Thêm thiện chí hòa bình của Triều Tiên

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã đồng ý cho phép các thanh sát viên quốc tế đến cơ sở hạt nhân Yongbyon. Đây là một thiện chí hòa bình của Bình Nhưỡng đáng được ghi nhận.

Lò phản ứng hạt nhân số 5 của Triều Tiên tại cơ sở Yongbyon ngày 16-1-2017. Ảnh: 38 North

Thông tin trên được cơ quan ngôn luận của Đảng Lao động Triều Tiên đăng trên bài xã luận gần đây. Tuyên bố này là bước đi tiếp theo của Triều Tiên nhằm hiện thực hóa tiến trình hòa bình theo thỏa thuận giữa nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un với Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi trung tuần tháng 6 vừa qua.

Trong cuộc gặp thượng đỉnh hồi tháng 9 vừa qua, Chủ tịch Kim Jong-un đã nói với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in rằng nếu Mỹ có những bước đi phù hợp, ông ấy không chỉ sẵn sàng đóng cửa cơ sở hạt nhân Yongbyon mà còn cho phép tiến hành công tác xác minh. Thông điệp này cũng được Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in gửi tới người đồng cấp Mỹ Donald Trump trong cuộc gặp ở New York diễn ra sau đó không lâu. Đây có thể được xem là một bước tiến quan trọng hướng tới những yêu cầu của Mỹ về một tiến trình phi hạt nhân hóa hoàn toàn và có thể xác minh tại Triều Tiên.

Quan hệ Mỹ - Triều Tiên có những dấu hiệu tích cực kể từ sau cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ nhất giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un trung tuần tháng 6 vừa qua. Hai nhà lãnh đạo đã ra một tuyên bố chung, theo đó Bình Nhưỡng cam kết phi hạt nhân hóa hoàn toàn đổi lấy đảm bảo an ninh từ Washington và xóa các lệnh trừng phạt nhằm vào nước này. Tuy nhiên, hiện các cuộc đàm phán Mỹ - Triều Tiên đang rơi vào bế tắc do hai bên còn nhiều khác biệt liên quan đến quy mô phi hạt nhân hóa, các biện pháp trừng phạt của Mỹ và việc chính thức tuyên bố kết thúc cuộc Chiến tranh Triều Tiên.

Thực tế, quá trình kiểm chứng thỏa thuận phi hạt nhân hóa không hề dễ dàng nếu như quốc gia trong cuộc chưa đồng thuận. Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) là một tổ chức kiểm chứng hạt nhân quốc tế độc lập và uy tín, sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình kiểm chứng phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Tuy nhiên, kể từ năm 2009 đến nay, IAEA vẫn chưa tiếp cận được Triều Tiên và những hoạt động giám sát chủ yếu ở đây đều thông qua hình ảnh vệ tinh nên không xác thực. Nếu tuyên bố của ông Kim Jong-un cho phép thanh sát viên quốc tế thanh sát cơ sở hạt nhân của nước này là điều kiện tốt để đẩy nhanh tiến trình hòa bình ở Triều Tiên.

Trong một động thái liên quan, mới đây chính quyền Mỹ đề nghị Australia cử thanh sát viên tham gia vào phái đoàn quốc tế tới giám sát quá trình phi hạt nhân hóa của Triều Tiên và được chính quyền Australia đồng ý. Trước đây, Australia từng cử chuyên gia tham gia đoàn thanh sát vũ khí tại Iraq. Vì không phải là quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân nên các chuyên gia Australia không thanh sát việc giải giáp vũ khí hạt nhân mà chủ yếu can dự vào việc xác nhận chương trình thanh sát và cả việc đánh giá năng lực tên lửa của Triều Tiên.

Đại diện thường trực của Nga tại IAEA, ông Mikhail Ulyanov cho rằng: “Nga sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với tất cả các nước liên quan nhằm mục đích đảm bảo hòa bình, ổn định và đưa ra giải pháp toàn diện cho vấn đề trên bán đảo Triều Tiên; đồng thời khẳng định việc đưa ra các đảm bảo cho Triều Tiên trong quá trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên là điều quan trọng”.

Giới quan sát cho rằng, việc cho phép các thanh sát viên quốc tế đến cơ sở hạt nhân của Triều Tiên thật sự là một động thái thiện chí cần thiết để xúc tiến phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên tiến tới lập lại hòa bình cho 2 miền liên Triều.

HN tổng hợp