một nhóm công tác chung nhằm trợ giúp Cơ quan phát triển quốc tế Mỹ trong nỗ lực hỗ trợ thảm họa cho Haiti. Mexico, Cộng hòa Dominica, Chile và một số nước khác đã gửi viện trợ nhân đạo và các đội tìm kiếm và cứu hộ tới giúp Haiti nhằm giảm bớt khó khăn cho người dân nơi đây.

HN tổng hợp